Γερμανική αποικία η περιφέρεια του ευρώ!

Το γερμανικό σχέδιο διατήρησης του ευρώ, με μετατροπή της περιφέρειας της Ευρωζώνης σε μια νέα μορφή γερμανικής αποικίας, κατακτημένης με μέσα νομισματικού και οικονομικού πολέμου, αρχίζει πλέον να γίνεται όλο και πιο σαφές, καθώς ήδη εξετάζεται από το Βερολίνο πρόταση διπλασιασμού των κεφαλαίων του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης, με τις ευλογίες, περιέργως σε πρώτη ανάγνωση, και της Bundesbank.

Η γερμανική εφημερίδα Die Welt αποκάλυψε χθες, ότι η Κομισιόν ήδη εξετάζει την ιδέα διπλασιασμού των κεφαλαίων του European Financial Stability Fund, του γνωστού προσωρινού μηχανισμού στήριξης, αλλά προς το παρόν το Βερολίνο φέρεται να αρνείται την πρόταση, παρότι χθες ο Άξελ Βέμπερ, ο γνωστός για τις «σκληρές» θέσεις του σε θέματα νομισματικής πολιτικής διοικητής της Bundesbank, «άναψε πράσινο» για να αυξηθούν όσο χρειασθεί τα διαθέσιμα κεφάλαια του EFSF, προκαλώντας έκπληξη στους ευρωπαϊκούς κύκλους.

Το EFSF, με αρχικά κεφάλαια 750 δις. ευρώ από τα κράτη της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ, τα οποία είχαν θεωρηθεί επαρκέστατα τον Μάιο για να αντιμετωπισθεί η κρίση στην Ευρωζώνη, άρχισε πλέον να αποκαλείται ειρωνικά σε οικονομικούς κύκλους ως European Financial Stab Fund, δηλαδή σαν Ευρωπαϊκό Ταμείο Οικονομικού Μαχαιρώματος (κρατών).

 Όπως όλα δείχνουν, η γερμανική πολιτική και οικονομική ηγεσία επιχειρεί να μετατρέψει τις διασώσεις κρατών στην Ευρωζώνη, αρχικά με τον προσωρινό και στη συνέχεια με το μόνιμο μηχανισμό στήριξης, όπου θα περιλαμβάνονται και οι ελεγχόμενες χρεοκοπίες, σε μηχανισμό δημιουργίας μιας ζώνης νεόπτωχων κρατών στην περιφέρεια, τα οποία θα παραμένουν μεν στη νομισματική ένωση, αλλά με πλήρη εκχώρηση των δικαιωμάτων τους στην άσκηση εθνικής οικονομικής πολιτικής και σε τέτοιες συνθήκες μόνιμης οικονομικής εξαθλίωσης και εξάρτησης από όλο και περισσότερα δάνεια, που θα καταστούν ιδανικός τόπος επιχειρηματικής προέλασης των ισχυρών γερμανικών τραπεζών και βιομηχανιών.

Αρχικά, όταν η Άνγκελα Μέρκελ αιφνιδίασε με τις προτάσεις της για αλλαγή της Συνθήκης της Λισαβόνας, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για ελεγχόμενες χρεοκοπίες, οι πιο καλόπιστοι παρατηρητές έλεγαν ότι επρόκειτο για μια αδέξια πρωτοβουλία, που οφείλεται στην πολιτική πίεση που δέχεται η γερμανίδα καγκελάριος ενόψει εκλογών σε έξι γερμανικά κρατίδια το 2011 και των εθνικών εκλογών του 2013. Η αναταραχή που προκλήθηκε στις αγορές, που ήδη οδήγησε την Ιρλανδία στο χείλος της χρεοκοπίας και φέρνει μέσα στους επόμενους μήνες την Πορτογαλία και την Ισπανία στην «αγκαλιά» του ευρωπαϊκού μηχανισμού στήριξης, αποδόθηκε, έτσι, όχι σε σκοπιμότητα του Βερολίνου, αλλά σε μια «γκάφα» της γερμανικής διπλωματίας.

