WikiLeaks: Οι ΗΠΑ για τους παγκόσμιους ηγέτες

Με όχι και τόσο κολακευτικά σχόλια αναφέρονται οι Αμερικανοί διπλωμάτες σε ξένους ηγέτες, όπως αποκαλύπτεται από τα έγγραφα που άφησε να διαρρεύσουν σήμερα το WikiLeaks.

Στα τέλη του 2008, η πρεσβεία στη Μόσχα είχε τη δική της γνώμη για τις σχέσεις Μεντβέντεφ – Πούτιν, σημειώνοντας πως ο πρώτος παίζει το ρόλο του Ρόμπιν στον Μπάτμαν που είναι ο Πούτιν.

Αλλά και για τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Kim Jong-il, οι διπλωμάτες σημειώνουν πως πηγές τον περιγράφουν ως «έναν πλαδαρό γέρο τύπο», και ως κάποιον που έχει υποστεί «φυσικό και ψυχολογικό τραύμα», ως αποτέλεσμα του εγκεφαλικού του.

Η πρεσβεία του Παρισιού, πάλι, αναφέρεται στο «αυταρχικό προσωπικό στιλ» του Νικολά Σαρκοζί, κάνοντας ιδιαίτερη επισήμανση και για την τάση του να επιπλήττει διαρκώς την ομάδα του και τους Γάλλους υπουργούς.

Ο "παρτάκιας" Μπερλουσκόνι

Ο Ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι είναι «ανίσχυρος, ματαιόδοξος και αναποτελεσματικός ως σύγχρονος Ευρωπαίος ηγέτης», σύμφωνα με την Elizabeth Dibble, υπεύθυνη διεθνώς σχέσεων των ΗΠΑ στη Ρώμη. Άλλη μία αναφορά από τη Ρώμη, σημειώνει πως «ήταν ένας φυσικά και ψυχολογικά αδύναμος ηγέτης, του οποίου τα ξενύχτια και η όρεξη για πάρτι σημαίνει πως δεν ξεκουράζεται αρκετά». Εν τω μεταξύ, Αμερικανοί διπλωμάτες στη Ρώμη φέρεται να ανησυχούσαν το 2008, γι' αυτό που οι ιταλικές επαφές τους περιέγραφαν ως εξαιρετικά στενή σχέση μεταξύ του Β. Πούτιν και του Σ. Μπερλουσκόνι, η οποία περιλάμβανε πλούσια δώρα και επικερδείς ενεργειακές συμφωνίες.

Αλλά ακόμη και στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ στον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» δεν τη γλίτωσαν. Ένα έγγραφο από την Καμπούλ βλέπει τον Χαμίντ Καρζάι ως έναν «εξαιρετικά αδύναμο άνθρωπο που δεν άκουγε τα γεγονότα, αλλά παρασυρόταν εύκολα από τον καθένα που ερχόταν να καταγγείλει ακόμη και την πιο παράξενη συνωμοσία εναντίον του.

Η σέξυ Ουκρανή νοσοκόμα του Καντάφι

Στην Υεμένη, πάλι, βάση της αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο, ο πρόεδρος Ali Abdullah Saleh ήταν «απορριπτικός, ανυπόμονος και βαριόταν», κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον John Brennan, σύμβουλο ασφαλείας του Ομπάμα.

Ο Robert Mugabe, πρόεδρος της Ζιμπάμπουε, χαρακτηρίζεται απλώς ως ο «τρελός άνθρωπος», ενώ ο Muammar Qaddafi, ο Λίβυος ηγέτης είναι «απλώς παράξενος» που συνοδεύεται συνεχώς από μια σέξυ, ξανθιά Ουκρανή νοσοκόμα.

Ο Νετανιάχου και η Μέρκελ.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Binyamin Netanyahu είναι «καλαίσθητος και γοητευτικός», αλλά δεν τηρεί ποτέ τις υποσχέσεις του, σύμφωνα με έγγραφο από το Κάιρο.

