Γιατροί χωρίς σύνορα: Το ημερολόγιο του 2017 με 12 φωτογραφίες & 12 συναισθήματα!

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα βρέθηκαν και το έτος που φεύγει (2017) στις μεγαλύτερες κρίσεις ανά τον κόσμο για να προσφέρουν ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Πρωταγωνιστές για άλλη μια φορά είναι οι άνθρωποι. Στα πρόσωπά τους καθρεφτίζεται ο πόνος, η λύπη, η απόγνωση, η απελπισία, αλλά και η ευτυχία, η τρυφερότητα, η ανακούφιση και η ελπίδα. Ελπίδα ότι η νέα χρονιά που έρχεται θα φέρει λιγότερα θλιμμένα μάτια και περισσότερα χαμόγελα.

ΑΓΩΝΙΑ

Μεσόγειος: Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα μαζί με την οργάνωση SOS Mediterannee επιχειρούν κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες να διασώσουν πρόσφυγες που διασχίζουν με μια βάρκα τη Μεσόγειο. Η βάρκα ξεκίνησε από τη βόρεια ακτής της Λιβύης. Η αγωνία των προσφύγων είναι ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους. (Δεκέμβριος 2016) πηγη: Kevin McElvaney 

ΕΥΤΥΧΙΑ

Λίμνη Τσαντ: Περίπου 250 οικογένειες ζουν αυτή τη στιγμή σε επισφαλή κατάσταση στις όχθες της λίμνης Τσαντ, κοντά στο Κουλκιμέ. Οι περισσότεροι είναι ψαράδες και αγρότες ήδη εκτοπισμένοι από το 2015. Αποφάσισαν και πάλι να μετακινηθούν για να βρουν ένα ασφαλέστερο μέρος για να ζήσουν. Η έλλειψη κατάλληλης στέγασης και η δυσκολία πρόσβασης σε πόσιμο νερό είναι τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Τα παιδιά όμως δεν χάνουν την ελπίδα τους και χαρίζουν απλόχερα ένα φωτεινό χαμόγελο. (Φεβρουάριος 2017) πηγη: Sara Creta/MSF

ΑΠΟΓΝΩΣΗ

Νιγηρία: Στην επαρχία Ντίφα του νοτιοανατολικού Νίγηρα, που μαστίζεται από τη βία της Μπόκο Χαράμ, μια γυναίκα κοιτάζεται στον καθρέφτη. Το βλέμμα της γεμάτο απόγνωση. Έφτασε στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για προγεννετική φροντίδα. Ο σύζυγός της λαμβάνει φροντίδα ψυχικής υγείας. (Φεβρουάριος 2017). πηγη: Juan Carlos Tomasi/MSF
ΕΛΠΙΔΑ

Ουγκάντα: Δύο μικρά κορίτσια βρίσκονται στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στον προσφυγικό καταυλισμό Παλορίνγια στην Ουγκάντα. Στα πρόσωπά τους καθρεφτίζεται η ελπίδα. Υπάρχει τεράστια έλλειψη στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης στον καταυλισμό. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δημιουργούν κλινικές για να καλύψουν τις ανάγκες του αυξανόμενου πληθυσμού. (Φεβρουάριος 2017) πηγη: Fabio Basone/MSF
ΣΤΟΡΓΗ

Ελλάδα: Ο Καρόν, η σύζυγός του και τα δίδυμα παιδιά τους έχουν εγκλωβιστεί στη Λέσβο από τον Αύγουστο του 2016. Το όνειρό τους είναι να ξεκινήσουν μία νέα ζωή στην Ευρώπη. «Αυτό που είδα εγώ στο Ιράκ, δεν θέλω να το δουν ξανά τα παιδιά μου. Αυτός είναι ο λόγος που εγκαταλείψαμε τη χώρα μας. Το όνειρό μου είναι τα παιδιά μου να ζήσουν σε μια όμορφη χώρα χωρίς πόλεμο, χωρίς αιματοχυσίες. Αυτό είναι το μόνο που επιθυμώ» λέει ο Καρόν. (Μάρτιος 2017) πηγη: Giuseppe La Rosa/MSF
ΧΑΡΑ

Ουγκάντα: Στο τμήμα ασθενών του Μπιντιμπίντι στη μονάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την καταπολέμηση του υποσιτισμού ένα παιδί απολαμβάνει μερικές στιγμές χαράς, παίζοντας μαζί με τη μητέρα του. (Απρίλιος 2017). πηγη: Frederic NOY/COSMOS
ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ

Ονδούρα: Η Σίνθια (το όνομα δεν είναι πραγματικό) είναι μια 18χρονη ασθενής που έφτασε στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην πόλη Χολόμα για ιατρική και ψυχολογική φροντίδα. Η Σίνθια έχει υποστεί οικογενειακή βία. Είναι δύο μηνών έγκυος. Μια αγκαλιά είναι πάντα ανακουφιστική. (Ιούνιος 2017) πηγη: Christina Simons/MSF
ΠΟΝΟΣ

Μαλάουι: Ο 19χρονος Σιμπαζάκο, ασθενής με HIV και φυματίωση ετοιμάζεται για ακτινογραφία στο νοσοκομείο στην επαρχία Eνσάντζε. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο λόγω οικονομικών προβλημάτων. Έχασε και τους δυο του γονείς και τώρα ζει με τον μεγαλύτερο αδελφό του. «Πονάω πολύ στα πλευρά μου. Κάνω τη θεραπεία μου, αλλά η υγεία μου δεν βελτιώνεται» λέει. (Ιούνιος 2017) πηγη:Luca Sola
ΘΥΜΟΣ

Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό: Τα υποσιτισμένα δίδυμα ηλικίας 17 μηνών έφτασαν στο κέντρο υγείας της Ντιτεκεμένα με τους παππούδες τους. Κρύβονταν στο δάσος επί πέντε μήνες, όταν ένοπλοι επιτέθηκαν στα χωριά. Οι γονείς τους σκοτώθηκαν και τα μωρά έχουν εμφανή στο σώμα τους τραύματα από μαχαίρι. (Σεπτέμβριος 2017) πηγη: Marta Soszynska/MSF
ΤΡΥΦΕΡΟΤΗΤΑ

Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό: Μια μητέρα σε τρυφερή στιγμή με το μωρό της στη μονάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Κατάνα. Πριν από τη δημιουργία της μονάδας αυτής, η θεραπεία για τη χολέρα κόστιζε περίπου 35 δολάρια. Πολλοί ασθενείς από τις αγροτικές περιοχές γύρω από την Κατάνα δυσκολεύονταν πολύ για να καλύψουν το κόστος και ως εκ τούτου έπρεπε να περιμένουν πολύ για να λάβουν θεραπεία. (Οκτώβριος 2017). πηγη: Marta Soszynska/MSF
ΛΥΠΗ

Μπανγκλαντές: Οι συγγενείς της Αμίνα Κατούν, μιας 60χρονης πρόσφυγα Ροχίνγκια, που πέθανε από επιπλοκές που συνδέονται με τον υποσιτισμό, πενθούν δίπλα από τη σορό της στον καταυλισμό Μπαλουκχαλί. (Οκτώβριος 2017). πηγη: Moises Saman/Magnum Photos for MSF
ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ

Συρία: Η Αμνέχ έφυγε με την οικογένειά της από την συνοικία Αλ Μισλάμπ ανατολικά της Ράκα, πριν από οκτώ μήνες. Επέστρεψε μετά από καιρό για να ελέγξει το σπίτι της. Τα περισσότερα σπίτια στην περιοχή είχαν καταστραφεί. Η Αμνέχ στέκεται μπροστά από τα ερείπια του σπιτιού της εγγονής της. «Θα προσπαθήσουμε να το ξαναφτιάξουμε, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη υπηρεσίες στην περιοχή» λέει. (Νοέμβριος 2017) πηγη: Diala Ghassan/MSF  

Η οικονομία της ανισότητας: Ασύλληπτος πλούτος στα χέρια ελάχιστων

Mέχρι πρότινος γνωρίζαμε ότι η «ψαλίδα» μεταξύ του πλούτου και της φτώχειας στον πλανήτη είναι χαώδης και διευρυνόμενη. Νεότερα στοιχεία, όχι μόνο τεκμηριώνουν αυτήν την τάση, αλλά την καθιστούν επιπλέον ως μία από τις μεγαλύτερες πληγές της ανθρωπότητας, αν όχι την αποκλειστική «πηγή» των δεινών της.

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε η Παγκόσμια Έκθεση για την Ανισότητα, καρπός της εργασίας περισσότερων των 100 ερευνητών από 70 χώρες, υπό τον διάσημο Γάλλο οικονομολόγο, Thomas Piketty.

Η έκθεση καταγράφει ότι το πλουσιότερο 0,1% του πλανήτη, περίπου 7 εκατομμύρια άνθρωποι, αύξησε τον πλούτο του από το 1980, όσο το κατώτερο 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου 3,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Ενώ, το πλουσιότερο 1% «μάζεψε» το 27% του παγκόσμιου πλούτου μεταξύ του 1980 και του 2016.

Από αυτό το 1%, το ακόμη πλουσιότερο 0,1% κατέχει το 13% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ, το 0,001%, δηλαδή μόλις 76.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, κατέχουν το 4% του πλούτου που δημιουργήθηκε από το 1980.  Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η οικονομική ανισότητα είναι περισσότερο «ανάγλυφη»: Το πλουσιότερο 1% των ΗΠΑ κατείχε το 39% του εθνικού πλούτου το 2014, από το 22% που συγκέντρωνε το 1980.

Ζήτημα επιλογής

Με τέτοια στοιχεία δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τον Thomas Piketty να φοβάται ότι η οικονομική ανισότητα μπορεί να οδηγήσει σε «καταστροφές», αν και «όλα εξαρτώνται από τις επιλογές που θα γίνουν».

Σύμφωνα με την έκθεση, οι άνθρωποι που ζουν στη Μέση Ανατολή αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη ανισότητα εισοδήματος από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, ενώ οι Ευρωπαίοι είναι οι λιγότερο επηρεασμένοι από το εισοδηματικό χάσμα. Ακόμη όμως και στην Ευρώπη, τα πράγματα μακράν δεν είναι καλά. Για παράδειγμα, στη Δυτική Ευρώπη, πολλοί δεν παίρνουν πραγματικά επαρκή μισθό, που να καλύπτει τις βασικές ανάγκες τους, παρά το γεγονός ότι εργάζονται σκληρά, συχνά με πλήρη απασχόληση. Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι το 10% του πληθυσμού στην Ευρώπη ως σύνολο, εξακολουθεί να κατέχει το 37% του συνολικού εισοδήματος με στοιχεία το 2016.

«Τις τελευταίες δεκαετίες, η εισοδηματική ανισότητα έχει αυξηθεί σε όλες σχεδόν τις χώρες, αλλά με διαφορετικές ταχύτητες, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι θεσμοί και οι πολιτικές έχουν σημασία για τη διαμόρφωση της ανισότητας», λένε οι ερευνητές. Ενώ η οικονομική ανισότητα είναι ευρέως διαδεδομένη και σε κάποιο βαθμό αναπόφευκτη, η κλιμάκωσή της θα μπορούσε να οδηγήσει σε «διάφορα είδη και μορφές πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών καταστροφών».