Φαίνεται, όμως, ότι μια πρωτεύουσα που έχει συνηθίσει να χαράσσει στρατηγική σε ορίζοντα δεκαετιών, μετρώντας προσεκτικά όλα τα δεδομένα του χάρτη, δεν πέφτει σε γκάφες, αλλά έχει αρχίσει ήδη να ξεδιπλώνεται με γερμανικό προγραμματισμό το σχέδιο της Γερμανίας για τη νέα αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, που θα διασφαλίζει πλήρως τα δικά της συμφέροντα και την κυριαρχία της, οικονομική και πολιτική, σε βάρος των ασθενέστερων εταίρων –δεν είναι τυχαίο, ίσως, ότι χθες ο Τσέχος πρόεδρος έγινε ο πρώτος πολιτικός ηγέτης, που είπε «όχι» στην ένταξη της χώρας του στην Ευρωζώνη, παρότι έχει τις προϋποθέσεις ένταξης.

Η ξαφνική «γενναιοδωρία» του Άξελ Βέμπερ σε παροχές κονδυλίων για διάσωση κρατών της Ευρωζώνης, ώστε πάση θυσία να διασωθεί το ευρώ, έστω και αν βυθισθούν στη φτώχεια και την αστάθεια οι οικονομίες της περιφέρειας, αποκαλύπτει ότι τίποτε δεν ήταν τυχαίο:

n  Μιλώντας για ελεγχόμενες χρεοκοπίες από το 2013 και μετά, αλλά και αφήνοντας να διαρρεύσουν οι προτάσεις του Βερολίνου για ενσωμάτωση ρήτρας χρεοκοπίας σε όλα τα ομόλογα που θα εκδοθούν ήδη από το 2011, η γερμανική ηγεσία επιταχύνει δραματικά το χωρισμό της αγοράς ομολόγων της Ευρωζώνης σε δύο ταχύτητες και εξωθεί στη χρεοκοπία τις ασθενέστερες χώρες, που αποκλείονται με δραματικούς ρυθμούς από τις αγορές. Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2011, οι περισσότεροι αναλυτές περιμένουν όχι μόνο την Πορτογαλία, αλλά και την Ισπανία στο μηχανισμό στήριξης.

n  Μπροστά στον κίνδυνο των χρεοκοπιών, που αν κάνει την εμφάνισή του και στην Ισπανία θα αφήσει χωρίς επαρκή κεφάλαια τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, η «γενναιόδωρη» Γερμανία αφήνει να εννοηθεί ότι θα εξέταζε το ενδεχόμενο διπλασιασμού των κονδυλίων του μηχανισμού, ώστε να μπορεί άνετα να καλυφθεί και η Ισπανία. Όμως, σε αντάλλαγμα για αυτή την παραχώρηση, η Γερμανία θα εκβιάσει ανοικτά τους εταίρους της στην επερχόμενη κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής, όπου θα συζητηθεί η πρότασή της για τις ελεγχόμενες χρεοκοπίες: «είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε, αλλά αυτό θα γίνει μόνο αν δεχθείτε όλους τους όρους μας»!

n  Ουσιαστικά, μέσα από τους μηχανισμούς στήριξης Νο 1 και Νο2 (στον δεύτερο θα περιλαμβάνεται και η αναδιάρθρωση χρεών), η Γερμανία σχεδιάζει να υποχρεώσει σε βίαιο αποπληθωρισμό, με εξοντωτικά δημοσιονομικά μέτρα, όλες τις χώρες της περιφέρειας, οι οποίες για χρόνια θα μείνουν παγιδευμένες στην «αγκαλιά» των διαδοχικών «πακέτων» στήριξης, ενώ με τις αναδιαρθρώσεις των χρεών τους θα αποκοπούν από τη χρηματοδότηση των αγορών.

n  Με τον τρόπο αυτό, η Γερμανία επιδιώκει να θεμελιώσει σχέσεις εξάρτησης αποικιοκρατικού χαρακτήρα και να μεταφέρει στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο το κέντρο της άσκησης… δικτατορικής οικονομικής πολιτικής. Με τον τρόπο αυτό, σχεδιάζει να αποφύγει τη διάσπαση της Ευρωζώνης και την επαναφορά του μάρκου, που θα εκτοξευόταν στα ύψη και θα «γονάτιζε» την εξαγωγική της βιομηχανία. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι θα μετατρέψει τη νομισματική ένωση, που δημιουργήθηκε για να αναχαιτισθεί η γερμανική οικονομική ισχύς μετά την επανένωση των δύο Γερμανιών, σε μηχανισμό εδραίωσης της πολιτικής κυριαρχίας της Γερμανίας στην Ευρώπη, διαστρέφοντας πλήρως το όραμα του Μιτεράν, που με αρκετούς δισταγμούς είχε υποχρεωθεί να αποδεχθεί ο Κολ.

