Η Γη δεν αντέχει άλλα πλαστικά

H πλαστική σακούλα, όπως και όλα τα άλλα πλαστικά (μπουκάλια, ποτήρια, υλικά συσκευασίας) αποτελούν κομμάτι της σύγχρονης ζωής για περισσότερα από 50 χρόνια, καθώς συνδυάζουν σημαντικές λειτουργικές ιδιότητες με χαμηλό κόστος. 

Η χρήση τους αυξήθηκε 20 φορές τον τελευταίο μισόν αιώνα και αναμένεται να διπλασιαστεί τα επόμενα 20 χρόνια, αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα. 

Οικολογικές οργανώσεις και περιβαλλοντικοί οργανισμοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, θέτοντας «ζήτημα επιβίωσης» σχετικά με την αλόγιστη χρήση και εξάπλωση της πλαστικής σακούλας, που απειλεί «να βάλει "βόμβα" στα θεμέλια του οικοσυστήματος και της ζωής μας, μετατρέποντας μια σημαντική ανακάλυψη σε εφιάλτη».

«Καταστροφική δύναμη είναι μακράς διάρκειας»

Με αφορμή την εναρμόνιση της Ελλάδας με την οδηγία της ΕΕ που επιφέρει από 1/1/2018 την παύση της δωρεάν διάθεσης λεπτών πλαστικών σακουλών από σούπερ μάρκετς και εμπορικά καταστήματα, ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης τονίζει ότι «οι πλαστικές σακούλες δημιουργούν ανεπανόρθωτες βλάβες και μπορούν να σκοτώσουν ψάρια, θαλάσσιους οργανισμούς και πουλιά, μπορούν να αποδομηθούν και να μολύνουν το πόσιμο νερό και εν τέλει να βλάψουν όλους εμάς. Η καταστροφική τους δύναμη είναι μακράς διάρκειας και κρατά για δεκάδες ή και εκατοντάδες χρόνια!».

Μόνο το 2015 στην Ελλάδα, η ετήσια κατανάλωση πλαστικών σακουλών ήταν μεταξύ 242 και 363 τεμαχίων ανά άτομο, ενώ το 2010 σ' ολόκληρη την Ευρώπη χρησιμοποιήθηκαν 98,6 δισ. πλαστικές σακούλες.

Σύμφωνα, εξάλλου, με την Greenpeace, στην Ελλάδα κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται 4,3 δισ. πλαστικές σακούλες, 2 δισ. πλαστικά μπουκάλια για νερό και αναψυκτικά και 300 εκατ. πλαστικά ποτήρια του καφέ. Επίσης παράγονται ετησίως έως 300.000 τόνοι πλαστικών συσκευασιών, αλλά μόνο ένα μικρό ποσοστό από αυτή την ποσότητα ανακυκλώνεται.

Έως το 2050 το βάρος των πλαστικών αποβλήτων στους ωκεανούς θα ξεπεράσει το βάρος των ψαριών

Ποια είναι όμως η κατάσταση που επικρατεί διεθνώς και πόσο έχει επηρεαστεί ο πλανήτης από τα πλαστικά;

Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών αυξήθηκε από 2 εκατομμύρια τόνους το 1950 σε πάνω από 400 εκατομμύρια τόνους το 2015 και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις θα φθάσει σε 1,12 δισ. τόνους το 2050.

Σύμφωνα με έρευνα επιστημόνων αμερικανικών πανεπιστημίων με επικεφαλής το πανεπιστήμιο της Τζόρτζια, μέχρι το 2015 οι άνθρωποι είχαν δημιουργήσει -σωρευτικά- 8,3 δισ. τόνους πλαστικών, από 2 εκατ. τόνους το 1950, ενώ η εκτίμηση για το 2050 είναι 34 δισ. τόνοι. Από τους 8,3 δισ. τόνους του 2015, 6,3 δισ. τόνοι έγιναν απόβλητα. Από το σύνολο των αποβλήτων, διαχρονικά, μόνο το 9% ανακυκλώθηκε, 12% αποτεφρώθηκε και 79% συσσωρεύτηκε σε χώρους υγειονομικής ταφής ή στο φυσικό περιβάλλον.