Η σημασία των ασκούμενων πολιτικών αποδεικνύεται από τη διαφορά μεταξύ των ΗΠΑ και της Δυτικής Ευρώπης, σύμφωνα με τους ερευνητές. Το 1980, οι δύο αυτές περιοχές είχαν παρόμοια επίπεδα εισοδηματικής ανισότητας, αφού, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, το 1% κατείχε σχεδόν το 10% του πλούτου. Μέχρι το 2016, ωστόσο, οι πλούσιοι στις ΗΠΑ αύξησαν το μερίδιό τους στο 20%. Στη Δυτική Ευρώπη, το αντίστοιχο ποσοστό αυξήθηκε στο 12%.

Η ανομοιογενής εισοδηματική ανισότητα στις ΗΠΑ οφείλεται στην «μαζική» ανισότητα στην εκπαίδευση και σε ένα φορολογικό σύστημα που απαιτούσε λιγότερα από τα πλουσιότερα τμήματα του πληθυσμού. Με τη σειρά τους, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θέσπισαν εκπαιδευτικές και μισθολογικές πολιτικές για την τόνωση ομάδων χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, λένε οι ειδικοί.

Παρόλ’ αυτά η Ευρώπη δεν αποτελεί την ευχάριστη εξαίρεση του νοσηρού κανόνα. Στην Γερμανία, την πλουσιότερη ευρωπαϊκή χώρα, το πλουσιότερο 1/10 του πληθυσμού ελέγχει πλέον το 40% του πλούτου. Το μερίδιό τους έχει αυξηθεί από τα μέσα της δεκαετίας του '90 λέει ο Charlotte Bartels από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW) και συντάκτης των στοιχείων της έκθεσης από την Γερμανία. «Το φτωχότερο 50% έχει χάσει ένα τεράστιο μερίδιο από εισοδήματα τα τελευταία χρόνια. Στην δεκαετία του 1960, είχαν περίπου το ένα τρίτο, σήμερα μόλις το 17%».

Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο της έκθεσης είναι η επιβεβαίωση αυτό που οι πάντες γνωρίζουν ή υποπτεύονται, αλλά για το οποίο μέχρι τώρα δεν υπήρχαν σαφή στοιχεία: Οι οικονομίες που βασίζουν τον πλούτο τους στις πρώτες ύλες, όπως οι «πετρελαϊκές» είναι επίσης εξαιρετικά άνισες, αφού, η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του συγκεντρώνεται στα χέρια μιας μειοψηφίας.

Ένα άλλο σημαντικό εύρημα είναι ότι οι χώρες που βρίσκονται σε παρόμοια στάδια ανάπτυξης έχουν δει διαφορετικά πρότυπα αυξανόμενης ανισότητας. Αυτό υποδηλώνει, σύμφωνα με τους ερευνητές, ότι οι εθνικές πολιτικές και τα θεσμικά όργανα μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Οι τροχιές των τριών μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών είναι ενδεικτικές: Η Ρωσία έχει απότομη αύξηση, η Κίνα μέτριο ρυθμό και η Ινδία προχωρά σταδιακά.

Η παγκόσμια μεσαία τάξη πρόκειται να «συμπιεστεί» κι άλλο εάν συνεχίσουν οι τρέχουσες τάσεις, σύμφωνα με την έκθεση. Ωστόσο, αυτή η τάση θα μπορούσε να αποφευχθεί αν ο κόσμος υιοθετήσει την «μέτρια τροχιά ανισότητας» της ΕΕ. «Όλα εξαρτώνται από τις επιλογές που θα γίνουν», δήλωσε ο Γάλλος οικονομολόγος Thomas Piketty στους δημοσιογράφους πριν από την δημοσιοποίηση της έκθεσης. Ο, αριστερών απόψεων, Piketty έγραψε ένα διεθνές μπεστ σέλερ το 2013, το «Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» και έκτοτε έχει «κόψει τα φτερά» με την κριτική του σε πολλούς ηγέτες, συμπεριλαμβανομένης της Μέρκελ.

Η «εργαλειοθήκη» της ισότητας

Οι κυβερνήσεις, κατά τον οικονομολόγο, εξακολουθούν να διαθέτουν εργαλεία για την καταπολέμηση της ανισότητας, όπως η ενίσχυση της πρόσβασης στην εκπαίδευση, η βελτίωση των πολιτικών στον τομέα της υγείας, η προστασία του περιβάλλοντος, η θέσπιση «υγιούς» ελάχιστου μισθού και η καλύτερη εκπροσώπηση των εργαζομένων στα όργανα διακυβέρνησης.

Ίσως το πιο σημαντικό είναι οι αρχές να θεσπίσουν τα λεγόμενα «προοδευτικά» φορολογικά συστήματα, που απαιτούν να πληρώνονται αναλογικά περισσότεροι φόροι με την συσσώρευση πλούτου. Οι εμπειρογνώμονες προέτρεψαν επίσης να καταρτιστεί νέο παγκόσμιο μητρώο ιδιοκτησίας των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Ωστόσο, όλες αυτές οι κινήσεις έγιναν πιο δύσκολες λόγω του γεγονότος ότι «οι κυβερνήσεις στις πλούσιες χώρες έχουν γίνει φτωχές και σε μεγάλο βαθμό χρεωμένες», αναφέρει η έκθεση. Από το 1980, πολύ μεγάλες μετατροπές δημόσιου πλούτου σε ιδιωτικό συνέβησαν σε όλες σχεδόν τις χώρες, είτε πλούσιες είτε αναδυόμενες. Ενώ ο εθνικός πλούτος έχει αυξηθεί σημαντικά, ο δημόσιος πλούτος είναι πλέον αρνητικός ή σχεδόν μηδενικός σε πλούσιες χώρες. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ είναι χώρες με τα χαμηλότερα επίπεδα δημόσιου κεφαλαίου.

Αναμφίβολα, αυτό περιορίζει την ικανότητα των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν τις ανισότητες. Υποδεικνύει, επίσης, ότι οι εθνικές πολιτικές που διαμορφώνουν την κυριότητα του πλούτου αποτελούν σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει στην άνοδο της ανισότητας από το 1980. Αν όμως ισχύει η διαπίστωση του Μαρξ, ότι το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο ορίζει την ασκούμενη πολιτική, τότε, τα εργαλεία για την καταπολέμηση της ανισότητας που προτείνουν οι οικονομολόγοι στις κυβερνήσεις θα είναι αποτελεσματικά μόνο στον βαθμό που αμφισβητήσουν ακριβώς αυτό το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο. 

TVXS

Το μεγάλο μυστικό του Κ. Καραμανλή

"Το μεγάλο μυστικό του κ. Καραμανλή" τιτλοφορείται το άρθρο του δημοσιογράφου Παύλου Παπαδόπουλου στην εφημερίδα "Βήμα", όπου αναλύει το πως έφτασε η χώρα στην χρεωκοπία και αποκαλύπτει άγνωστες μέχρι σήμερα πτυχές.

«Την άνοιξη του 2009 ξεκινήσαμε συνομιλίες στο Λονδίνο με ανθρώπους των αγορών για να αρχίσουμε τη μετατροπή του δημοσίου χρέους από βραχυπρόθεσμο σε μακροπρόθεσμο και να αποφύγουμε τη χιονοστιβάδα πληρωμών των επόμενων ετών, αλλά αυτό δεν ήταν πια εφικτό» βεβαιώνει κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης Καραμανλή αποκαλύπτοντας την κυριότερη αιτία της αδυναμίας δανεισμού που ήδη από τις αρχές του 2009 ήταν βέβαιο ότι θα ερχόταν με μαθηματική ακρίβεια. Ως σήμερα δεν έχει προσδιοριστεί ο «λογαριασμός» που άφησε ο κ. Κ. Καραμανλής στον επόμενο πρωθυπουργό.

Γράφει ο Παύλος Παπαδόπουλος

Η συζήτηση γίνεται γύρω από το έλλειμμα και το χρέος προκαλώντας τον αντίλογο ότι η λήψη δραστικών μέτρων στο τέλος του 2009 θα απέτρεπε τη χρεοκοπία. Είναι όμως έτσι; Ο «λογαριασμός Καραμανλή» που έπρεπε να πληρώσει η κυβέρνηση του κ. Γ. Παπανδρέου για να αποφύγει την προσφυγή στον Διεθνή Οικονομικό Ελεγχο κυμαινόταν στο επίπεδο των 300 δισεκατομμυρίων ευρώ για την τετραετία 2009-2013. Η Ελλάδα που «παρέδωσε» ο κ. Καραμανλής στον κ. Παπανδρέου ήταν ήδη χρεοκοπημένη αφού για να αποφύγει την προσφυγή στο ΔΝΤ θα έπρεπε να δανειστεί ποσό αντίστοιχου ύψους με ολόκληρο το ως τότε δημόσιο χρέος μέσα στην επόμενη τετραετία!

Πώς η Αγγλία κάλεσε το ΔΝΤ

Για να αντιληφθούμε τι ακριβώς συνέβη στην Ελλάδα του 2009 ας ταξιδέψουμε 40 χρόνια πίσω στον χρόνο. Στις 22 Νοεμβρίου 1976, ένα παγωμένο μεσημέρι στην Ντάουνινγκ Στριτ του Λονδίνου, το χαρακτηρισμένο ως «άκρως απόρρητο» σημείωμα προς τα μέλη του βρετανικού υπουργικού συμβουλίου μετέφερε το μήνυμα ενός εθνικού συναγερμού: «Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας κυμαίνονται λίγο πάνω από τα 5 δισεκατομμύρια δολάρια... Γι' αυτό πρέπει οπωσδήποτε να συμφωνήσουμε με το ΔΝΤ». Το άκρως απόρρητο σημείωμα υπογράφεται από τον υπουργό Οικονομικών της κυβέρνησης των ΕργατικώνΝτένις Χίλι. Κάποιοι πολύ «αριστεροί» υπουργοί διαμαρτυρήθηκαν στον πρωθυπουργόΤζέιμς Κάλαχαν και επέμεναν να προτιμηθεί ο περιορισμός στις εισαγωγές αντί η Αγγλία να τεθεί υπό την επιτήρηση του ΔΝΤ προκαλώντας έντονες συσπάσεις στα πυκνά «καραμανλικά» φρύδια του Χίλι. Η Αγγλία είχε εγκλωβιστεί σε μια πορεία χρεοκοπίας γιατί είχε μπροστά της μια ασυνήθιστη ημερολογιακή πυκνότητα υποχρεώσεων εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους την ίδια στιγμή που τα διογκωμένα ελλείμματα του προϋπολογισμού είχαν κλονίσει την εμπιστοσύνη των αγορών στο αξιόχρεο της οικονομίας της. Στις 15 Δεκεμβρίου 1976 και εν μέσω ισχυρών βροχοπτώσεων επικυρώθηκε η συμφωνία με το ΔΝΤ.  Στην Αγγλία επιβλήθηκε μνημόνιο αντίστοιχο του ελληνικού.