n  Εκτός από την εξασφάλιση ενός σταθερά «υποτονικού» ευρώ, που θα διευκολύνει τις εξαγωγές της, η Γερμανία επιδιώκει, μέσα από την «βύθιση» των χωρών της περιφέρειας σε πολυετή ύφεση, να δημιουργήσει μια νέα ζώνη φθηνών εργατικών χεριών και αξιών, στην οποία ανεμπόδιστα θα δράσουν, με απεριόριστα κέρδη, οι τράπεζες και οι βιομηχανίες της. Παράλληλα, βέβαια, το ίδιο το γερμανικό κράτος θα αποκομίζει τεράστια ποσά τόκων, δανείζοντας με υψηλό spread (2,7% στην περίπτωση της Ελλάδας τις ασθενέστερες οικονομίες.

Οι ηγεσίες των κρατών της Ευρώπης, ακόμη και το Παρίσι, που αρχικά ακολούθησε πιστά το βηματισμό των Γερμανών, όσον αφορά τις ελεγχόμενες χρεοκοπίες, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τους κινδύνους. Και το «αγγλοσαξονικό στρατόπεδο» (ΗΠΑ-Βρετανία) αρχίζει να ανησυχεί για τον κίνδυνο εξάπλωσης σε όλη την Ευρωζώνη του γερμανικού μοντέλου δημοσιονομικής πειθαρχίας και εξαγωγικής ισχύος, που αν εφαρμοσθεί σε όλες τις χώρες, όπως επιχειρούν οι Γερμανοί, θα δημιουργήσει τεράστια εμπορικά πλεονάσματα στην Ευρώπη, εντείνοντας τις ανισορροπίες στο διεθνές σύστημα (ενδεικτικό των ανησυχιών αυτών είναι χθεσινό άρθρο του οικονομικού αναλυτή των “Financial Times”, Μάρτιν Γουλφ).

Η ελληνική κυβέρνηση, όπως και αρκετές ακόμη κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, αναμένεται να υποστηρίξουν σθεναρά ένα εναλλακτικό σχέδιο διάσωσης των χωρών της περιφέρειας, με την έκδοση ευρωομολόγων, που θα εξισορροπήσουν τα κόστη δανεισμού για όλες τις χώρες –πρόταση, που η Γερμανία πεισματικά αρνείται, με τον ισχυρισμό ότι αντιβαίνει στη βασική αρχή της νομισματικής ένωσης, να μην πληρώνει ένα κράτος για τα χρέη του διπλανού. Στην πρόταση αυτή, φαίνεται ότι θα συγκλίνουν το ΔΝΤ και, άτυπα, η Ουάσιγκτον, σε μια προσπάθεια ανάσχεσης των γερμανικών επεκτατικών σχεδιασμών. Στην πραγματικότητα, η Σύνοδος Κορυφής του Δεκεμβρίου θα αποτελέσει την κορυφαία «μάχη» του ευρωπαϊκού νομισματικού πολέμου: αν επικρατήσει το Βερολίνο, η αυριανή Ευρώπη σε τίποτα δεν θα θυμίζει το «ρομαντικό», υποτίθεται, όραμα της πολιτικής ενότητας και αλληλεγγύης μεταξύ ισότιμων κρατών…

Ρήτρα χρεοκοπίας από 2011 θέλει η Μέρκελ!

Σε οριστική ανατροπή των προβλέψεων του μνημονίου για επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές το 2012, όσο καλά και αν εφαρμοσθεί το «βαρύ» οικονομικό πρόγραμμα της χώρας, οδηγεί η νέα γερμανική πρόταση που αποκαλύφθηκε χθες, λίγες ημέρες πριν την κρίσιμη επίσκεψη Στρος Καν στην Αθήνα και τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, όπου θα συζητηθούν οι προτάσεις για μόνιμο μηχανισμό στήριξης στην Ευρωζώνη.