Οι Αμερικανοί διπλωμάτες εκφράζουν τις επιφυλάξεις τους και για την Άγκελα Μέρκελ. Θεωρούν ότι η Γερμανίδα καγκελάριος βλέπει τη διεθνή διπλωματία αποκλειστικά υπό το πρίσμα που μπορεί εκείνη να αντλήσει κάποιο όφελος. Παράλληλα, την αποκαλούν Άγκελα «Teflon» Μέρκελ, επειδή «πάνω της δεν κολλάει τίποτα». Αξιοσημείωτο είναι ότι, τον Οκτώβριο του 2009, ένας «νέος και ανερχόμενος από το κόμμα των Φιλελεύθερων Δημοκρατών» (FDP) του Γκουίντο Βεστερβέλε έδινε στην πρεσβεία των ΗΠΑ στοιχεία για τις τότε διαπραγματεύσεις σχετικά με το σχηματισμό κυβέρνησης μεταξύ των Χριστιανοδημοκρατών και του FDP. Συγκεκριμένα, η πηγή είχε παραχωρήσει σε εργαζόμενο της πρεσβείας εσωτερικά έγγραφα του κόμματος. Για τον ίδιο τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών, κ. Βεστερβέλε, ειπώθηκε από τον Αμερικανό πρέσβη πως «οι σκέψεις του ήταν φτωχές σε περιεκτικότητα».

Σε ένα άλλο περιστατικό, οι απεσταλμένοι της Χίλαρι Κλίντον την πληροφόρησαν για μια διαμάχη που σημειώθηκε στη διάρκεια συνεδρίασης του Ανώτατου Συμβουλίου Ασφαλείας του Ιράν. Φέρεται πως ένας επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης, ο Mohammed Ali Jafari άρχισε να τσακώνεται με τον Αχμαντινετζάντ και τον χαστούκισε το πρόσωπο, διότι ο Ιρανός πρόεδρος είχε υποστηρίξει την... ελευθερία του Τύπου.

Ανησυχία για Ερντογάν και Νταβούτογλου

Αμερικανοί διπλωμάτες παρακολουθούν εξονυχιστικά τις κινήσεις του Ταγίπ Ερντογάν από το 2002. Σύμφωνα με τα τηλεγραφήματα του Wikileaks, έχουν καταλήξει στο ότι ο Τούρκος ηγέτης είναι ένας ισλαμιστής μεταρρυθμιστής, αλλά δεν υπάρχει κίνδυνος να εφαρμόσει το νόμο της σαρία στην Τουρκία. Οι Αμερικανοί παρατηρητές εξέταζαν επίσης στοιχεία για πληροφορίες διαφθοράς στην οικογένεια Ερντογάν. Από τα έγγραφα που διέρρευσαν προκύπτει ότι οι διπλωμάτες έδειχναν σκεπτικισμό για την αξιοπιστία της Τουρκίας ως συμμάχου. Η ηγεσία της Άγκυρας χαρακτηρίζεται ως διαιρεμένη. Ένας σύμβουλος και ο υπουργός Εξωτερικών του Τούρκου πρωθυπουργού περιγράφονται ως πρόσωπα που κατανοούν ελάχιστα την εκτός Άγκυρας πολιτική.

Επίσης, τα έγγραφα κάνουν λόγο για ισλαμιστικές τάσεις στην κυβέρνηση του Ερντογάν. Οι Αμερικανοί φαίνεται πως ανησυχούν για το φερόμενο νεο-οθωμανικό δόγμα του Νταβούτογλου. Υψηλόβαθμος κυβερνητικός σύμβουλος προειδοποίησε σε συζητήσεις ότι ο Νταβούτογλου θα χρησιμοποιήσει τις ισλαμιστικές επιρροές του στον Ερντογάν, και τον περιέγραψε ως «ιδιαιτέρως επικίνδυνο». Σύμφωνα με το αμερικανικό έγγραφο, άλλος ένας σύμβουλος του κυβερνώντος κόμματος, σημείωσε, πιθανότατα ειρωνικά, πως η Τουρκία ήθελε να πάρει πίσω την Ανδαλουσία και να εκδικηθεί για την ήττα κατά την πολιορκία της Βιέννης το 1683.

Οι Αμερικανοί διπλωμάτες γράφουν ότι πολλές ηγετικές φυσιογνωμίες του κυβερνώντος κόμματος (AKP) ήταν μέλη μιας μουσουλμανικής αδελφότητας και πως ο Ερντογάν έχει τοποθετήσει ισλαμιστές τραπεζίτες σε καίριες θέσεις. Λαμβάνει την πληροφόρησή του αποκλειστικά από εφημερίδες με στενές σχέσεις με τους ισλαμιστές. Ο πρωθυπουργός έχει περικυκλωθεί από ένα «σιδερένιο δαχτυλίδι συκοφαντικών, αλλά καταφρονητικών συμβούλων».