Νεαρά, τότε, στελέχη που παραμένουν μέχρι σήμερα στο υπουργείο Οικονομικών και στην Τράπεζα της Αγγλίας σημαδεύτηκαν από την εμπειρία του 1976 και μέσα στις επόμενες δεκαετίες μερίμνησαν ώστε αυτό να μην επαναληφθεί. Εκτοτε η προσφυγή της Αγγλίας στο ΔΝΤ αποτελεί αντικείμενο επιστημονικών μελετών που οφείλουν να γνωρίζουν όλοι οι επικεφαλής διαχείρισης δημοσίων χρεών και όλοι οι υπουργοί Οικονομικών σε όλον τον κόσμο. Με βάση το «αγγλικό μάθημα», πρώτο μέλημα κάθε κυβέρνησης είναι να προγραμματίζει, να ρυθμίζει, να «χτίζει» το χρέος της έτσι ώστε να αποπληρώνεται όσο γίνεται πιο αργά στο μέλλον. Είναι άλλο να πρέπει να εξυπηρετήσεις το χρέος σου σε 5 χρόνια, άλλο σε 15 και άλλο σε 35. Το 2010 οι «γύπες» των αγορών πέταξαν για λίγο πάνω από το Λονδίνο - σε ένα διάλειμμα από το «φαγοπότι» της Αθήνας. Λόγω της κρίσης η Αγγλία εμφάνισε έλλειμμα προϋπολογισμού 12% του ΑΕΠ (περίπου όσο και η Ελλάδα) και χρέος που άγγιζε τότε το 100% του ΑΕΠ. Ομως είχε «χτίσει» το πιο ανθεκτικό προφίλ χρέους στον κόσμο. Η μέση ωρίμασή του ήταν 14 χρόνια. Το ελληνικό χρέος είχε μέση ωρίμαση 8 ετών (δηλαδή σε 8 χρόνια η Ελλάδα έπρεπε να αναχρηματοδοτήσει ολόκληρο το χρέος της). Προσοχή: Δεν ήταν η μικρότερη ωρίμαση. Η Γερμανία είχε 6 χρόνια και οι ΗΠΑ 5. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, διαπιστώνοντας τις πυκνές ανάγκες εξυπηρέτησης χρέους, ο προνοητικός κ. Β. Σόιμπλε επέβαλε εγκαίρως μια σκληρή πολιτική λιτότητας και πλεονασματικών προϋπολογισμών ενώ η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) ξεκίνησε να εκτυπώνει άφθονο χρήμα για να αγοράσει η ίδια μεγάλο μέρος του αμερικανικού χρέους στηριζόμενη στην αντοχή του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Αντίθετα, η κυβέρνηση Καραμανλή αντιλήφθηκε το θανατηφόρο προφίλ χρέους που είχε διαμορφώσει όταν πλέον ήταν πολύ αργά.

Περί όνου σκιάς

Η κυβέρνηση Καραμανλή στις 31 Σεπτεμβρίου 2009, λίγες ημέρες προτού αναλάβει την εξουσία το ΠαΣοΚ, ασφαλώς γνώριζε - από τα επίσημα δελτία δημοσίου χρέους του Γενικού Λογιστηρίου - ότι η χώρα έπρεπε να δανείζεται περίπου 30 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο την επόμενη τετραετία για να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της (συγκεκριμένα, πάνω από το μισό χρέος της χώρας, δηλαδή 155 δισεκατομμύρια ευρώ, έληγε σε πέντε χρόνια). Επιπλέον, ο τότε πρωθυπουργός ήξερε ότι το 2009 η Ελλάδα βρισκόταν σε ύφεση (που έκλεισε στο -2,3%) και ετήσιο έλλειμμα προϋπολογισμού που μαζί με όσα δεν εγγράφονταν στις δαπάνες αλλά πληρώνονταν κανονικά από το κράτος μέσω δανεισμού (δηλαδή χρέη νοσοκομείων και ΔΕΚΟ), κάλπαζε πάνω από τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ (και έκλεισε στα 36,15 δισ.). Συγκεκριμένα: Στις 31 Σεπτεμβρίου 2009 το χρέος σε ευρώ ήταν 297 δισεκατομμύρια 920 εκατομμύρια 910 χιλιάδες ευρώ. Τρεις μήνες μετά, στις 31 Δεκεμβρίου 2009 ήταν 298 δισεκατομμύρια 524 εκατομμύρια 20 χιλιάδες ευρώ. Η πρόσφατη διένεξη γίνεται για το αν έπρεπε ή όχι να εγγραφούν στον λογαριασμό δημοσίου χρέους ή να καταγραφούν σε ξεχωριστό λογαριασμό χρέους περίπου 24 δισεκατομμύρια ευρώ (18,2 δισ. χρέη ΔΕΚΟ και 5,5 δισ. από off-market swaps). Ολοι συμφωνούν ότι τα 298 δισεκατομμύρια υπήρχαν, ότι είχαν δηλωθεί συνολικά ως κρατικό χρέος, ότι ήταν γνωστά στις αγορές, ότι ήταν αποτέλεσμα δανεισμού. Ψάξτε να βρείτε τη διαφορά ανάμεσα στο 298 και στα 274+24! Διένεξη, περί όνου σκιάς, απλώς.

Το βερεσέ του Καραμανλή

Ο κ. Κ. Καραμανλής δεσμεύτηκε προεκλογικά ότι θα αντιμετώπιζε την κρίση κυρίως μέσα από το πάγωμα μισθών και συντάξεων του Δημοσίου. Θα διατηρούσε δηλαδή το έλλειμμα του προϋπολογισμού στα επίπεδα του 2009 (και δεν θα το αύξανε). Αν τηρούσε αυτή τη δέσμευση και διατηρούσε το βιοτικό επίπεδο «παγωμένο» στα επίπεδα του 2009 τότε γνώριζε ότι πέρα από τα έσοδα από τη φορολογία η χώρα ήταν υποχρεωμένη να δανείζεται επιπλέον 75 δισεκατομμύρια τον χρόνο. Τριάντα δισεκατομμύρια για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του κράτους, τριάντα για την αναχρηματοδότηση του χρέους και σχεδόν άλλα δεκαπέντε για την κάλυψη των τόκων. Ετσι προκύπτει πώς και γιατί η Ελλάδα που παρέδωσε ο κ. Καραμανλής το 2009 έπρεπε μέσα στην επόμενη τετραετία να δανειστεί κεφάλαια μεγαλύτερου ύψους από το ως τότε δημόσιο χρέος της (δηλαδή πάνω από 300 δισεκατομμύρια ευρώ). Ολα αυτά θα οδηγούσαν το δημόσιο χρέος περίπου στα 480 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του 2013 (τα επιπλέον 18 δισ. αντιστοιχούν σε τέσσερα χρόνια ελλειμμάτων ίσων με εκείνο του 2009 συν τους τόκους).

Επτά χρόνια μετά, κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης Καραμανλή αποκαλύπτουν ότι ο τέως Πρωθυπουργός γνώριζε ότι μετεκλογικά θα έπρεπε να ληφθούν πολύ σκληρότερα μέτρα από αυτά που πρότεινε προεκλογικά. Ηταν βέβαιος ωστόσο πως θα έχανε τις εκλογές. Οι μετριοπαθείς συνεργάτες του υποστηρίζουν σήμερα στις κατ' ιδίαν συζητήσεις τους ότι ακριβώς εξαιτίας των καταιγιστικών αναγκών δανεισμού «η χρεοκοπία θα μπορούσε να αποφευχθεί το 2010 μόνο μετά τη λήψη σκληρών μέτρων ανάλογων του Μνημονίου που θα είχαν ληφθεί πριν από το τέλος του 2009». Και συμπληρώνουν με νόημα ότι «η χρεοκοπία μάλλον δεν θα μπορούσε να αποφευχθεί το 2011 παρά μόνο με έναν νέο γύρο ακόμη σκληρότερων μέτρων μέσα στο 2010». Ομως, ακόμη και αυτή η προσέγγιση δεν πείθει. Ποια μέτρα θα ήταν αυτά που θα μπορούσαν να συγκρατήσουν το έλλειμμα σε επίπεδα που να επιτρέπουν την ομαλή κάλυψή του από τις αγορές και επιπλέον να εξασφαλίζεται αφενός η αναχρηματοδότηση των λήξεων του χρέους και αφετέρου η αποπληρωμή των τόκων; Ιδού ένα παράδειγμα: Επειτα από μέτρα ύψους 2,5% του ΑΕΠ που επέβαλε το «πρώτο Μνημόνιο» για ολόκληρο το δεύτερο εξάμηνο του 2010, οι ανάγκες δανεισμού της χώρας περιορίστηκαν στα... 73,6 δισεκατομμύρια ευρώ για ολόκληρο το 2010! Ακόμη κι αν η οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση λάμβανε στο τέλος του 2009 τα διπλάσια μέτρα από αυτά που επέβαλε το μνημόνιο έξι μήνες μετά, θα περιόριζε τις ανάγκες δανεισμού του 2010 στα... 70 δισ. (αφού, με βάση τον περίφημο «πολλαπλασιαστή», οι περικοπές δαπανών αποφέρουν το μισό δημοσιονομικό όφελος γιατί περιορίζουν την ανάπτυξη και αντιστοίχως συρρικνώνουν τα έσοδα).

Κατά συνέπεια, το ερώτημα είναι σαφές: Θα μπορούσε μια Ελλάδα που θα βυθιζόταν σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση και κοινωνική κρίση λόγω αυτών ακριβώς των σκληρών μέτρων που θα επιβάλλονταν στο τέλος του 2009 να δανειστεί 70 δισεκατομμύρια ευρώ με ανεκτά επιτόκια μέσα στο 2010; Υπενθυμίζεται ότι το 2009 η Ελλάδα δανείστηκε 68,6 δισ. για να εξυπηρετήσει λήξεις χρεών, ελλείμματα και τόκους με αποτέλεσμα να υποβαθμιστεί η πιστοληπτική της ικανότητα. Η πορεία ήταν νομοτελειακή και έχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι κανένα μέτρο δεν θα ήταν αρκετό για να κρατήσει ανοιχτή την πόρτα των αγορών. Αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι με τα μέτρα λιτότητας του πρώτου Μνημονίου (ύψους 11,1% του ΑΕΠ), οι συνολικές ανάγκες δανεισμού της χώρας για την περίοδο 2010-2013 «περιορίστηκαν» μόνο στα... 239,7 δισεκατομμύρια ευρώ (δηλαδή 60 δισ. τον χρόνο). Τα κεφάλαια αυτά άρχισαν να εισρέουν, όχι ασφαλώς από τις αγορές (που έκλεισαν για την Ελλάδα) αλλά από τον Μηχανισμό Στήριξης! Ακριβώς επειδή ήταν αστρονομικό το ύψος του νέου δανεισμού που επέβαλλε η εξυπηρέτηση του χρέους, ήδη από το 2011 οργανώθηκε η μεγαλύτερη στον κόσμο περικοπή χρέους (PSI) για την οποία συμφώνησε ο κ. Γ. Παπανδρέου και υλοποίησαν ο κ. Λ. Παπαδήμος και ο κ. Ευ. Βενιζέλος. Και αν η Ελλάδα επέμενε στην πολιτική της κυβέρνησης του κ. Αντ. Σαμαρά, μάλλον θα συνεχιζόταν απρόσκοπτα η περαιτέρω περικοπή του χρέους με ταυτόχρονη διασπορά των υποχρεώσεων στο μέλλον. Αυτό δείχνει να έχει αντιληφθεί, έστω και αργά, ο κ. Αλ. Τσίπρας και μιλά εσχάτως για... «success story». Του το ευχόμαστε.