Σύμφωνα με εσωτερικό κυβερνητικό έγγραφο του Βερολίνου, που διέρρευσε στο πρακτορείο Bloomberg, η Άνγκελα Μέρκελ θα προτείνει να εκδίδονται με «ρήτρα χρεοκοπίας» όλα τα ομόλογα κρατών της Ευρωζώνης όχι μετά τον Ιούνιο του 2013, αλλά ήδη από το 2011. Με τον τρόπο αυτό, θα έχει διατεθεί στις αγορές ήδη από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του μόνιμου μηχανισμού στήριξης ένας σημαντικός όγκος κρατικών τίτλων, η αξία των οποίων θα μπορεί να «κουρευτεί» σε περίπτωση ελεγχόμενης χρεοκοπίας μιας χώρας.

Όπως αποκαλύφθηκε στις αρχές της εβδομάδας μέσω του “Spiegel” η γερμανική πρόταση στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου θα είναι να συνδυασθεί η καθιέρωση μόνιμου μηχανισμού στήριξης μετά τη λήξη του προσωρινού τον Ιούνιο του 2013 με ένα μέτρο που θα διευκολύνει την αναδιάρθρωση χρεών όσων χωρών προσφύγουν στο μόνιμο μηχανισμό για χρηματοδότηση, προκειμένου να αποφύγουν τη στάση πληρωμών.

Το μέτρο αυτό δεν θα είναι άλλο από την ενσωμάτωση ρήτρας συλλογικής δράσης (collective action clause) σε όλα τα ομόλογα που θα εκδίδονται από κράτη της Ευρωζώνης. Με αυτή τη ρήτρα, ο αγοραστής ενός ομολόγου θα γνωρίζει εξαρχής, ότι σε περίπτωση αδυναμίας εξυπηρέτησης του χρέους από τον εκδότη, οι πιστωτές θα μπορούν να αποφασίσουν κατά πλειοψηφία τη μείωση της ονομαστικής αξίας του χρέους («κούρεμα»), την επιμήκυνση διάρκειας, τη μείωση του επιτοκίου, ή ένα συνδυασμό αυτών των μέτρων, ώστε να αναδιαρθρωθεί το χρέος.

Αρχικά, η Γερμανία προσανατολιζόταν να προτείνει να ενσωματωθεί η ρήτρα συλλογικής δράσης στα ομόλογα έκδοσης μετά τον Ιούνιο του 2013, αλλά η νεότερη πρόταση του Βερολίνου αναφέρεται στο 2011! Αν υιοθετηθεί τέτοια πρόταση, η Ελλάδα θα βρίσκεται ένα βήμα πριν γίνει η πρώτη χώρα που θα υποστεί τις συνέπειες της ελεγχόμενης χρεοκοπίας α λα γερμανικά, καθώς:

n  Το μνημόνιο προβλέπει, ότι η χώρα θα πρέπει να επιστρέψει στις αγορές για τη χρηματοδότησή της με εκδόσεις ομολόγων το αργότερο το 2012. Αυτό ήδη φαίνεται απίθανο, γι’ αυτό και έχουν αρχίσει συζητήσεις στο παρασκήνιο για επιμήκυνση της αποπληρωμής των 110 δις. ευρώ και έγκριση πρόσθετων χρηματοδοτήσεων, ώστε να αποφευχθεί η στάση πληρωμών.

n  Αν, όμως, οι νέοι τίτλοι που θα εκδώσει η Αθήνα ενσωματώνουν υποχρεωτικά τη ρήτρα αναδιάρθρωσης χρέους, θα είναι κάτι περισσότερο από απίθανο να βρεθούν επενδυτές που θα αγοράσουν ελληνικά ομόλογα το 2012, ενώ και τα επόμενα χρόνια, ακόμη και αν η χώρα προσφύγει με επιτυχία στην αγορά, θα πρέπει να δανεισθεί με απαγορευτικά υψηλά επιτόκια.

n  Ουσιαστικά, οι γερμανικές προτάσεις προοιωνίζονται ένα εφιαλτικό μέλλον για την Ελλάδα και τις άλλες ασθενείς χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης. Η χώρα μας θα διατηρηθεί, εάν υιοθετηθούν, εκτός αγοράς για πολλά χρόνια και θα είναι υποχρεωμένη να δεχθεί χρηματοδότηση από το μόνιμο μηχανισμό με επαχθείς όρους και με σχεδόν πλήρη εκχώρηση των αποφάσεων για την οικονομική πολιτική στην τρόικα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η αντίδραση του Μεγάρου Μαξίμου σε αυτές τις προτάσεις προετοιμάζεται αυτές τις ημέρες. Σε σύσκεψη που έγινε προχθές στο Μαξίμου ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Εξωτερικών παρουσίασε  στον Πρωθυπουργό το ελληνικό σχέδιο-αντίδοτο στις προτάσεις της Γερμανίας, το οποίο η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να προωθήσει στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου και κρατιέται σαν επτασφράγιστο μυστικό προς το παρόν.