Στο 100% η πιθανότητα ‘γεγονότος αναδιάρθρωσης’ για την Ελλάδα

Τα ελληνικά ομόλογα διαπραγματεύονται με τρόπο που μοιάζει με αυτόν τον μετοχών και έτσι ξεκινώντας από μία ονομαστική τιμή 100 μονάδων βάσης μπορούν να την ξεπεράσουν ανοδικά, αν υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση γι’ αυτά ή πτωτικά αν υπάρχει πολύ μεγάλη προσφορά. Στην περίπτωση των ελληνικών ομολόγων η προσφορά υπερβαίνει σε τόσο μεγάλο βαθμό τη ζήτηση που τα έχει καταστήσει τη χειρότερη επενδυτική επιλογή μεταξύ των κρατικών ομολόγων στο 2010 βουλιάζοντας τα πολύ κάτω από την ονομαστική τους αξία, με αποτέλεσμα όσοι επενδυτές τα κράτησαν στα χαρτοφυλάκια τους ή τα αγόρασαν στις αρχές του έτους να έχουν βρεθεί να καταγράφουν πολύ μεγάλες απώλειες.

Η τρέχουσα τιμή των 10ετών ελληνικών ομολόγων είναι, μόλις, 68,5 σεντ στο ευρώ, δηλαδή η πτώση από την ονομαστική τους αξία ξεπερνά το 30%. Αντίστοιχα η τρέχουσα τιμή των 30ετών ομολόγων είναι 53 σεντ στο ευρώ δηλαδή περίπου στο 50% της ονομαστικής τους αξίας. Όταν, όμως, τα ομόλογα ενός κράτους φτάσουν να αποτιμώνται τόσο χαμηλά αυτό συνεπάγεται ότι η αγορά έχει προεξοφλήσει ένα ‘γεγονός αναδιάρθρωσης’ του χρέους του, θεωρώντας δεδομένο ότι κάποια στιγμή στο προσεχές μέλλον θα είναι αδύνατο για τη χώρα να το εξυπηρετήσει.

“Είναι αλήθεια ότι πολλά ομόλογα διαπραγματεύονται σε τιμές αγοράς που αποτυπώνουν τις προσδοκίες των επενδυτών όσον αφορά στο πραγματικό κεφάλαιο που θα λάβουν τελικά από αυτά” μου είπε σε επικοινωνία μας ο αναλυτής της UniCredit Group στο Μόναχο, Philip Gisdakis, ο οποίος συμπλήρωσε:“όταν τα ομόλογα διαπραγματεύονται σε τέτοιες τιμές αυτό σημαίνει πως οι επενδυτές προεξοφλούν πιθανότητα ενός γεγονότος αναδιάρθρωσης που αγγίζει το 100%”.

Το γεγονός αναδιάρθρωσης μπορεί να συνεπάγεται και επιμήκυνση αλλά όποια μορφή και αν λάβει επιβεβαιώνει την πραγματική αδυναμία της Ελλάδας να εξυπηρετήσει το χρέος της και την, τυπική, ανάγκη για ένα νέο Μνημόνιο. Με την επίσημη πρόβλεψη του ΔΝΤ να είναι πως το 2014 η Ελλάδα θα χρειάζεται περίπου το 50% των κρατικών εσόδων για την αποπληρωμή τόκων δεν ακούγεται καθόλου περίεργο που οι επενδυτές θεωρούν ότι ο στόχος τριετίας που έχει θέσει η κυβέρνηση δεν είναι ιδιαίτερα ρεαλιστικός.

Ο Thomsen του ΔΝΤ δήλωσε την Πέμπτη ότι ‘έγινε μία πολύ καλή αρχή αλλά το ελληνικό πρόγραμμα έφτασε σε ένα σταυροδρόμι’, προσθέτοντας ότι ‘το ελληνικό πρόγραμμα παραμένει πολύ φιλόδοξο και η μείωση του ελλείμματος κατά 8% (από το 15,4% στο 7,4%) σε μία οικονομία που συρρικνώνεται κατά 7% (4% το 2010 και 3% το 2011) είναι ασυνήθιστη με βάση οποιοδήποτε διεθνές μέτρο σύγκρισης.