Η διπλή πλαστογράφηση από τον κ. Γ. Αλογοσκούφη

Οι απάτες της απογραφής και της αναθεώρησης του ΑΕΠ κατά 10,6% για το διάστημα 2002-2006 με πρόσχημα τη συμπερίληψη μέρους της παραοικονομίας
Αξίζει να σταθούμε στη «διπλή πλαστογράφηση» των οικονομικών στοιχείων που έγινε από τον κ. Γ. Αλογοσκούφη ως πολιτικό δώρο στον κ. Καραμανλή.  Η πρώτη πλαστογράφηση, όπως εξηγήσαμε την περασμένη εβδομάδα, έγινε με την «απογραφή» το 2004. Επρόκειτο για τη μεταφορά της εγγραφής των δαπανών για τα εξοπλιστικά προγράμματα - που κρίθηκαν αναγκαία υπό την πίεση της τουρκικής απειλής μετά τα Ιμια - από τις ημερομηνίες παραλαβής των όπλων (μετά το 2004) στις ημερομηνίες παραγγελίας (πριν από το 2004).  Η μεταφορά αυτή «ελάφρυνε» στατιστικά τους προϋπολογισμούς της περιόδου Καραμανλή και επέτρεψε να γίνουν περισσότερες δαπάνες μέσω επιπλέον δανεισμού χωρίς να παραβιαστεί το όριο του 3% του ελλείμματος. Μάλιστα, όπως υπογραμμίζει ο κ. Σημίτης στη σελίδα 21 του βιβλίου του «Εκτροχιασμός» (εκδ. Πόλις, 2012): «Το 2006 η Eurostat έκρινε ότι η ορθή μέθοδος καταγραφής της δαπάνης των αμυντικών εξοπλισμών ήταν αυτή της παραλαβής του υλικού, η μέθοδος δηλαδή που ακολουθούσε η Ελλάδα πριν από το 2004. Χώρες που δεν εφάρμοζαν αυτή τη μέθοδο θα έπρεπε να την ακολουθήσουν, από το 2005 και μετά. Ομως παρά την απόφαση αυτή η Eurostat δεν προχώρησε στην αναδρομική διόρθωση των στοιχείων: Το 3,07% του ΑΕΠ κρατικό έλλειμμα για την Ελλάδα το 1999, όπως προέκυψε από την απογραφή, διατηρήθηκε ενώ θα έπρεπε να προσαρμοστεί στη νέα απόφαση. Η ασήμαντη -0,07% του ΑΕΠ απόκλιση από το όριο της Συνθήκης, που υιοθετήθηκε άκριτα από τα διοικητικά όργανα της ευρωζώνης, έγινε έτσι η αφορμή να απαξιωθεί μια τιτάνια προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής».

Στην απάτη της απογραφής ήρθε να προστεθεί δύο χρόνια μετά η απάτη της αναθεώρησης του ΑΕΠ κατά 10,6% για το διάστημα 2002-2006 με πρόσχημα τη συμπερίληψη μέρους της παραοικονομίας (λαθρεμπόριο τσιγάρων και ποτών, πορνεία και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος). Οπως επισήμανε το φθινόπωρο του 2006 το ΠαΣοΚ διά του μετέπειτα υπουργού Οικονομικών κ. Φ. Σαχινίδη που ήταν τότε πρόεδρος της Επιτροπής ΙΣΤΑΜΕ για την Απασχόληση: «Αυτό το επιπλέον ΑΕΠ δεν φορολογείται, άρα το κράτος δεν έχει έσοδα από αυτό, ούτε θα έχει για να χρηματοδοτήσει μεγαλύτερες δαπάνες και ταυτόχρονα να υποστηρίξει την εξυπηρέτηση νέου δανεισμού. Τι μένει; Απλά μια στατιστική αύξηση. Ομως, μεγαλύτερο ΑΕΠ σημαίνει μικρότερο έλλειμμα και χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Με το έλλειμμα και το χρέος όπως είναι μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει πρόβλημα περαιτέρω δανεισμού γιατί έχει φτάσει στο όριο του ελλείμματος 3% που επιτρέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Με την αναθεώρηση του ΑΕΠ μειώνεται το ποσοστό ελλείμματος και χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ και δημιουργείται ξαφνικά το νομικό περιθώριο για περισσότερες δαπάνες μέσα από μια μεγάλη αύξηση του δανεισμού χωρίς να παραβιαστεί το 3% του ελλείμματος. Κι αυτός είναι ο απώτερος στόχος της κυβέρνησης: Να δανειστεί ακόμα περισσότερα απ' όσα δανείζεται τώρα χωρίς να ξεπεράσει το έλλειμμα το 3% του ΑΕΠ». Και έτσι ακριβώς έγινε. Η πολιτική Καραμανλή στηρίχθηκε σε μια διπλή πλαστογράφηση, πρώτα του ελλείμματος και μετά του ΑΕΠ. Κανείς δεν μπορεί να υπερασπιστεί με τους κανόνες του ορθού λόγου τα παραπάνω αδιανόητα «επιτεύγματα». Γι' αυτό ορισμένοι νεοκαραμανλικοί, όπως ο κ. Ευρ. Στυλιανίδης, όταν δεν σιωπούν, εγκαταλείπουν βιαστικά τον ορθολογισμό και δημοσιεύουν... αρλούμπες στο Twitter ότι δήθεν το ΠαΣοΚ έκαψε τα δάση το 2007(!) ενώ ο κ. Ι. Μιχελάκης φοβερίζει με την αρθρογραφία του τον κ. Κυρ. Μητσοτάκη «να πάρει θέση»...

ΔΑΝΕΙΟ 1 ΔΙΣ.

Ο... εκκεντρικός κ. Πέτρος Δούκας

Θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί αυτή η νομοτελειακή πορεία προς τη χρεοκοπία; Προφανώς ναι. Το 2006 ο κ. Πέτρος Δούκας, ως επικεφαλής του Γενικού Λογιστηρίου, αξιοποίησε την ένταξη στην ευρωζώνη και κατόρθωσε να δανειστεί η χώρα 1 δισεκατομμύριο ευρώ για 50 χρόνια! Η πρωτοβουλία του θεωρήθηκε τότε σχεδόν «εκκεντρική». Μόνο αν η τακτική αυτή είχε συστηματικά εφαρμοστεί σπρώχνοντας, αραιώνοντας και διασπείροντας διαρκώς στο απώτατο μέλλον τις εθνικές υποχρεώσεις που διαρκώς δημιουργούνταν - σε συνδυασμό ασφαλώς με μια προνοητική και «σφιχτή» δημοσιονομική διαχείριση - η διεθνής βοήθεια δεν θα είχε καταστεί νομοτελειακά απαραίτητη. Οπως σωστά υποστηρίζει η κυρία Ζωή Κωνσταντοπούλου και υπογραμμίζεται στη σελίδα 17 της Προκαταρκτικής Εκθεσης της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους (Ιούνιος 2015), «η βασική αιτία της συσσώρευσης χρέους σχετίζεται με το πολλαπλασιαστικό φαινόμενο ("snowball effect") που παρατηρείται όταν το "υπονοούμενο" επιτόκιο εξυπηρέτησης του χρέους υπερβαίνει την ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ. Το πολλαπλασιαστικό φαινόμενο αιτιολογεί τα δύο τρίτα της αύξησης του χρέους κατά την περίοδο 1980-2007  ... [με δεδομένο ότι] οι ελληνικές δημόσιες δαπάνες πλην των δαπανών για εξοπλισμούς ήταν πάντοτε χαμηλότερες του μέσου όρου των ευρωπαϊκών». Το «φαινόμενο της χιονοστιβάδας» λοιπόν είναι αυτό που παγίδευσε την Ελλάδα το 2009 - όπως παγίδευσε και την Αγγλία το 1976. Οι μόνοι πολιτικοί που προειδοποιούσαν με δημόσιες τοποθετήσεις τους για τα επερχόμενα - με στοιχεία και επιχειρήματα - ήταν ο κ.Κώστας Σημίτης, ο κ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και ο κ. Αλέκος Παπαδόπουλος. Δεν εισακούστηκαν. Η αποτυχία έγκαιρης πρόβλεψης, διαπίστωσης και προληπτικής αντιμετώπισης της δυναμικής αύξησης του δημοσίου χρέους προστίθεται στις ευθύνες της κυβέρνησης Καραμανλή δίπλα στην ακραία διόγκωση του ετήσιου ελλείμματος και στην πλαστογράφηση των οικονομικών στοιχείων.

Πηγή: tovima.gr

Οι επενδυτές αγάπησαν ξαφνικά την Ελλάδα;

O Πρεμ Γουάτσα, εκ των γκουρού των επενδύσεων και CEO της Fairfax, βλέπει «ελαχιστοποίηση» του πολιτικού κινδύνου και ποντάρει στο Greecovery, η Wall Street Journal διαπιστώνει ότι οι επενδυτές έχουν βάλει στα «ραντάρ τους» την Ελλάδα, και η UBS εντάσσει τα ελληνικά ομόλογα στις «κορυφαίες επενδυτικές προτάσεις του 2018».
Δεν πρόκειται για… ξαφνικό και συντονισμένο έρωτα των διεθνών επενδυτών με την Ελλάδα – πρόκειται για την, συνήθη και κυνική, αποτίμηση κινδύνων και ευκαιριών που κάνουν οι αγορές. Κι σ’ αυτή την αποτίμηση, στην παρούσα φάση, η Ελλάδα φαίνεται να υπόσχεται χαμηλό πολιτικό και οικονομικό ρίσκο και μεγάλα περιθώρια επενδυτικών κερδών – εξ ου και το θεαματικό ράλι στα ελληνικά ομόλογα τις τελευταίες ημέρες.
Το ράλι των ομολόγων
Σπάζοντας ένα ακόμη ρεκόρ, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων έπεσαν χθες στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 9 ετών: Η απόδοση των δεκαετών τίτλων έπεσε στο 4,3% από το 4,5% της Δευτέρας, η συνολική πτώση στο τελευταίο δίμηνο ξεπερνά το 20%, ενώ και στα διετή ομόλογα η απόδοση χθες διαμορφώθηκε στο 2,15% από το 2,4% επιστρέφοντας στα επίπεδα του Δεκεμβρίου του 2010. Ολοκληρώνοντας την εικόνα το περίφημο spread – η διαφορά απόδοσης των δεκαετών ελληνικών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών – υποχώρησε στις 407 μονάδες βάσης και στο χαμηλότερο επίπεδό του από τον Απρίλιο του 2010.
«Η θεραπεία» της Ευρώπης από την κρίση ξεκινά και τελειώνει με την Ελλάδα», είναι η ανάγνωση που κάνει η Wall Street Journal πίσω από αυτό το ράλι και εξηγεί: «Η οικονομία της Ελλάδας εξακολουθεί να αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις: Μόλις επέστρεψε στην ανάπτυξη και εξακολουθεί να έχει το βαρύτερο χρέος οποιουδήποτε ευρωπαϊκού κράτους. Αλλά η κατεύθυνση της χώρας είναι ενθαρρυντική. Η Ελλάδα έχει καταγράψει τρία συνεχόμενα τρίμηνα ανάπτυξης το 2017 για πρώτη φορά μετά την κρίση. Η ανεργία, αν και εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλή σε ποσοστό άνω του 20%, έχει μειωθεί από το ρεκόρ του 28%. Οι τραπεζικές καταθέσεις, ενώ έχουν μειωθεί κατά 45% από το ζενίθ τους, σταθεροποιήθηκαν και αυξήθηκαν φέτος κατά 4,4% φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από το 2015».
Ανάλογες εκτιμήσεις διατυπώνονται και στο συνέδριο Invest in Greece που διοργανώνει η Capital Link στην Νέα Υόρκη, με τους αναλυτές της Deutsche Bank και της Global Capital να υποδεικνύουν τα ελληνικά ομόλογα ως την επένδυση με τις καλύτερες αποδόσεις της ευρωζώνης το 2018.