Για να αποκτήσει δυναμική το σχέδιο, ο Πρωθυπουργός θα ζητήσει από τον επικεφαλής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος Καν, στην κρίσιμη συνάντηση που θα έχουν οι δύο άνδρες στις 6 Δεκεμβρίου, πριν τη Σύνοδο Κορυφής, να ρίξει το βάρος του υπέρ των ελληνικών θέσεων. Παράλληλα, θα γίνει στο διπλωματικό παρασκήνιο προσπάθεια να συμφωνηθεί κοινή στάση των χωρών της περιφέρειας έναντι της Γερμανίας.

Όμως, το Βερολίνο δείχνει περισσότερο από ποτέ αποφασισμένο όχι απλώς να μεταφέρει στους κερδοσκόπους των αγορών βάρη, προκειμένου να προστατευθούν οι φορολογούμενοι, όπως ισχυρίζεται η καγκελάριος Μέρκελ, αλλά να φορτώσει με τέτοια βάρη τις υπερχρεωμένες χώρες της περιφέρειας, ώστε τελικά να «σπάσουν πλάτες», κατά την έκφραση που χρησιμοποίησε πρόσφατα ο Έλληνας Πρωθυπουργός. Αυτό εκ των πραγμάτων θα μετατρέψει την περιφέρεια της Ευρωζώνης σε οικονομική ζώνη των… ζόμπι, που θα παραμένουν μεν στο ευρώ, αλλά θα βρίσκονται υπό συνεχή επιτήρηση, με τεράστιες εκχωρήσεις εθνικής κυριαρχίας και με συνεχή ανάγκη χρηματοδοτικής στήριξης για να αποφύγουν τη χρεοκοπία.

Απέναντι σε αυτή τη στρατηγική σαφούς διαχωρισμού της Ευρωζώνης σε δύο ταχύτητες, που εφαρμόζεται από το Βερολίνο με τακτικές… κεραυνοβόλου πολέμου, οι χώρες της περιφέρειας θα είναι πολύ δύσκολο να αντισταθούν στη Σύνοδο του Δεκεμβρίου.

Στο φως ο γερμανικός μηχανισμός χρεοκοπίας!

Την ώρα που ο Γ. Παπακωνσταντίνου διαπραγματευόταν ατέλειωτες ώρες με τους εκπροσώπους της τρόικας για την… ανάσταση του μνημονίου, που φαίνεται πλέον ότι οδηγεί τη χώρα με μαθηματική βεβαιότητα σε αδιέξοδο, η γερμανική κυβέρνηση άφηνε να διαρρεύσει στο Spiegel η πρότασή της για ελεγχόμενες χρεοκοπίες στην Ευρωζώνη, το οποίο θυμίζει… θάλαμο βασανιστηρίων για τους χρεοκοπημένους της Ευρωζώνης και, αν ποτέ εφαρμοσθεί για την Ελλάδα, εγγυάται τον εγκλωβισμό της χώρας σε μια «παγίδα» υπερχρέωσης και φτώχειας αόριστης χρονικής διάρκειας!

Σύμφωνα με το έγκυρο γερμανικό περιοδικό, που επικαλείται non paper, το οποίο διακινείται εσωτερικά στους κύκλους της κυβέρνησης του Βερολίνου, η πρόταση που θα κατατεθεί από την Γερμανία, ενόψει της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στο Βερολίνο βασίζεται στην ιδέα της ρήτρας συλλογικής δράσης (“collective action clause”), μέσω της οποίας θα μεταφερθεί στους πιστωτές του ιδιωτικού τομέα ένα μέρος του κόστους της κρίσης στις υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης.