Σε άρθρο μου πριν την υπογραφή του Μνημονίου είχα παραθέσει στοιχεία από όλα τα επιτυχημένα προγράμματα δημοσιονομικής εξυγίανσης από το 1970 μέχρι το 2009 δείχνοντας ότι η Ελλάδα αναλάμβανε τη δέσμευση ότι θα επιτελούσε έναν παγκόσμιο δημοσιονομικό άθλο χωρίς προηγούμενο στην οικονομική ιστορία. Το ερώτημα είναι γιατι συνυπογράψαμε στην υιοθέτηση ενός τόσο φιλόδοξου προγράμματος αφού η λήψη των δόσεων του δανείου που μας προστατεύει από την τυπική πτώχευση εξαρτάται από την υλοποίηση του.

Μιλώντας για συρρίκνωση κατά 7% ο Thomsen προβλέπει νέα μείωση του ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 3% το 2011. Αν ένας χρόνος με μείωση του ΑΕΠ κατά 4% ήταν τόσο δύσκολος όσο το 2010 τότε δύο χρόνια με μείωση κατά 7% δε θα είναι πολύ δυσκολότερα;

Σύμφωνα με τις παλαιότερες προβλέψεις της Τρόικας αν ακολουθούσαμε το πρόγραμμα του ΔΝΤ τα επιτόκια σταδιακά θα έπεφταν στη διάρκεια του 2010 και τελικά το 2011 η Ελλάδα θα μπορεί πλέον να επιστρέψει στις αγορές. Ένα μήνα πριν το 2011 και ενώ έχουν ληφθεί σκληρά μέτρα και έχει επιτευχθεί μεγάλη μείωση του ελλείμματος η Ιρλανδική κρίση απογείωσε τα ελληνικά επιτόκια στο 12%, υψηλότερα από την τιμή τους πριν την υπογραφή του Μνημονίου. Μήπως έτσι αποδεικνύεται ότι στην πραγματικότητα  η Τρόικα δε γνωρίζει πότε η Ελλάδα θα μπορέσει να γυρίσει στις αγορές γιατί δεν εξαρτάται μόνο από την ίδια;

Ο κατάλογος με τα ερωτήματα για τις επιλογές της Ελλάδας αυξάνεται όσο οι προβλέψεις και οι επισημάνσεις που έγιναν πριν και μετά την υπογραφή του μνημονίου επιβεβαιώνονται. Τελικά έχουμε ιδέα που πάμε ή ακολουθούμε για άλλη μία φορά την πολιτική ‘βλέποντας και κάνοντας’;

Πάνος Παναγιώτου
χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής
διευθυντής GSTA/EKTA

Καταρρέει ο Νότος της ΕΕ, του Γιώργου Δελαστίκ

Χαρακτηριστικό της βεβαιότητας ότι σύντομα η Λισαβόνα θα βρίσκεται υπό καθεστώς μνημονίου είναι το γεγονός ότι σύσσωμος πλέον ο διεθνής Τύπος ασχολείται μόνο με την περίπτωση της Ισπανίας, την οποία και θεωρούν κρισιμότατη δοκιμασία για την επιβίωση του ίδιου του ευρώ με τη σημερινή μορφή του.

Προχθές, η ισπανική εφημερίδα «Ελ Παΐς» είχε στις οικονομικές σελίδες της ανάλυση με τίτλο «Η ΕΕ βλέπει κίνδυνο κερδοσκοπικών επιθέσεων στην Ισπανία και την Πορτογαλία». Χθες όμως το θέμα είχε περάσει κεντρικό στην πρώτη σελίδα της ίδιας εφημερίδας και η Πορτογαλία είχε εξαφανιστεί από το σκηνικό: «Οι αγορές τοποθετούν την Ισπανία στο κέντρο του στόχου μετά την πτώση της Ιρλανδίας», έγραφε ο κεντρικός πρωτοσέλιδος τίτλος.

Η ανάλυση της ισπανικής φιλοκυβερνητικής εφημερίδας είναι πολύ απαισιόδοξη. «Μετά τα δύο θύματα που έχουν ήδη προκαλέσει -την Ελλάδα και την Ιρλανδία- οι αγορές σημαδεύουν τώρα κατευθείαν στην καρδιά των δύο επόμενων: της Πορτογαλίας και της Ισπανίας», γράφει η «Ελ Παΐς» και παραθέτει ανάλυση της τράπεζας Σάξο: «Το επόμενο έτος η Πορτογαλία θα είναι η τρίτη χώρα που θα προσφύγει στον μηχανισμό σωτηρίας, στον οποίο πλέον δεν θα υπάρχει δυνατότητα να προσφύγουν άλλες χώρες. Προβλέπουμε ότι η Ισπανία θα ζητήσει βοήθεια το 2011. Ομως ο μηχανισμός της ΕΕ δεν έχει το απαιτούμενο μέγεθος για να τη βοηθήσει, γι’ αυτό και η Ισπανία θα χρειαστεί να υπογράψει συμφωνίες διμερών δανείων με τη Γερμανία ή τη Γαλλία», αναφέρει η έκθεση αυτή.