Η Deutsche Bank
Είναι μια λογική, και κυρίως προσοδοφόρα, επενδυτική πρόταση: Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων παραμένουν υψηλές και υπόσχονται μεγάλα κέρδη, ενώ ταυτόχρονα το ρίσκο που αναλαμβάνουν οι επενδυτές είναι χαμηλό καθώς όλα δείχνουν πως η Ελλάδα «βλέπει πλέον φως στην άκρη του τούνελ», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην έκθεσή της η Deutsche Bank.
Η έκθεση της γερμανικής τράπεζας είναι ίσως και η πλέον ενδεικτική του οδικού χάρτη που διαμορφώνεται τόσο για την ελληνική οικονομία, όσο και για τους επενδυτές: Κατά το βασικό σενάριο της Deutsche Bank, η Ελλάδα θα βγει από το Μνημόνιο το καλοκαίρι του 2018 όχι με μια απολύτως «καθαρή» έξοδο αλλά με μια «συνεργατική έξοδο» - ήτοι, με μια συμφωνία με τους δανειστές που δεν θα περιλαμβάνει πιστωτική γραμμή και νέο Μνημόνιο, θα βασίζεται στο γνωστό «μαξιλάρι» ρευστότητας, και θα προβλέπει συνέχιση των μεταρρυθμίσεων με μιας μορφής ήπια εποπτεία.
Σ’ αυτή την ηπιότερη εποπτεία θα συμβάλει και το γεγονός ότι το ΔΝΤ, κατά την εκτίμηση τουλάχιστον της Deutsche Bank, δεν θα μετάσχει τελικώς χρηματοδοτικά στο πρόγραμμα αίροντας μεγάλος μέρος της πίεσης για δημοσιονομικά μέτρα και αφήνοντας περιθώρια ευελιξίας στην κατεύθυνση της τόνωσης της ανάπτυξης.
Το ερώτημα εδώ βεβαίως, εάν «βγει» το σενάριο της γερμανικής τράπεζας, είναι πόσο αρνητικό ρόλο θα παίξει η μη εμπλοκή του ΔΝΤ στο ζήτημα της μείωσης του χρέους. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, η παγίωση της εικόνας ομαλής εξόδου από το Μνημόνιο στους διεθνείς επενδυτικούς κύκλους διευκολύνει την ελληνική κυβέρνηση σε έναν κομβικό και άμεσο στόχο – την επιτάχυνση της σταδιακής επιστροφής στις αγορές.
Νέα επταετής έκδοση
Οι νέες έξοδοι στις αγορές, πριν από το καλοκαίρι του 2018, είναι εκείνες στις οποίες ποντάρει η ελληνική πλευρά προκειμένου να χτίσει το λεγόμενο «μαξιλάρι» ρευστότητας που θα της επιτρέψει να τελειώσει το πρόγραμμα χωρίς πιστοληπτική γραμμή. Σύμφωνα, δε, με τις τελευταίες πληροφορίες που δημοσιεύει η επίσης γερμανική Handelsblatt, η αρχή θα γίνει πιθανότατα τον Ιανουάριο με ένα επταετές ομόλογο και, συνολικά, σχεδιάζεται η έκδοση δύο ή τριών τίτλων έως το καλοκαίρι με στόχο την άντληση 6 δις ευρώ.




Πηγή

Το θανατηφόρο ελάττωμα του νεοφιλελευθερισμού

Nεοφιλελευθερισμός. Βάζει τις αγορές πάνω από τα κράτη και τις κυβερνήσεις, τα οικονομικά κίνητρα πάνω από τα κοινωνικά ή πολιτιστικά κίνητρα και την ιδιωτική επιχειρηματικότητα πάνω από την συλλογική δράση.
Ως όρος χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει ένα πολύ ευρύ φάσμα πολιτικών - από τον δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ έως την Μάργκαρετ Θάτσερ και τον Ρόναλντ Ρίγκαν, από τους Δημοκρατικούς του Κλίντον έως τους Νέους Εργατικούς της Βρετανίας (που θεωρήθηκαν μια προσαρμοσμένη εκδοχή του θατσερισμού - αργότερα εισήλθε ο όρος μπλερισμός από τον Τόνι Μπλερ που ηγήθηκε των Εργατικών) έως το οικονομικό άνοιγμα στην Κίνα και τη μεταρρύθμιση του κράτους πρόνοιας στη Σουηδία.
Ο όρος χρησιμοποιείται σχεδόν για οποιαδήποτε πολιτική περιέχει απορρύθμιση, απελευθέρωση, ιδιωτικοποίηση και δημοσιονομική λιτότητα. Σήμερα αποτελεί την πηγή των ιδεών και των πρακτικών που έχουν προκαλέσει την οικονομική ανασφάλεια και ανισότητα και την απώλεια των πολιτικών αξιών και ιδανικών που προκάλεσε, μεταξύ άλλων και την άνοδο του λαϊκισμού.
Το σήμερα είναι η κατεξοχήν εποχή του νεοφιλελευθερισμού. Αλλά ποιοι είναι οι υποστηρικτές του νεοφιλελευθερισμού και οι προπαγανδιστές του νεοφιλελευθερισμού - οι ίδιοι οι νεοφιλελεύθεροι; Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του, ο Guardian, πρέπει να πάει κανείς αρκετά χρόνια πίσω για να βρει κάποιον που να ασπάζεται ρητά τον νεοφιλελευθερισμό. Το 1982, ο Τσαρλς Πέτερς, συντάκτης του πολιτικού περιοδικού Washington Monthly, δημοσίευσε ένα δοκίμιο με τίτλο «Το Μανιφέστο ενός Νεοφιλελεύθερου». Είναι ένα ενδιαφέρον κείμενο για να διαβάσει κανείς 35 χρόνια αργότερα, καθώς ο νεοφιλελευθερισμός που περιγράφει έχει μικρές ομοιότητες με τον σημερινό. Τα πολιτικά ονόματα που επικαλείται ο Πέτερς ως παραδείγματα δεν είναι αυτά της Θάτσερ και του Ρίγκαν αλλά μάλλον κάποιοι φιλελεύθεροι - με την αμερικανική έννοια του όρου - οι οποίοι είχαν απογοητευτεί από τα συνδικάτα και την μεγάλη κυβέρνηση και απέβαλαν τις προκαταλήψεις τους έναντι των αγορών και του στρατού.
Η χρήση του όρου «νεοφιλελεύθερος» άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως στη δεκαετία του 1990, όταν συνδέθηκε στενά με




Δείτε τη συνέχεια του άρθρου

Paradise papers «Στο διάολο οι πλούσιοι»

O Γιάκομπ Αουγκστάιν, αρθρογράφος του Spiegel και γιος του ιδρυτή του γερμανικού περιοδικού «ξεσπά» εναντίον των πλουσίων με αφορμή τα Paradise Papers.
Το άρθρο έχει ως εξής:
«Οι νέες αποκαλύψεις για τους φοροφυγάδες αποδεικνύουν ακόμα μια φορά ότι όποιος είναι πλούσιος και δεν θέλει να μοιραστεί τον πλούτο του δεν χρειάζεται να παρανομήσει, αφού οι νόμοι έχουν φτιαχτεί γι΄ αυτόν. Έτσι, φόρους πληρώνουν τελικά μόνον οι βλάκες και οι φτωχοί.
Τα "Paradise Papers" είναι ένας θησαυρός δεδομένων, τα οποία αξιολόγησε μια διεθνής ομάδα ερευνητικής δημοσιογραφίας. Είναι ευτύχημα το γεγονός ότι υπάρχει ενός τέτοιου είδους δημοσιογραφία, που αποκαλύπτει τον κόσμο των πλουσίων, στον οποίο οι άνθρωποι είναι μεν φτωχοί σε ήθος, αίσθημα αλληλεγγύης και συναίσθηση καθήκοντος, αλλά πάρα πολύ πλούσιοι σε χρήμα και εξουσία, ενώ συγκριτικά με τον κόσμο αυτό, η ζωή των άλλων είναι μια πραγματική κόλαση.
Υπάρχει κάτι ακόμα που λείπει από τον παράδεισο των πλουσίων: Oι τύψεις συνειδήσεως. Και τούτο, διότι όποιος είναι πλούσιος και δεν θέλει να μοιραστεί τον πλούτο του δεν χρειάζεται να παρανομήσει, αφού οι νόμοι έχουν φτιαχτεί γι αυτόν. Έτσι φόρους πληρώνουν τελικά μόνον οι βλάκες και οι φτωχοί. Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί: 13,4 εκατομμύρια ντοκουμέντα έγιναν αντικείμενο επεξεργασίας από 400 δημοσιογράφους επί μήνες έως ότου δημοσιοποιηθούν. Οι πηγές δεν κατονομάζονται, πρόκειται για κλοπή δεδομένων, για ανώνυμες πηγές, ή για κυβερνοεπίθεση;
Αποκαλύπονται, πάντως, ως φοροφυγάδες 120 πολιτικοί από 50 χώρες, γερμανικές εταιρείες όπως η Siemens και η Allianz, μέλη της κυβέρνησης Τραμπ, κροίσοι και επιφανείς οικογένειες. Η εμφάνιση των ονομάτων στα "Paradise papers" δεν σημαίνει όμως κατ΄ ανάγκη ότι μπορεί κανείς να τους καταλογίσει κάτι παράνομο και ανήθικο. Το υλικό είναι πολύ σύνθετο, αλλα το θέμα απλό: πώς δηλαδή μπορεί κανείς να εξοικονομήσει φόρους. Όλες οι πρακτικές αποσκοπούν σε έναν και μόνο στόχο: να μην μοιραστούν οι πλούσιοι τα κέρδη τους με το κράτος. Το αστείο, δε, από τη σκοπιά των πλουσίων τουλάχιστον, είναι ότι πολλές από αυτές τις πρακτικές αυτές είναι απολύτως νόμιμες. Αυτό επιμένει να υποστηρίζει και το δικηγορικό γραφείο Appleby των Βερμούδων. Καθόλου παράδοξο αφού στην προκειμένη περίπτωση το σκάνδαλο δεν είναι η παράβαση κάποιου νόμου αλλά η ίδια η ύπαρξή του.
Όλα αυτά είναι βέβαια γνωστά εδώ και καιρό. Ο καθένας το βλέπει, ο καθένας μπορεί να το εκφράσει και μολαταύτα η αγανάκτηση είναι περιορισμένη. Ακόμα και μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις δεν θα αλλάξει κάτι. Οι μηχανισμοί και ο αυτοέλεγχος δεν λειτουργούν. Το σκάνδαλο αποκαλύπτεται μεν, παραμένει δε. Επειδή η εξουσία είναι, εν τω μεταξύ, έτσι κατανεμημένη, ώστε να μην επιδέχεται πλέον διορθώσεων.