Όπως αναφέρει το περιοδικό, πρόκειται για ένα σχέδιο που έχουν επεξεργασθεί από κοινού η Καγκελαρία, το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Εξωτερικών. Το σχέδιο, ειδικότερα, προβλέπει τα εξής:

n  Από τον Ιούνιο του 2013 και μετά, δηλαδή αφού θα έχει εκπνεύσει η διάρκεια ισχύος του προσωρινού μηχανισμού στήριξης, όλα τα ομόλογα που θα εκδίδονται στην Ευρωζώνη θα ενσωματώνουν ρήτρες συλλογικής δράσης.

n  Πρόκειται ουσιαστικά για μια πρόβλεψη, με την οποία θα καθορίζεται εκ των προτέρων τι θα συμβαίνει σε περίπτωση αναδιάρθρωσης του χρέους. Ο αγοραστής του ομολόγου θα γνωρίζει εκ των προτέρων, ότι σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής οι πιστωτές θα αποφασίζουν κατά πλειοψηφία την επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου, ή την αλλαγή του επιτοκίου, ή τη μείωση της ονομαστικής του αξίας («κούρεμα»).

n  Το κράτος που θα βρίσκεται σε αδυναμία πληρωμής και οι πιστωτές θα έρχονται σε διαπραγμάτευση με τη μεσολάβηση ενός διακυβερνητικού οργάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο θα έχει και τη δυνατότητα να παρέχει χρηματοδότηση στο κράτος με δυσκολίες εξυπηρέτησης του χρέους του (πρόκειται ουσιαστικά για μια ευρωπαϊκή εκδοχή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου).

n  Το νέο όργανο, θα αντλεί χρηματοδότηση από δύο πηγές: από συνδρομές των κρατών μελών της Ευρωζώνης, ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής τους στο κεφάλαιο της ΕΚΤ, αλλά και από τα πρόστιμα που θα πληρώνουν οι χώρες-παραβάτες των δημοσιονομικών κανόνων της Ευρωζώνης –δηλαδή, μια χώρα πρώτα θα πληρώνει πρόστιμα για το υπερβολικό της έλλειμμα και μετά με τα ίδια χρήματα θα την δανείζει το «Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο»!

n  Ο μηχανισμός διάσωσης θα ενεργοποιείται ύστερα από πρόταση της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που θα καλούνται κάθε φορά να εξετάζουν τη δυνατότητα ενός κράτους της Ευρωζώνης να εξυπηρετήσει το χρέος του.

Ο γερμανικός μηχανισμός, όπως περιγράφεται από το non paper που επικαλείται το Spiegel αφήνει ένα σημαντικό κενό: για αρκετά χρόνια μετά το 2013 ο μηχανισμός ελεγχόμενης αναδιάρθρωσης χρέους δεν θα μπορεί στην πραγματικότητα να τεθεί σε λειτουργία! Και αυτό γιατί θα χρειασθούν, όπως αναγνωρίζεται και στο έγγραφο της κυβέρνησης του Βερολίνου, έξι με οκτώ χρόνια για να αντικατασταθεί σημαντικό μέρος του χρέους με νέου τύπου ομόλογα. Για αυτή τη μεταβατική περίοδο, αναφέρει το έγγραφο, θα χρειασθεί να αναζητηθεί μια εναλλακτική λύση.

Τι σημαίνουν όλα αυτά σε μια υποθετική εφαρμογή τους στην ελληνική περίπτωση, αλλά και γενικότερα για τις ασθενέστερες χώρες της Ευρωζώνης; Τραπεζικά στελέχη τονίζουν, ότι με τη ρήτρα αναδιάρθρωσης χρέους η αγορά ομολόγων της Ευρωζώνης θα χωρισθεί οριστικά σε δύο ταχύτητες: στην πρώτη, θα βρίσκονται η Γερμανία και άλλες χώρες του ισχυρού Βορρά, που θα δανείζονται με εξαιρετικά χαμηλό κόστος από τις αγορές και στη δεύτερη η Ελλάδα και οι άλλες ασθενείς χώρες της περιφέρειας, που «καταδικάζονται» μετά το 2013 σε μόνιμα υψηλά κόστη δανεισμού, αφού οι αγορές θα ενσωματώνουν στην τιμολόγηση τον κίνδυνο αναδιάρθρωσης χρέους.