Ανάλογες ανησυχίες εκφράζει σε άρθρο της και η σοβαρή γερμανική εφημερίδα «Φράνκφουρτερ Αλγκεμάινε», το κατεξοχήν συντηρητικό πολιτικό έντυπο του επιχειρηματικού κόσμου της Γερμανίας.
«Μετά την αίτηση της Ιρλανδίας για οικονομική βοήθεια από το ευρωπαϊκό ταμείο διάσωσης, ένα ερώτημα έχει καταστεί λίαν ενδιαφέρον: θα χρειαστεί να ζητήσει βοήθεια και η Ισπανία ή θα κατορθώσει η χώρα να επιστρέψει στην οικονομική ομαλότητα με τις δικές της δυνάμεις; Η απάντηση είναι σημαντική για την Ευρώπη. Αναφορικά με το ΑΕΠ, η Ισπανία παρουσιάζει μεγαλύτερη οικονομική δύναμη από όση και οι τρεις μικρότερες προβληματικές χώρες Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία - συνολικά. Εξαιτίας αυτού είναι κατανοητός ο φόβος ότι μια διάσωση της Ισπανίας θα μπορούσε να υπερβαίνει τις δυνατότητες των γειτόνων της», έγραφε μεταξύ πολλών άλλων.

Πέραν του τι θα γίνει στο άμεσο μέλλον, η πτώση της Ιρλανδίας και η άμεση απειλή κατάρρευσης της Πορτογαλίας και της Ισπανίας αποδεικνύουν πόσο αβάσιμοι είναι οι ισχυρισμοί ότι διάφορα υπαρκτά δημοσιονομικά προβλήματα της Ελλάδας είναι δήθεν οι αιτίες που οδηγούν υποχρεωτικά στο καθεστώς ξένης επικυριαρχίας του μνημονίου.

Αν η Ελλάδα «χρεοκόπησε», επειδή έχει διογκωμένο δημόσιο τομέα και πολλά εργασιακά δικαιώματα, γιατί χρεοκόπησε και η Ιρλανδία που έχει πολύ ισχνό δημόσιο τομέα και έχει καταργήσει σχεδόν όλα τα εργασιακά δικαιώματα; Αν η Ελλάδα «χρεοκόπησε», επειδή έχει υψηλό δημόσιο χρέος, γιατί απειλείται η Ισπανία που έχει εξαιρετικά χαμηλό δημόσιο χρέος; Αν η Ιρλανδία και η Ισπανία κινδυνεύουν, επειδή παρουσίασαν φούσκες ακινήτων και υπερέκταση των τραπεζών τους, γιατί είναι στο χείλος του γκρεμού η Πορτογαλία που ούτε φούσκα ακινήτων ούτε φούσκα τραπεζών παρουσίασε; Είναι προφανές ότι αλλού βρίσκεται η αιτία και όχι σε διάφορα υπαρκτά προβλήματα που παρουσιάζονται προσχηματικά ως ρίζες του κακού.

Η ΛΥΣΗ
Να δανείζει η ΕΚΤ απευθείας τα κράτη

ΠΟΛΙΤΙΚΗ και μόνο είναι η λύση στο πρόβλημα της υπερχρέωσης των χωρών-μελών της Ευρωζώνης και της ΕΕ. Πρέπει να αλλάξει ριζικά ο τρόπος δανεισμού των κρατών και να πάψουν να είναι όμηροι των αγορών. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αποφασίσουν οι ηγέτες της ΕΕ ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα δανείζει από εδώ και πέρα απευθείας τα κράτη-μέλη με επιτόκιο π.χ. 1% και όχι μέσω των εμπορικών τραπεζών. Αυτομάτως θα λυθεί έτσι ομαλά το πρόβλημα του δημόσιου χρέους! Τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων θα πηγαίνουν έτσι για να βοηθήσουν τις ευρωπαϊκές χώρες και δεν θα καταλήγουν στα θησαυροφυλάκια των ιδιωτικών τραπεζών, οι οποίες με αυτά τα χρήματα εκβιάζουν και στραγγαλίζουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Του Γιώργου Δελαστίκ στο Έθνος της 25/11/2010