Η ανισοκατανομή πλούτου έχει λάβει, άλλωστε, εξωφρενικές διαστάσεις: 1.542 δισεκατομμυριούχοι κατέχουν όλοι μαζί 6 τρισ. δολάρια. Έτσι η συγκέντρωση πλούτου είναι στο επίπεδο των αρχών του 20ου αιώνα. Τότε οι Αμερικανοί βιομήχανοι αποκαλούνταν "βαρόνοι-ληστές" και η εποχή τους "επιχρυσωμένη", όχι χρυσή, διότι κάτω από τη λάμψη του πλούτου τους κρυβόταν η βρωμιά της πολιτικής και ηθικής σήψης. Τότε ο Αμερικανός πρόεδρος Τέοντορ Ρούζβελτ, είχε το θάρρος να τα βάλει με τον Τζον Ροκφέλερ της Standard Oil και να διαλύσει τον όμιλο. Κανένας σύγχρονος Αμερικανός Πρόεδρος δεν έχει τολμήσει μέχρι στιγμής να τα βάλει με τους κυρίους της Σίλικον Βάλεϊ, τους ψηφιακούς "βαρόνους-ληστές" των ημερών μας. Ούτε ο Μπάρακ Ομπάμα του οποίου η φήμη είναι μεγαλύτερη από αυτή που αξίζει».
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει εξάλλου συμβουλεύσει τη γερμανική κυβέρνηση να φορολογήσει τους πλούσιους πολίτες περισσότερο, ώστε να αντιμετωπισθούν οι ανισότητες. Αλλά ούτε η επόμενη κυβέρνηση πρόκειται να ανταποκριθεί σε αυτό το κέλευσμα. Ούτε φόρος περιουσίας πρόκειται να επιβληθεί, ούτε οτιδήποτε άλλο. Αλλά και η κατάργηση του φόρου αλληλεγγύης θα είναι στην πραγματικότητα ακόμα ένα αντικοινωνικό φορολογικό μέτρο προς όφελος των πλουσίων, αλλά μήπως δεν είναι αυτοί που είχαν ψηφίσει την παρούσα κυβέρνηση;
Το σύστημα είναι βαθιά άρρωστο. Είναι ανήθικο και αναξιοπρεπές. Η οργή αυξάνεται, αναζητά όμως τους λάθος στόχους. Το μίσος των εξαπατουμένων στρέφεται κατά των προσφύγων πολέμου και όχι κατά των προσφύγων του φόρου. Ο πλανήτης μας είναι ένας παράδεισος καθαρμάτων».




Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η οικονομία του πολέμου και της ειρήνης

Πόσο καλύτερα θα ήταν ο κόσμος αν σταματούσαμε να επενδύουμε στον πόλεμο και αντ’ αυτού επενδύαμε στην ειρήνη; Η απάντηση σε ευρώ είναι εκπληκτική.
Η Τάλια Χάγκερτι, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Οικονομίας και Ειρήνης (IPE με έδρα το Σίδνευ), απαντά στην Deutsche Welle πόσο κοστίζει ο πόλεμος και η ένοπλη βία ανά έτος και καταρρίπτει τον σχεδόν κοινό τόπο που θέλει τον πόλεμο να είναι προσοδοφόρος ακόμη και στην περίπτωση των λεγόμενων μεγάλων (στρατιωτικών) δυνάμεων.
Το ινστιτούτο έχει ποσοτικοποιήσει τον οικονομικό αντίκτυπο της βίας στην παγκόσμια οικονομία. Το 2016, οι άμεσες και έμμεσες δαπάνες βίας ανήλθαν σε περίπου 12.200.000 τρισεκατομμύρια ευρώ σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (PPP), συμπεριλαμβανομένων των πολλαπλασιαστικών αποτελεσμάτων. Ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει όχι μόνο το κόστος του πολέμου αλλά και άλλων μορφών βίας, όπως η τρομοκρατία, οι ανθρωποκτονίες και τα βίαια εγκλήματα.
Πως υπολογίζεται όμως το κόστος του πολέμου; Για παράδειγμα όταν ένας στρατιώτης τραυματίζεται στον πόλεμο, υπάρχουν άμεσες δαπάνες, όπως η ιατρική του περίθαλψη, και οι έμμεσες δαπάνες, όπως οι χαμένοι μισθοί στην περίπτωση κάποιας αναπηρίας του στρατιώτη. Ας υποθέσουμε ότι κοστίζει περίπου 86.000 ευρώ για να θεραπευτεί ένας τραυματισμένος στρατιώτης. Ο στρατιώτης χάνει μισθούς πέντε ετών από την αδυναμία του να εργαστεί, κάτι που κοστίζει επιπλέον 215.000 ευρώ. Κι αυτό δεν είναι το συνολικό κόστος καθώς τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να δαπανηθούν για κάτι παραγωγικό.
Την ίδια στιγμή, όταν κατασκευάζουμε μια βόμβα, αυτή - στο καλύτερο σενάριο - δεν θα χρησιμοποιηθεί ποτέ. Στο χειρότερο σενάριο, η βόμβα χρησιμοποιείται και καταστρέφει ανθρώπινο κεφάλαιο ή φυσικό κεφάλαιο. Συνήθως και τα δυο. Αν συγκρίνει κανείς την κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, για παράδειγμα και πυροβόλων όπλων, τότε είναι εύκολο να καταλήξει πιο από τα δυο είναι οικονομικά πιο λογικό.

^{Οι παγκόσμιες δαπάνες οικοδόμησης ειρήνης υποβαθμίζονται από τις άμεσες οικονομικές απώλειες που προκύπτουν από τις συγκρούσεις. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Ινστιτούτου για την Οικονομία και την Ειρήνη, οι τρέχουσες δαπάνες για την πρόληψη των συγκρούσεων είναι λιγότερο από το 1% του κόστους των συνεπειών των συγκρούσεων. Aυτό το ποσοστό αναφέρεται στην Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια (ΕΒΑ ή ODA στα αγγλικά), δηλαδή στις ροές επίσημης χρηματοδότησης που παρέχονται από κυβερνήσεις για την προώθηση της παγκόσμιας ανάπτυξης.}
Είναι σχεδόν κοινός τόπος ότι ο πόλεμος ή η απειλή του πολέμου, είναι κάτι προσοδοφόρο για την οικονομία όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία ή άλλες χώρες με μεγάλο στρατό και μεγάλες εξαγωγές όπλων. Είναι όντως έτσι; Όχι. Ο πόλεμος είναι σίγουρα επικερδής για ορισμένο αριθμό επιχειρήσεων. Αλλά αυτή δεν είναι ολόκληρη η εικόνα.
Αυτές οι εθνικές οικονομίες ευημερούν μέσα στο πλαίσιο του παγκοσμιοποιημένου εμπορίου. Ο οικονομικός αντίκτυπος της βίας στην παγκόσμια οικονομία υπερβαίνει κατά πολύ αυτόν της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008, για παράδειγμα. Έτσι, αν θέλουμε να έχουμε ευημερούντα έθνη στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο, πρέπει να μετρήσουμε την οικονομία κάθε χώρας και να κοιτάξουμε την τελική εικόνα κι όχι να μετρήσουμε απλώς την ευημερία μιας συγκεκριμένης χώρας ή ενός μόνο τομέα, όπως για παράδειγμα των εταιρειών της βιομηχανίας όπλων.

Δείτε τη συνέχεια του άρθρου

Τζούλιαν Ασάνζ στην ΕΕ για Καταλονία: Ενεργοποιήστε το άρθρο 7 και αποβάλετε την Ισπανία για σαφή παραβίαση του άρθρου 2 της ιδρυτικής διακύρηξης.

Υπέρ του δημοψηφίσματος στην Καταλονία τάχθηκε και ο Τζούλιαν Ασάνζ, ιδρυτής του ιστότοπου WikiLeaks, ενώ με σειρά αναρτήσεων παρενέβη, με σχόλια, προτροπές και δημοσιογραφική κάλυψη στις εξελίξεις στην Καταλονία. Μάλιστα μετά και την άγρια καταστολή, προτρέπει την ΕΕ να αποβάλει την Ισπανία.

Ο Ασάνζ, ο οποίος τα τελευταία χρόνια διαμένει στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο, μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter ανέφερε ότι «ο Πρώτος Διαδικτυακός Πόλεμος έχει ξεκινήσει στην Καταλονία, καθώς ο κόσμος και η κυβέρνηση το χρησιμοποιούν για να οργανώσουν το δημοψήφισμα και η Ισπανία για έξυπνες επιθέσεις, να παγώνει συνδέσμους τηλεπικοινωνίας, λογοκρισία, κτλ.»

Σε post του τονίζει ότι «αυτό που συμβαίνει στην Καταλονία είναι η πιο σημαντική δυτική σύγκρουση ανάμεσα σε πολίτες και κράτος από την Πτώση του Τείχους του Βερολίνου».

Μεταξύ άλλων, υπενθυμίζεται ότι, με απόφαση δικαστηρίου, η Google μπλόκαρε εφαρμογή της καταλανικής κυβέρνησης, που επέτρεπε στους χρήστες να βρουν τα εκλογικά κέντρα στα οποία ψηφίζουν.

Στα tweets του για το δημοψήφισμα ο Ασάνζ τονίζει ότι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, πρέπει να αποβάλει άμεσα από την Ε.Ε. την Ισπανία, όπως προβλέπεται από τις ευρωπαϊκές συνθήκες, καθώς προέβη σε βίαιη καταστολή για να εμποδίσει την ψηφοφορία ανεξαρτησίας στην Καταλονία και αυτό παραβιάζει τις αξίες της ένωσης.

«Αγαπητέ @JunckerEU. Είναι αυτός ο «σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας»; αναρωτιέται σε ένα από τα tweet, συνοδευόμενο από ένα βίντεο με ισπανικά όργανα επιβολής του νόμου που τραβούν βίαια τους ψηφοφόρους από ένα εκλογικό κέντρο.

«Ενεργοποιήστε το άρθρο 7 και αποβάλετε την Ισπανία από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη σαφή παραβίαση του Άρθρου 2,» λέει χαρακτηριστικά.

Το άρθρο 2 περιγράφει αξίες με βάση τις οποίες ιδρύθηκε η Ένωση και είναι κοινές σε όλα τα κράτη μέλη της, με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την ελευθερία, τη δημοκρατία, την ισότητα, το κράτος δικαίου και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και τα δικαιώματα των μειονοτήτων τους. Σύμφωνα με το άρθρο 7, ένα κράτος που παραβιάζει αυτές τις αξίες μπορεί να στερηθεί ορισμένων δικαιωμάτων, όπως τα δικαιώματα ψήφου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Πολλοί γνωστοί ακτιβιστές του διαδικτύου και ακαδημαϊκοί, όπως οι Έντουαρντ Σνόουντεν και Νόαμ Τσόμσκι, συσπειρώθηκαν υπέρ της καταλανικής υπόθεσης τις τελευταίες ημέρες ενώ και ευρωβουλευτές που βρέθηκαν στην Βαρκελώνη, ως παρατηρητές, κάλυψαν με το δικό τους τρόπο τα γεγονότα και αντέδρασαν στη βία, όπως αναφέρεται και σε εκτενές δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας Newsline.