Ακόμη δηλαδή και αν η Ελλάδα καταφέρει εκ θαύματος να… βγει αρτιμελής από την προκρούστεια κλίνη του μνημονίου, από το καλοκαίρι του 2013 και μετά θα πρέπει να δανείζεται με κόστος εκατοντάδων μονάδων βάσης πάνω από το σημερινό κόστος δανεισμού της από τον προσωρινό μηχανισμό στήριξης (5%), πράγμα που είναι βέβαιο ότι θα καταστήσει αδύνατη την ομαλή εξυπηρέτηση του χρέους. Όσο πιο δύσκολη θα γίνεται η εξυπηρέτηση (άρα και η αναδιάρθρωση πιθανότερη), τόσο υψηλότερο θα είναι το κόστος δανεισμού της Ελλάδας, που είναι βέβαιο ότι θα οδηγηθεί με αυτό τον τρόπο σε ατελείωτη, εξαντλητική λιτότητα, χωρίς όμως να αποφύγει τελικά την προσφυγή στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης, την αναδιάρθρωση του χρέους και την επιβολή δρακόντειων όρων για την επόμενη φάση ακόμη πιο «αιματηρής» λιτότητας.

Στην περίπτωση που η Ελλάδα –που είναι και το πιθανότερο- δεν καταφέρει να εφαρμόσει το μνημόνιο, θα πρέπει να αναζητηθεί η «μεταβατική λύση», η οποία από το γερμανικό έγγραφο αφήνεται σκόπιμα ανοικτή σε διαπραγμάτευση. Το πιθανότερο είναι, ότι στην περίπτωση αυτή η Ελλάδα θα υποστεί κατ’ αρχάς τα πρόστιμα για τα υπερβολικά της ελλείμματα και, επιπλέον, θα είναι υποχρεωμένη να διαπραγματευθεί άλλο ένα σκληρό πρόγραμμα λιτότητας αόριστης διάρκειας, για να εξασφαλίσει χρηματοδοτικές «γέφυρες» αρχικά από τον προσωρινό μηχανισμό στήριξης και, στη συνέχεια (μετά το 2013) από το μόνιμο μηχανισμό.

Πόσο πιθανό είναι αυτό το σενάριο; Εξαιρετικά πιθανό, λένε οι περισσότεροι αναλυτές. Τα χθεσινά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών δείχνουν μια εξαιρετικά ανησυχητική εκτίναξη του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης στο τέλος του 9μήνου, το οποίο έφθασε σχεδόν στα 337 δις. ευρώ, με ένα «άλμα» σχεδόν 20 δις. ευρώ, μέσα στο α’ τρίμηνο εφαρμογής του μνημονίου. Αυτό συνέβη επειδή, βάσει του μνημονίου, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να καλύπτει τις τρέχουσες δανειακές της ανάγκες με εκδόσεις πανάκριβων εντόκων γραμματίων, για τα οποία οι τόκοι προκαταβάλλονται και προστίθενται αμέσως στο χρέος. Υπενθυμίζεται, ότι σύμφωνα με τους στόχους της τελευταίας αναθεώρησης του μνημονίου, μέχρι το τέλος του 2010 η Ελλάδα ήταν υποχρεωμένη να κρατήσει το χρέος σε επίπεδα μέχρι τα 342 δις. ευρώ («οροφή» χρέους), δηλαδή οι αποκλίσεις είναι ήδη τεράστιες –υπολογίζεται ότι ως το τέλος του χρόνου θα μιλάμε για μια διαφορά της τάξεως των 16 δις. ευρώ από το πλαφόν!

Με τέτοιο ρυθμό υπερχρέωσης της χώρας σε συνθήκες όλο και βαθύτερης ύφεσης, που καταδεικνύει την αδυναμία εφαρμογής του μνημονίου, η Ελλάδα είναι καταδικασμένη αργά ή γρήγορα να περάσει στο… θάλαμο βασανιστηρίων του γερμανικού, μόνιμου μηχανισμού «στήριξης» (βλ.: καταδίκης σε ατέλειωτη ύφεση, φτώχια και εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων της χώρας). Γι’ αυτό και έχει ελάχιστη σημασία με ποιο ακριβώς τρόπο καλύφθηκαν στις χθεσινές διαπραγματεύσεις Παπακωνσταντίνου-τρόικας οι διαφορές με τους επιτηρητές για τις μετατάξεις στις ΔΕΚΟ, ή για τις επιχειρησιακές συμβάσεις στον ιδιωτικό τομέα…