Εάν συνεχιστούν οι σημερινές τάσεις, σημειώνουν οι επιστήμονες, περίπου 12 δισ. τόνοι πλαστικών αποβλήτων θα βρίσκονται σε χώρους υγειονομικής ταφής ή στο φυσικό περιβάλλον έως το 2050, βάρος που αντιστοιχεί με περίπου 35.000 φορές το Empire State Building.

Κάθε χρόνο, τουλάχιστον 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών διαρρέουν στον ωκεανό - κάτι που ισοδυναμεί με την απόρριψη του περιεχομένου ενός απορριμματοφόρου στον ωκεανό, κάθε λεπτό, επισημαίνεται σε έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ. Αν δεν ληφθούν μέτρα, τονίζεται, η ποσότητα αναμένεται να αυξηθεί σε δύο απορριμματοφόρα ανά λεπτό έως το 2030 και τέσσερα ανά λεπτό έως το 2050. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η πλαστική συσκευασία αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μερίδιο αυτής της διαρροής προς το περιβάλλον. 

Η πιο πρόσφατη έρευνα εκτιμά ότι σήμερα υπάρχουν πάνω από 150 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών αποβλήτων στον ωκεανό. Ο ωκεανός αναμένεται να περιέχει 1 τόνο πλαστικού για κάθε 3 τόνους ψαριών έως το 2025 και έως το 2050 περισσότερο πλαστικό από τα ψάρια (σε βάρος).

Απαραίτητη μια νέα οικονομία για τα πλαστικά

Η σημερινή «πλαστική» οικονομία έχει μειονεκτήματα που γίνονται όλο και πιο εμφανή, επισημαίνει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Έπειτα από έναν σύντομο κύκλο πρώτης χρήσης, το 95% της αξίας πλαστικών υλικών συσκευασίας, ή 80- 120 δισ. δολάρια ετησίως, χάνεται από την οικονομία. 

Σημαντικό μέρος (32%) των πλαστικών συσκευασιών διαφεύγει από τα συστήματα συλλογής, προκαλώντας σημαντικό οικονομικό κόστος, μειώνοντας την παραγωγικότητα ζωτικών φυσικών συστημάτων όπως ο ωκεανός και η αστική υποδομή. 

Το κόστος τέτοιων εξωτερικών επιδράσεων μετά τη χρήση των πλαστικών συσκευασιών, συν το κόστος που συνδέεται με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή τους, εκτιμάται συντηρητικά στα 40 δισ. δολάρια ετησίως, ποσό που όπως αναφέρει η έκθεση, υπερβαίνει το κέρδος της βιομηχανίας πλαστικών συσκευασιών.

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ τονίζει ότι το γραμμικό πρότυπο κατανάλωσης του τομέα των καταναλωτικών αγαθών αποστέλλει ετησίως αγαθά αξίας άνω των 2,6 τρισ. δολαρίων στις παγκόσμιες εγκαταστάσεις υγειονομικής ταφής και αποτέφρωσης. Με την έκθεσή του υποστηρίζει ότι η μετάβαση σε ένα κυκλικό οικονομικό μοντέλο θα μπορούσε να δημιουργήσει μια οικονομική ευκαιρία 706 δισ. δολαρίων, εκ των οποίων ένα σημαντικό μερίδιο μπορεί να αποδοθεί στα πλαστικά.

Η κυκλική οικονομία βασίζεται σε τρεις κύριες αρχές: τη διατήρηση και την ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου, τη βελτιστοποίηση των αποδόσεων των πόρων και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του συστήματος.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Γιατροί χωρίς σύνορα: Το ημερολόγιο του 2017 με 12 φωτογραφίες & 12 συναισθήματα!

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα βρέθηκαν και το έτος που φεύγει (2017) στις μεγαλύτερες κρίσεις ανά τον κόσμο για να προσφέρουν ιατρική και ανθρωπιστική βοήθεια σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Πρωταγωνιστές για άλλη μια φορά είναι οι άνθρωποι. Στα πρόσωπά τους καθρεφτίζεται ο πόνος, η λύπη, η απόγνωση, η απελπισία, αλλά και η ευτυχία, η τρυφερότητα, η ανακούφιση και η ελπίδα. Ελπίδα ότι η νέα χρονιά που έρχεται θα φέρει λιγότερα θλιμμένα μάτια και περισσότερα χαμόγελα.