«Η κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι έχει κόψει κάθε γέφυρα με την Βαρκελώνη και έχει βλάψει σοβαρά τις σχέσεις της Μαδρίτης με την Καταλονία χρησιμοποιώντας τακτικές βίας», δήλωσε από την Καταλονία, όπου βρίσκεται ως ανεξάρτητος εκλογικός παρατηρητής, ο ευρωβουλευτής Στέλιος Κούλογλου. Έκρινε δε την εικόνα αυτή «επιζήμια τόσο για την Βαρκελώνη και την Ισπανία, όσο και συνολικά για την Ευρώπη».

«Δεν μιλάμε για ένα δημοψήφισμα "ναι ή όχι" στην ανεξαρτησία, αλλά για ένα δημοψήφισμα "ναι ή όχι" στη δημοκρατία». Όλα αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί εάν η κυβέρνηση της Μαδρίτης είχε κάνει κάποιους ελιγμούς, «δίνοντας εκ νέου την ανεξαρτησία στην Καταλονία, που είχε κερδίσει το 2006 και της αφαιρέθηκε το 2010, αρχίζοντας έτσι έναν ειρηνικό διάλογο», τόνισε απαντώντας στο RT.

Η ιστορία του θρυλικού λήσταρχου Γιαγκούλα

H γέννηση του περιβόητου λήσταρχου Γιαγκούλα, του φόβου και τρόμου του Ολύμπου, παραμένει άγνωστη, αν και μία πιθανή χρονολογία είναι το 1894.Είδε το φως του κόσμου κάπου στα τέλη του 19ου αιώνα στο χωριό Μεταξάςκοντά στα Σέρβια Κοζάνης. Ο θάνατος του στις 20 Σεπτεμβρίου 1925, υπήρξε ωστόσο, επεισοδιακός όσο και ο βίος του και έγινε πρώτη είδηση.

Ο αμφιλεγόμενος Φώτης Γιαγκούλας, ο άνθρωπος που λέγεται ότι είχε στοενεργητικό του τόσους φόνους όσες και αγαθοεργίες, αγαπούσε την καλήζωή, γοήτευε τις γυναίκες και ευκαιρίας δοθείσης, χλεύαζε και εξευτέλιζε τη χωροφυλακή.

Σύμφωνα με το βιβλίο του Βασίλη Τζανακάρη «Φώτης Γιαγκούλας: Ο απέθαντος και άλλες ληστρικές ιστορίες» (εκδόσεις Μεταίχμιο), «[…] Ο λήσταρχος Φώτης,γνωστός ως Φώτος ή Φώτης Γιαγκούλας [….] ξεκινά τη δράση του με ένα‘έγκλημα τιμής’, καθώς κατεβαίνει στην Αθήνα και φονεύει έναν υπομοίραρχο που είχε βιάσει μια ξαδέλφη του. Στη συνέχεια «βγαίνει στο
κλαρί», επικηρύσσεται το 1920 και σκοτώνεται σε συμπλοκή με τακαταδιωκτικά αποσπάσματα. Έδρασε κυρίως στην περιοχή του Ολύμπου, με φόνους, ληστείες και απαγωγές να καταγράφονται στο ενεργητικό του, ενώ για ένα μικρό διάστημα διέμεινε στην Αθήνα, όπου ανέπτυξε σχέση με κυρία της αριστοκρατίας, φυσικά».

Κατά μία άλλη εκδοχή, στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου, ο νεαρός Γιαγκούλας κατηγορήθηκε για ζωοκλοπή από τους συγχωριανούς του, σε μια εποχή πείνας και εξαθλίωσης. Φώναζε ότι είναι
αθώος, αλλά φυλακίστηκε για τέσσερις μήνες στη Λάρισα. Βγαίνοντας πήρε τα βουνά και τον δρόμο της παρανομίας.

O θρυλικός λήσταρχος λοιπόν, έδρασε την άγρια εποχή του Μεσοπολέμου στον Όλυμπο και στα
Πιέρια, την Ελασσόνα και την Κοζάνη. Έστηνε τα καρτέρια του στις κλεισούρες και με τη συμμορία του, ριχνόταν σε ληστείες και απαγωγές. Η ιστορία του, όπως και οι ιστορίες άλλων ληστών και λησταρχαίων της εποχής, κυκλοφορούσαν σε φτηνά αναγνώσματα ήδη από τα τέλη του 19ου
αιώνα και τροφοδοτούσαν τη λαϊκή φαντασία. Ίσως, επειδή, όπως λέγεται, με τα κέρδη του βοηθούσε φτωχούς.

«Ο βασιλεύς των Ορέων»

Ο Γιαγκούλας ήταν επικηρυγμένος (αντί 600.000 χλμ δραχμών, ποσό πολύ υψηλό για την εποχή) και η χωροφυλακή τον κυνηγούσε μανιωδώς.

Για να μπορεί να κυκλοφορεί -και να πηγαίνει στις αγαπημένες του ταβέρνες- μεταμφιεζόταν. Συχνά πυκνά δε, καθόταν ακριβώς δίπλα στους χωροφύλακες και τους άκουγε να φλυαρούν για κείνον και να εξυφαίνουν σχέδια για τη σύλληψη του.

Μια φορά φεύγοντας από ένα ταβερνείο άφησε κάτω από το πιάτο του ένα χαρτάκι που έγραφε «βασιλεύς των Ορέων, Γιαγκούλας».

Ο εστιάτορας το βρήκε και το έδειξε στους κυνηγούς του. Εκείνοι φυσικά, έγιναν έξαλλοι.

Το γράμμα προς τον αρχηγό της χωροφυλακής

Κάποια στιγμή έφτασαν στα αφτιά του ιστορίες ότι οι χωροφύλακες κακομεταχειρίστηκαν χωρικούς, πρακτική που ήταν εξαιρετικά διαδεδομένη κατά την καταδίωξη ληστών.

Εξοργισμένος έστειλε στον αρχηγό της χωροφυλακής ένα γράμμα, στο οποίο του εξηγούσε (με πολύ γλαφυρό τρόπο) τον λόγο για τον οποίον κανένας βοσκός δεν επρόκειτο να τον προδώσει.

Το γράμμα έγραφε τα εξής: «Τί πιέζεις τους εργατικούς ανθρώπους και τους κτηνοτρόφους αφού βρε κωλογαλονάδες γαμώ τ’ αστέρια σας και όλη την οικογένειά σας, αφού σας στέλλω είδηση όπου περνώ και δεν έρχεστε να πολεμήσωμε. Τί φταίγει ο κόσμος ο εργατικός και τους κακοπιέζεις; Έλα εσύ ρε αρχίδι και γίνε τσομπάνος και αν θέλης πρόδωσέ με. Την μίαν την βραδυάν θα με προδώσεις, την άλλη την βραδυάν θα σε κόψω σαν τ’ αρνάκι.
Από σήμερα και εντεύθεν να ξεύρης εάν κακοποιήσεις τους ανθρώπους θα σε κάνωμε στρατοκαρτέρια και θα σε πελεκήσωμε με τα σπαθιά μας. Τ’ άντερα σου θα σου τα κάνωμε κοκορέτσι και θα σου τα δώσουμε να τα φας. Κι αυτή τη στιγμή σε καλούμε να έλθης βρε αρχίδι να έλθης να πολεμήσωμε εδώ απάνω εις τον άγιον Προφήτην Ηλίαν...»

Η μεγάλη απόδραση

Η πρώτη μεγάλη, επισήμως καταγεγραμμένη, προσβολή προς τις αρχές ήταν όταν ο Γιαγκούλας απέδρασε σιδηροδέσμιος, μέσα από το τρένο που τον μετέφερε στο Γκεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη για να εκτίσει την ποινή του.
Οι αρχές τον είχαν συλλάβει λίγο νωρίτερα, αλλά ο Γιαγκούλας κατάφερε να γλιστρήσει μέσα από τα χέρια τους.

Η απόδραση έγινε για άλλη μια φορά θέμα στον Τύπο της εποχής, κυρίως εξαιτίας της… τακτικής του: Τους έβαλε να πιουν κρασί, έκανε τον κοιμισμένο και όταν οι χωροφύλακες όντες ζαλισμένοι αποκοιμήθηκαν, εκείνος πήδηξε έξω από το τρένο....

Με δυό σφαίρες 

Ο Γιαγκούλας σκοτώθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1925, στην Κλεφτόβρυση Ολύμπου. Η συμπλοκή κράτησε οκτώ ολόκληρες ώρες.
Ο Γιαγκούλας και η συμμορία του βρέθηκαν αντιμέτωποι με 27 χωροφύλακες, αγροφύλακες και καταδότες.

Επικεφαλής ήταν ο μοίραρχος της χωροφυλακής και ορκισμένος εχθρός του, Ιωάννης Πετράκης. Τελικά, ο Φώτος έπεσε νεκρός με δύο σφαίρες στην κοιλιά.

Στη συμπλοκή σκοτώθηκαν επίσης, ο συνεργάτης του, Πάνος Μπαμπάνης, ο λήσταρχος Τσαμήτρας και ο χωροφύλακας Κωνσταντίνος Σαλιώρας.

Τα κεφάλια των ληστών εκτέθηκαν σε κοινή θέα στην Κατερίνη, επάνω σε ένα κοντάρι μπροστά στο κτίριο του δικαστηρίου.

«Στις 26 Σεπτεμβρίου 1925 τα κεφάλια των Γιαγκούλα, Μπαμπάνη, Τσαμήτρα μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και παραδόθηκαν στο ιατροδικαστικό εργαστήριο της οδού Σωκράτους. Και τα τρία διατηρούνταν σε καλή κατάσταση».

Η μαρτυρία για τον αποκεφαλισμό του

Σχετικά με τα όσα ακολούθησαν τον θάνατο του λήσταρχου, διασώζεται η εξής μαρτυρία:

«Ύστερα από το τέλος των τριών λήσταρχων, ένας κτηνοτρόφος, ονόματι Καλαϊτζής,
παρακάλεσε το μοίραρχο Πετράκη να αναλάβει το μακάβριο έργο να κόψει αυτός το κεφάλι του Φώτη Γιαγκούλα, και μάλιστα με το ίδιο μαχαίρι με το οποίο, όταν ο λήσταρχος ήταν εν ζωή, κατά τα λεγόμενα του Καλαϊτζή, τον είχε απειλήσει τέσσερις φορές να τον σφάξει. Ο μοίραρχος το αποδέχθηκε, ‘διότι κανείς άλλος δεν ήθελε να κάνει το έργον του χειρούργου’. Και ο κτηνοτρόφος ‘όρμησε κατά του άψυχου Γιαγκούλα και τον ήρπασεν από τα μαλλιά. Έσυρε στο κατόπιν το μαχαίρι του ίδιου του λήσταρχου (ένα μικρό ευτελέστατον που κόβουν το ψωμί) και μετ’ ολίγον εχώριζε την κεφαλήν από το σώμα κρατήσας το μαχαίρι ως ενθύμιον αφού του το προσέφερεν ο κ. Πετράκης’».

