«Λείπουν οι κοινές κατευθυντήριες γραμμές για μια ‘αναγέννηση της κοινωνίας της ευημερίας’» του Rolf Gustavsson στη Svenska Dagbladet.
O Gustavsson διαπιστώνει ότι - παρά την οικονομική κρίση - ο πολιτικός χάρτης της Ευρώπης είναι περισσότερο μπλε παρά κόκκινος, όπως και το γεγονός ότι τα σημαντικότερα όργανα της ΕΕ διοικούνται από πολιτικούς του χώρου της Δεξιάς: το Eυρωπαϊκό Συμβούλιο (Herman Van Rompuy), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (José Manuel Barroso) και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Jercy Buzek).
Ολόκληρη η ανατολική και κεντρική Ευρώπη – με εξαίρεση τη Σλοβακία - έχουν συνασπισμούς αστικών κομμάτων, ενώ το ίδιο συμβαίνει και στη Σκανδιναβία -με εξαίρεση τη Νορβηγία – η οποία παραδοσιακά ανήκε στη σοσιαλδημοκρατία.
Στις επικείμενες εκλογές της 19ης Σεπτεμβρίου 2010 στη Σουηδία, όχι μόνο - όπως φαίνεται - θα νικήσει ο συνασπισμός των αστικών κομμάτων, αλλά οι Μετριοπαθείς θα πάρουν από τους σοσιαλδημοκράτες τον τίτλο του μεγαλύτερου κόμματος.
Έτσι σήμερα, η αριστερή διακυβέρνηση φαίνεται ότι είναι ένα φαινόμενο της νότιας Ευρώπης, με την Ισπανία, τη Πορτογαλία και την Ελλάδα, ως τα πιο σαφή παραδείγματα. Η εικόνα αυτή ίσως ενισχυθεί, εάν το σοσιαλιστικό κόμμα της Γαλλίας κερδίσει στις εκλογές του 2012. Τούτο, όμως, δεν είναι σίγουρο. Διότι, ακόμη κι εάν η διακυβέρνηση του Nicolas Sarkozy δέχεται ισχυρή κριτική, αυτό δεν σημαίνει αυτόματα τη νίκη της Αριστεράς.
Η βασική αιτία των προβλημάτων της Αριστεράς: στην εποχή του οικονομικού καπιταλισμού, η Αριστερά δεν έχει κάποιο κοινό πρόγραμμα.
Ιστορικά, το πρόγραμμα που έδινε στη σοσιαλδημοκρατία το προφίλ της, ήταν η οικοδόμηση της κοινωνίας της ευμάρειας - έτσι όπως τη διαμόρφωναν τα διάφορα κράτη. Η διαμόρφωση, η ρύθμιση και ο καθορισμός των συνιστωσών της κοινωνίας της ευμάρειας καθορίζονταν σε εθνικό επίπεδο. Την κοινωνική ασφάλιση, την πολιτική για την αγορά εργασίας και την εκπαίδευση, την ιατρική περίθαλψη και την πρόνοια - τα φροντίζει η κάθε χώρα, όπως νομίζει.
Έτσι, ο τρόπος εξασφάλισης της κοινωνίας της ευμάρειας στην Ευρώπη, είναι κατακερματισμένος. Δηλαδή, ενώ οι επιμέρους αγορές είναι ενωμένες παρουσιάζοντας μία συνάφεια, τα συστήματα εξασφάλισης της ευμάρειας είναι διασπασμένα.
Η ρητορική της διεθνούς αλληλεγγύης που θα ένωνε την Αριστερά ζει ακόμη. Όμως, η αποτύπωση της στη πράξη, σε ένα συγκεκριμένο κοινό πρόγραμμα, φαίνεται να είναι δύσκολη. Πριν δέκα χρόνια, όταν η ΕΕ διοικείτο εξ ολοκλήρου σχεδόν από την Αριστερά, η ιδέα της διεθνούς αλληλεγγύης μεταφράστηκε σε μια μάλλον περιορισμένη προσπάθεια για έναν «ήπιο συντονισμό». Η εναρμόνιση των συστημάτων κοινωνικής ευμάρειας ήταν πρακτικά και πολιτικά αδύνατη.
Το ευρωπαϊκό παράδοξο είναι ότι από τη μια πλευρά, η Ευρώπη είναι οικονομικά και νομισματικά ενωμένη και οι χώρες της αμοιβαία αλληλοεξαρτώμενες και από την άλλη πλευρά, η ίδια Ευρώπη είναι πολιτικά και κοινωνικά διασπασμένη στα κράτη που την αποτελούν.
Ο Δανός, σοσιαλδημοκράτης, πρώην πρωθυπουργός, κ. Rasmussen, έχει ασχοληθεί εκτενώς με το ερώτημα, πώς η πολιτική θα μπορούσε να εξισορροπήσει τον παγκοσμιοποιημένο οικονομικό καπιταλισμό. Και αυτό που προτείνει είναι η “αναγέννηση της κοινωνίας της ευμάρειας.
Και αυτό είναι το αληθινό πρόβλημα της Aριστεράς. Είναι δυνατό να εξελιχθεί η ιδέα της κοινωνικής ευμάρειας σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Μπορεί να μεταφραστεί σε ένα πειστικό και πέραν των εθνικών συνόρων πρόγραμμα για μια ευρωπαϊκή κοινωνία της ευμάρειας; Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε μια βασική και πέραν των εθνικών συνόρων αλληλεγγύη. H μήπως η Ευρώπη είναι σε μεγάλο βαθμό διασπασμένη σε διάφορα εθνικά συστήματα διακυβέρνησης; Στη περίπτωση αυτή, η Aριστερά δεν στερείται μόνο ισχυρών πολιτικών, αλλά και ενός κοινού προγράμματος που θα τη χαρακτηρίζει και θα τη διαφοροποιεί.