ΑΓΩΝΙΑ

Μεσόγειος: Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα μαζί με την οργάνωση SOS Mediterannee επιχειρούν κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες να διασώσουν πρόσφυγες που διασχίζουν με μια βάρκα τη Μεσόγειο. Η βάρκα ξεκίνησε από τη βόρεια ακτής της Λιβύης. Η αγωνία των προσφύγων είναι ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους. (Δεκέμβριος 2016) πηγη: Kevin McElvaney 

ΕΥΤΥΧΙΑ

Λίμνη Τσαντ: Περίπου 250 οικογένειες ζουν αυτή τη στιγμή σε επισφαλή κατάσταση στις όχθες της λίμνης Τσαντ, κοντά στο Κουλκιμέ. Οι περισσότεροι είναι ψαράδες και αγρότες ήδη εκτοπισμένοι από το 2015. Αποφάσισαν και πάλι να μετακινηθούν για να βρουν ένα ασφαλέστερο μέρος για να ζήσουν. Η έλλειψη κατάλληλης στέγασης και η δυσκολία πρόσβασης σε πόσιμο νερό είναι τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Τα παιδιά όμως δεν χάνουν την ελπίδα τους και χαρίζουν απλόχερα ένα φωτεινό χαμόγελο. (Φεβρουάριος 2017) πηγη: Sara Creta/MSF

ΑΠΟΓΝΩΣΗ

Νιγηρία: Στην επαρχία Ντίφα του νοτιοανατολικού Νίγηρα, που μαστίζεται από τη βία της Μπόκο Χαράμ, μια γυναίκα κοιτάζεται στον καθρέφτη. Το βλέμμα της γεμάτο απόγνωση. Έφτασε στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για προγεννετική φροντίδα. Ο σύζυγός της λαμβάνει φροντίδα ψυχικής υγείας. (Φεβρουάριος 2017). πηγη: Juan Carlos Tomasi/MSF
ΕΛΠΙΔΑ

Ουγκάντα: Δύο μικρά κορίτσια βρίσκονται στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στον προσφυγικό καταυλισμό Παλορίνγια στην Ουγκάντα. Στα πρόσωπά τους καθρεφτίζεται η ελπίδα. Υπάρχει τεράστια έλλειψη στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης στον καταυλισμό. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δημιουργούν κλινικές για να καλύψουν τις ανάγκες του αυξανόμενου πληθυσμού. (Φεβρουάριος 2017) πηγη: Fabio Basone/MSF
ΣΤΟΡΓΗ

Ελλάδα: Ο Καρόν, η σύζυγός του και τα δίδυμα παιδιά τους έχουν εγκλωβιστεί στη Λέσβο από τον Αύγουστο του 2016. Το όνειρό τους είναι να ξεκινήσουν μία νέα ζωή στην Ευρώπη. «Αυτό που είδα εγώ στο Ιράκ, δεν θέλω να το δουν ξανά τα παιδιά μου. Αυτός είναι ο λόγος που εγκαταλείψαμε τη χώρα μας. Το όνειρό μου είναι τα παιδιά μου να ζήσουν σε μια όμορφη χώρα χωρίς πόλεμο, χωρίς αιματοχυσίες. Αυτό είναι το μόνο που επιθυμώ» λέει ο Καρόν. (Μάρτιος 2017) πηγη: Giuseppe La Rosa/MSF
ΧΑΡΑ

Ουγκάντα: Στο τμήμα ασθενών του Μπιντιμπίντι στη μονάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για την καταπολέμηση του υποσιτισμού ένα παιδί απολαμβάνει μερικές στιγμές χαράς, παίζοντας μαζί με τη μητέρα του. (Απρίλιος 2017). πηγη: Frederic NOY/COSMOS
ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗ

Ονδούρα: Η Σίνθια (το όνομα δεν είναι πραγματικό) είναι μια 18χρονη ασθενής που έφτασε στην κλινική των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην πόλη Χολόμα για ιατρική και ψυχολογική φροντίδα. Η Σίνθια έχει υποστεί οικογενειακή βία. Είναι δύο μηνών έγκυος. Μια αγκαλιά είναι πάντα ανακουφιστική. (Ιούνιος 2017) πηγη: Christina Simons/MSF
ΠΟΝΟΣ

Μαλάουι: Ο 19χρονος Σιμπαζάκο, ασθενής με HIV και φυματίωση ετοιμάζεται για ακτινογραφία στο νοσοκομείο στην επαρχία Eνσάντζε. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο λόγω οικονομικών προβλημάτων. Έχασε και τους δυο του γονείς και τώρα ζει με τον μεγαλύτερο αδελφό του. «Πονάω πολύ στα πλευρά μου. Κάνω τη θεραπεία μου, αλλά η υγεία μου δεν βελτιώνεται» λέει. (Ιούνιος 2017) πηγη:Luca Sola
ΘΥΜΟΣ

Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό: Τα υποσιτισμένα δίδυμα ηλικίας 17 μηνών έφτασαν στο κέντρο υγείας της Ντιτεκεμένα με τους παππούδες τους. Κρύβονταν στο δάσος επί πέντε μήνες, όταν ένοπλοι επιτέθηκαν στα χωριά. Οι γονείς τους σκοτώθηκαν και τα μωρά έχουν εμφανή στο σώμα τους τραύματα από μαχαίρι. (Σεπτέμβριος 2017) πηγη: Marta Soszynska/MSF
ΤΡΥΦΕΡΟΤΗΤΑ

Λαϊκή Δημοκρατία Κονγκό: Μια μητέρα σε τρυφερή στιγμή με το μωρό της στη μονάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Κατάνα. Πριν από τη δημιουργία της μονάδας αυτής, η θεραπεία για τη χολέρα κόστιζε περίπου 35 δολάρια. Πολλοί ασθενείς από τις αγροτικές περιοχές γύρω από την Κατάνα δυσκολεύονταν πολύ για να καλύψουν το κόστος και ως εκ τούτου έπρεπε να περιμένουν πολύ για να λάβουν θεραπεία. (Οκτώβριος 2017). πηγη: Marta Soszynska/MSF
ΛΥΠΗ

Μπανγκλαντές: Οι συγγενείς της Αμίνα Κατούν, μιας 60χρονης πρόσφυγα Ροχίνγκια, που πέθανε από επιπλοκές που συνδέονται με τον υποσιτισμό, πενθούν δίπλα από τη σορό της στον καταυλισμό Μπαλουκχαλί. (Οκτώβριος 2017). πηγη: Moises Saman/Magnum Photos for MSF
ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ

Συρία: Η Αμνέχ έφυγε με την οικογένειά της από την συνοικία Αλ Μισλάμπ ανατολικά της Ράκα, πριν από οκτώ μήνες. Επέστρεψε μετά από καιρό για να ελέγξει το σπίτι της. Τα περισσότερα σπίτια στην περιοχή είχαν καταστραφεί. Η Αμνέχ στέκεται μπροστά από τα ερείπια του σπιτιού της εγγονής της. «Θα προσπαθήσουμε να το ξαναφτιάξουμε, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη υπηρεσίες στην περιοχή» λέει. (Νοέμβριος 2017) πηγη: Diala Ghassan/MSF  

Η οικονομία της ανισότητας: Ασύλληπτος πλούτος στα χέρια ελάχιστων

Mέχρι πρότινος γνωρίζαμε ότι η «ψαλίδα» μεταξύ του πλούτου και της φτώχειας στον πλανήτη είναι χαώδης και διευρυνόμενη. Νεότερα στοιχεία, όχι μόνο τεκμηριώνουν αυτήν την τάση, αλλά την καθιστούν επιπλέον ως μία από τις μεγαλύτερες πληγές της ανθρωπότητας, αν όχι την αποκλειστική «πηγή» των δεινών της.

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε η Παγκόσμια Έκθεση για την Ανισότητα, καρπός της εργασίας περισσότερων των 100 ερευνητών από 70 χώρες, υπό τον διάσημο Γάλλο οικονομολόγο, Thomas Piketty.

Η έκθεση καταγράφει ότι το πλουσιότερο 0,1% του πλανήτη, περίπου 7 εκατομμύρια άνθρωποι, αύξησε τον πλούτο του από το 1980, όσο το κατώτερο 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, περίπου 3,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Ενώ, το πλουσιότερο 1% «μάζεψε» το 27% του παγκόσμιου πλούτου μεταξύ του 1980 και του 2016.

Από αυτό το 1%, το ακόμη πλουσιότερο 0,1% κατέχει το 13% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ, το 0,001%, δηλαδή μόλις 76.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, κατέχουν το 4% του πλούτου που δημιουργήθηκε από το 1980.  Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η οικονομική ανισότητα είναι περισσότερο «ανάγλυφη»: Το πλουσιότερο 1% των ΗΠΑ κατείχε το 39% του εθνικού πλούτου το 2014, από το 22% που συγκέντρωνε το 1980.

Ζήτημα επιλογής

Με τέτοια στοιχεία δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τον Thomas Piketty να φοβάται ότι η οικονομική ανισότητα μπορεί να οδηγήσει σε «καταστροφές», αν και «όλα εξαρτώνται από τις επιλογές που θα γίνουν».

Σύμφωνα με την έκθεση, οι άνθρωποι που ζουν στη Μέση Ανατολή αντιμετωπίζουν μεγαλύτερη ανισότητα εισοδήματος από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, ενώ οι Ευρωπαίοι είναι οι λιγότερο επηρεασμένοι από το εισοδηματικό χάσμα. Ακόμη όμως και στην Ευρώπη, τα πράγματα μακράν δεν είναι καλά. Για παράδειγμα, στη Δυτική Ευρώπη, πολλοί δεν παίρνουν πραγματικά επαρκή μισθό, που να καλύπτει τις βασικές ανάγκες τους, παρά το γεγονός ότι εργάζονται σκληρά, συχνά με πλήρη απασχόληση. Επιπλέον, τα στοιχεία δείχνουν ότι το 10% του πληθυσμού στην Ευρώπη ως σύνολο, εξακολουθεί να κατέχει το 37% του συνολικού εισοδήματος με στοιχεία το 2016.

«Τις τελευταίες δεκαετίες, η εισοδηματική ανισότητα έχει αυξηθεί σε όλες σχεδόν τις χώρες, αλλά με διαφορετικές ταχύτητες, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι θεσμοί και οι πολιτικές έχουν σημασία για τη διαμόρφωση της ανισότητας», λένε οι ερευνητές. Ενώ η οικονομική ανισότητα είναι ευρέως διαδεδομένη και σε κάποιο βαθμό αναπόφευκτη, η κλιμάκωσή της θα μπορούσε να οδηγήσει σε «διάφορα είδη και μορφές πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών καταστροφών».

Η σημασία των ασκούμενων πολιτικών αποδεικνύεται από τη διαφορά μεταξύ των ΗΠΑ και της Δυτικής Ευρώπης, σύμφωνα με τους ερευνητές. Το 1980, οι δύο αυτές περιοχές είχαν παρόμοια επίπεδα εισοδηματικής ανισότητας, αφού, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, το 1% κατείχε σχεδόν το 10% του πλούτου. Μέχρι το 2016, ωστόσο, οι πλούσιοι στις ΗΠΑ αύξησαν το μερίδιό τους στο 20%. Στη Δυτική Ευρώπη, το αντίστοιχο ποσοστό αυξήθηκε στο 12%.

Η ανομοιογενής εισοδηματική ανισότητα στις ΗΠΑ οφείλεται στην «μαζική» ανισότητα στην εκπαίδευση και σε ένα φορολογικό σύστημα που απαιτούσε λιγότερα από τα πλουσιότερα τμήματα του πληθυσμού. Με τη σειρά τους, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θέσπισαν εκπαιδευτικές και μισθολογικές πολιτικές για την τόνωση ομάδων χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, λένε οι ειδικοί.

Παρόλ’ αυτά η Ευρώπη δεν αποτελεί την ευχάριστη εξαίρεση του νοσηρού κανόνα. Στην Γερμανία, την πλουσιότερη ευρωπαϊκή χώρα, το πλουσιότερο 1/10 του πληθυσμού ελέγχει πλέον το 40% του πλούτου. Το μερίδιό τους έχει αυξηθεί από τα μέσα της δεκαετίας του '90 λέει ο Charlotte Bartels από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW) και συντάκτης των στοιχείων της έκθεσης από την Γερμανία. «Το φτωχότερο 50% έχει χάσει ένα τεράστιο μερίδιο από εισοδήματα τα τελευταία χρόνια. Στην δεκαετία του 1960, είχαν περίπου το ένα τρίτο, σήμερα μόλις το 17%».

Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο της έκθεσης είναι η επιβεβαίωση αυτό που οι πάντες γνωρίζουν ή υποπτεύονται, αλλά για το οποίο μέχρι τώρα δεν υπήρχαν σαφή στοιχεία: Οι οικονομίες που βασίζουν τον πλούτο τους στις πρώτες ύλες, όπως οι «πετρελαϊκές» είναι επίσης εξαιρετικά άνισες, αφού, η εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του συγκεντρώνεται στα χέρια μιας μειοψηφίας.

Ένα άλλο σημαντικό εύρημα είναι ότι οι χώρες που βρίσκονται σε παρόμοια στάδια ανάπτυξης έχουν δει διαφορετικά πρότυπα αυξανόμενης ανισότητας. Αυτό υποδηλώνει, σύμφωνα με τους ερευνητές, ότι οι εθνικές πολιτικές και τα θεσμικά όργανα μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Οι τροχιές των τριών μεγάλων αναδυόμενων οικονομιών είναι ενδεικτικές: Η Ρωσία έχει απότομη αύξηση, η Κίνα μέτριο ρυθμό και η Ινδία προχωρά σταδιακά.

Η παγκόσμια μεσαία τάξη πρόκειται να «συμπιεστεί» κι άλλο εάν συνεχίσουν οι τρέχουσες τάσεις, σύμφωνα με την έκθεση. Ωστόσο, αυτή η τάση θα μπορούσε να αποφευχθεί αν ο κόσμος υιοθετήσει την «μέτρια τροχιά ανισότητας» της ΕΕ. «Όλα εξαρτώνται από τις επιλογές που θα γίνουν», δήλωσε ο Γάλλος οικονομολόγος Thomas Piketty στους δημοσιογράφους πριν από την δημοσιοποίηση της έκθεσης. Ο, αριστερών απόψεων, Piketty έγραψε ένα διεθνές μπεστ σέλερ το 2013, το «Κεφάλαιο στον 21ο αιώνα» και έκτοτε έχει «κόψει τα φτερά» με την κριτική του σε πολλούς ηγέτες, συμπεριλαμβανομένης της Μέρκελ.

Η «εργαλειοθήκη» της ισότητας

Οι κυβερνήσεις, κατά τον οικονομολόγο, εξακολουθούν να διαθέτουν εργαλεία για την καταπολέμηση της ανισότητας, όπως η ενίσχυση της πρόσβασης στην εκπαίδευση, η βελτίωση των πολιτικών στον τομέα της υγείας, η προστασία του περιβάλλοντος, η θέσπιση «υγιούς» ελάχιστου μισθού και η καλύτερη εκπροσώπηση των εργαζομένων στα όργανα διακυβέρνησης.

Ίσως το πιο σημαντικό είναι οι αρχές να θεσπίσουν τα λεγόμενα «προοδευτικά» φορολογικά συστήματα, που απαιτούν να πληρώνονται αναλογικά περισσότεροι φόροι με την συσσώρευση πλούτου. Οι εμπειρογνώμονες προέτρεψαν επίσης να καταρτιστεί νέο παγκόσμιο μητρώο ιδιοκτησίας των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Ωστόσο, όλες αυτές οι κινήσεις έγιναν πιο δύσκολες λόγω του γεγονότος ότι «οι κυβερνήσεις στις πλούσιες χώρες έχουν γίνει φτωχές και σε μεγάλο βαθμό χρεωμένες», αναφέρει η έκθεση. Από το 1980, πολύ μεγάλες μετατροπές δημόσιου πλούτου σε ιδιωτικό συνέβησαν σε όλες σχεδόν τις χώρες, είτε πλούσιες είτε αναδυόμενες. Ενώ ο εθνικός πλούτος έχει αυξηθεί σημαντικά, ο δημόσιος πλούτος είναι πλέον αρνητικός ή σχεδόν μηδενικός σε πλούσιες χώρες. Το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ είναι χώρες με τα χαμηλότερα επίπεδα δημόσιου κεφαλαίου.

Αναμφίβολα, αυτό περιορίζει την ικανότητα των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν τις ανισότητες. Υποδεικνύει, επίσης, ότι οι εθνικές πολιτικές που διαμορφώνουν την κυριότητα του πλούτου αποτελούν σημαντικό παράγοντα που συμβάλλει στην άνοδο της ανισότητας από το 1980. Αν όμως ισχύει η διαπίστωση του Μαρξ, ότι το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο ορίζει την ασκούμενη πολιτική, τότε, τα εργαλεία για την καταπολέμηση της ανισότητας που προτείνουν οι οικονομολόγοι στις κυβερνήσεις θα είναι αποτελεσματικά μόνο στον βαθμό που αμφισβητήσουν ακριβώς αυτό το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο. 

TVXS