Στις τσέπες του θα βρεθεί μια ερωτική επιστολή της Μπήλιως. Λέγεται ότι οι ερωμένες του ήταν τουλάχιστον πέντε, παρότι υπήρξε παντρεμένος με συγχωριανή του.

Η περίφημη, φονική «Παρδάλα»

Το κεφάλι του Γιαγκούλα, μαζί με την περίφημη «Παρδάλα» (με την οποία εκτιμάται ότι δολοφόνησε 54 ανθρώπους) εκτίθενται στο Εγκληματολογικό Μουσείο.

Στην «Παρδάλα», τη μαχαίρα του, που είχε αποκτήσει το 1917 και η οποία θεωρείται δείγμα της παρορμητικής, ιδιόμορφης και φλογερής ιδιοσυγκρασίας του, είχε χαράξει τα εξής λόγια:

«Προς τους πάντας. Μη δηνάμενος να εύρο ίδινος δικαίου παρά της δυκαιοσήνης των Ελλήνων,
ηναγγάσθην να τονίσο το δίκαιον της Παρδάλας ή Μαχαίρας. Όθεον η ύψηστος αυτή λειτουργός της ανάνδρου Δικαιοσύνης ονόματι Παρδάλα έχη τον λόγον από σήμερον εις πάντας τους αιωθούντας και απίστους. Η λειτουργία αυτής έσετε πάντοτε ειλικρινής και ουδέποτε θέλη λησμονήση τα Ιερά καθήκοντά της προς αναμονή του δικαίου. Μαρτίου 1917».





Ελεύθερη απόδοση στη νέα ελληνική:

«Προς όλους. Επειδή δεν μπορώ να βρω δίκαιο στη δικαιοσύνη των Ελλήνων, αναγκάσθηκα να τονίσω το δίκαιο της Παρδάλας ή Μαχαίρας. Από τώρα και στο εξής η ύψιστη αυτή λειτουργός της άνανδρης Δικαιοσύνης, η ονομαζόμενη ‘Παρδάλα’, έχει τον λόγο απέναντι σε όλους τους υπεύθυνους και άπιστους. Η λειτουργία αυτής της μαχαίρας θα είναι πάντα ειλικρινής και πότε δεν θα λησμονήσει τα ιερά της καθήκοντα για την απονομή του δικαίου. Μάρτιος 1917».

Το 1928 η ζωή και η δράση του Γιαγκούλα αποτέλεσαν το θέμα ομώνυμης ταινίας του Κομινάκη, σε μια εμβρυακή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου.



Το διαβάσαμε στο tvxs.gr

Ο Ασβός! Βρωμάω... Μήπως είμαι Πολιτικός;!: Ποιoς Κομμουνισμός; Οι Γερμανικές εκλογές και το φ...

Ο Ασβός! Βρωμάω... Μήπως είμαι Πολιτικός;!: Ποιoς Κομμουνισμός; Οι Γερμανικές εκλογές και το φ...: Η καθυστέρηση που χαρακτηρίζει την δημόσια σφαίρα στην Ελλάδα έλαβε τραγελαφικές διαστάσεις με αφορμή το περιβόητο συνέδριο στην ...

Ποιoς Κομμουνισμός; Οι Γερμανικές εκλογές και το φάντασμα της Πρωσίας είναι το κλειδί για το αύριο Ένα προφητικό άρθρο του Ν.Άγουρου στη HuffPost Greece

Η καθυστέρηση που χαρακτηρίζει την δημόσια σφαίρα στην Ελλάδα έλαβε τραγελαφικές διαστάσεις με αφορμή το περιβόητο συνέδριο στην Εσθονία για τα εγκλήματα των κομμουνιστικών καθεστώτων. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, φερέλπιδες νέοι βουλευτές και βαριεστημένοι δημοσιογράφοι έσπευσαν να ανέβουν επάνω στη σχεδία για να ανακαλύψουν και να αναμετρηθούν με την ιστορία του 20ου αιώνα. Και θα συμφωνήσω, δεν υπάρχει λόγος να επιστρέφεις στο παρελθόν αν δεν καταφέρεις να ρίξεις λίγο φως στο παρόν. Απλώς στη δική μας περίπτωση το παρελθόν επιστρατεύεται για να συσκοτίζει το παρόν.
Η κυβέρνηση έχει κάθε λόγο να επιθυμεί να κατευθύνει την κουβέντα (αφού μπορεί και το κάνει με χαρακτηριστική άνεση) εκεί που τη συμφέρει περισσότερο: σε ένα αχανές πεδίο ιδεολογικής αντιπαράθεσης με παρωχημένους όρους και ακόμη πιο παρωχημένους πρωταγωνιστές. Το γεγονός, όμως, ότι η Νέα Δημοκρατία συμμετέχει δημιουργικά και ανέμελα στην επικοινωνιακή στρατηγική της κυβέρνησης εγείρει ακόμη πιο σημαντικά ερωτήματα. Ο Νίκος Παππάς θέλησε να απαντήσει προκαταβολικά στο ερώτημα, σχολιάζοντας ότι «η θεωρία των δύο άκρων, ήταν καταφύγιο από τα αδιέξοδα στην οικονομική της πολιτική». Πράγματι, τα αδιέξοδα της κυβέρνησης Σαμαρά την έσπρωξαν να ενεργοποιήσει τη θεωρία των δύο άκρων βοηθώντας τον ΣΥΡΙΖΑ να παίξει μπάλα και να νικήσει σε ένα γήπεδο αντιπαράθεσης που γνωρίζει καλά και που αξιοποίησε με επικοινωνιακή μαεστρία. Επομένως, η αντιπολιτευτική ενασχόληση της Νέας Δημοκρατίας με την επανενεργοποίηση της θεωρίας των δυο άκρων είναι καταδικασμένη να αποτύχει, αν απέτυχε ήδη μια φορά με τον Αντώνη Σαμαρά στις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015.
Ωστόσο, αν υποθέσουμε ότι η τάση των κομμάτων μέσα στον Αύγουστο να αφουγκρασθούν την ιστορία και να αποδράσουν από την πραγματικότητα είναι πράγματι τίμια -και μάλιστα σε μια εποχή που η Δύση αντιμετωπίζει την μια κρίση μετά την άλλη και η Ελλάδα- τότε το ιστορικό πεδίο που θα όφειλαν να εστιάσουν την προσοχή τους και η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση είναι εκείνο της Γερμανίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Μεγάλη Βρετανία υποχωρούν και βρίσκονται εγκλωβισμένες σε φαντασιώσεις ανάκτησης χαμένων μεγαλείων. Τόσο ο Τραμπ όσο και η Μέι υποστήριξαν ότι το μεταναστευτικό πρόβλημα και η παγκοσμιοποίηση είναι προϊόντα ενός διεθνούς συστήματος ανομίας, που το «τρέχουν» αθέατοι παράγοντες εξουσίας δίχως εθνικές δεσμεύσεις. Από το Κρεμλίνο ο Βλαντιμίρ Πούτιν βλέπει το μεγάλο παιχνίδι να του «βγαίνει», ενώ οι χώρες της Βαλτικής και του Βίζεγκραντ αλλά και ο ευρωπαϊκός Νότος έχουν στραμμένα τα μάτια τους στο Βερολίνο. Ένα από τα διαχρονικά υπαρξιακά ερωτήματα που εξακολουθεί να στοιχειώνει τη Δύση, όταν κοιτάει προς τη Γερμανία (από την εποχή που ο Ιούλιος Καίσαρας επινόησε τους Γερμανούς το 58 π.Χ) είναι αυτό: Eίναι στα αλήθεια οι Γερμανοί σαν και εμάς ή είναι κάποιοι άλλοι; Είναι πράγματι η Γερμανία στην εποχή του Τραμπ το τελευταίο Δυτικό προπύργιο βιομηχανικής ευημερίας και ορθολογικής πολιτικής; Ή έχουν δίκιο οι λαϊκιστές και όσοι πιστεύουν ότι η σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρώ είναι απλώς το όχημα για μια νέα γερμανική ηγεμονία;

Ακριβώς σε ένα μήνα από σήμερα, στις 24 Σεπτεμβρίου, η Γερμανία θα αποφασίσει αν η Μέρκελ παρά τα 12 χρόνια που είναι Καγκελάριος θα αποτελέσει εκ νέου την επιλογή των Γερμανών. Η αληθινή ιστορία της Γερμανίας αλλά και της Ευρώπης θα αρχίσει να ξετυλίγεται το φθινόπωρο του 2017.

Υπάρχουν ιστορικοί που θεωρούν ότι η πρωσική/ναζιστική περίοδος της γερμανικής ιστορίας που είχε διάρκεια από το 1866 μέχρι το 1945 δεν ήταν παρά μια τρομακτική εκτροπή στη συνολική γερμανική ιστορία. Ότι η Πρωσία ως δύναμη αποτέλεσε ένα κατεξοχήν αντι-δυτικό τμήμα της Γερμανίας, το οποίο από το 1525 και έπειτα εκμεταλλεύτηκε τον πλούτο, την βιομηχανία και το εργατικό δυναμικό της νότιας και της δυτικής Γερμανίας, έχοντας ανέκαθεν έναν στρατηγικό στόχο: να ηγεμονεύει την Πολωνία, τις χώρες της Βαλτικής και την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, σε συνεργασία με τη Ρωσία ή ακόμη και σε σύγκρουση με τη Ρωσία, αν χρειαζόταν. Όλα αυτά έληξαν το 1945 με το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και την εξαφάνιση της Πρωσίας (ως πραγματικής αλλά και μεταφυσικής οντότητας), όταν η Δυτική Γερμανία εξελίχθηκε σε ανεξάρτητη πολιτική οντότητα.
Η Γερμανία του Κόνραντ Αντενάουερ, του Βίλι Μπραντ και του Χέλμουτ Σμιτ δεν περίμενε εναγωνίως το άλλο της μισό. Ο ιδρυτής του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος υποστήριζε μάλιστα αξιωματικά ότι «όποιος κάνει το Βερολίνο πρωτεύουσα της Γερμανίας, θα ξαναζωντανέψει το πνεύμα της Πρωσίας». Όμως το 1991 με την επανένωση των δυο γερμανικών κρατών το Βερολίνο αντικατέστησε την Βόννη και έγινε η πρωτεύουσα της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας. Υπήρξαν αρκετοί που έσπευσαν να θυμηθούν τον αφορισμό του Αντενάουερ. Και ακόμη περισσότεροι, οι οποίοι είδαν το φάντασμα της Πρωσίας πίσω από την άκριτη απόφαση των Γερμανών να αποδεχθούν ως φυσική πρωτεύουσα τους το Βερολίνο. Όπως και με την συναίνεση τους (και το προτεσταντικό εθνικό καθήκον τους) να επιχορηγήσουν την χρεοκοπημένη Ανατολική Γερμανία, όπως έκαναν παλαιότερα και οι πρόγονοι τους υπό την εξουσία των Γιούνκερ και των Ναζί.




Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου