Το ελληνικό πρόγραμμα έχει επανέλθει σε τροχιά αλλά εντοπίζονται σημαντικές καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις,
σημειώνει η έκθεση που συνέταξε ο Πωλ Τόμσεν, επικεφαλής του επιτελείου
του ΔΝΤ στην Ελλάδα μετά την πέμπτη αναθεώρηση της οικονομίας.
Ο κ. Τόμσεν υπογραμμίζει αφ' ενός τη λάθος συνταγή στην πολιτική που
εφαρμόστηκε, με μεγαλύτερη της απαιτούμενης μείωση μισθών, και αφ'
ετέρου, τονίζει ότι υπάρχει "θεσμική αντίδραση" στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων. Η Ελλάδα, όμως, δεν θα καταφέρει να επιτύχει την μεγάλη δημοσιονομική σύγκλιση που απαιτείται με κοινωνικά αποδεκτό τρόπο χωρίς να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της φοροδιαφυγής, αναφέρει η έκθεση. Όμως,
συμπληρώνει, και ο δημόσιος τομέας παραμένει υπερβολικά μεγάλος και η
μείωσή του είναι ένα ακόμη απαραίτητο στοιχείο μιας αξιόπιστης
δημοσιονομικής στρατηγικής. Αυτό θα απαιτήσει κλείσιμο
των μη αποδοτικών δημοσίων οργανισμών, μείωση προσωπικού και
προσαρμογές στα «γενναιόδωρα» επίπεδα μισθών και συντάξεων.
Η
έκθεση περιγράφει ουσιαστικά μια χώρα η οποία θα πρέπει να υποβληθεί σε
δεκαετή γολγοθά με νέα μέτρα και σκληρές προσαρμογές προκειμένου να
βγει από την κρίση. Το ΔΝΤ προβλέπει μεταξύ άλλων ότι:
· Η ύφεση θα είναι 6% φέτος και 3% του χρόνου. Το 2013 το ΑΕΠ θα
αυξηθεί κατά 0,3%, ενώ η πρόβλεψη για το 2020 είναι ρυθμός αναπτυξης
2,6%. Σε όλη αυτή την περίοδο η Ελλάδα θα έχει το ονομαστικό ΑΕΠ να
μειώνεται από 232 δισ. ευρώ το 2009 σε 211 δισ. ευρώ το 2011 και να
ανεβαίνει μόλις στα 226 δισ. ευρώ το 2020.
· Η ανεργία θα φτάσει το 19% το 2012 και το 19,5% το 2013. Προσδιορίζεται στο 17% το 2016 και στο 13,1% το 2020.
·
Η ιδιωτική κατανάλωση θα μειώθεί εκ νέου κατά 4,7% το 2012 και κατά
1,4% το 2013 για να κινηθεί σε όλη την επόμενη δεκαετία με αυξήσει κάτω
του 1%.
· Το εργατικό κόστος ανά μονάδα εργασίας θα μειώνεται διαρκώς μέχρι το 2014 και εν συνεχεία θα παραμείνει παγωμένο.
· Η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα θα παραμείνει σφιχτή. Η πιστωτική επέκταση αφούυποχωρεί έως το 2012 εν συνεχεία θα αυξηθεί κατά 0,6% το 2013 και κατά 3% το 2014.
· Αναμένεται εμπορικό έλλειμμα μέχρι και το 2013 και μετά οριακά θετικό πρόσημο.
Μέτρα 3% του ΑΕΠ για το 2013-2014 Αναφορικά
με τα μέτρα για την περίοδο 2013-2014, τα οποία μένει να εξειδικευτούν
έως τον Ιούνιο, το ΔΝΤ σημειώνει ότι οι ελληνικές αρχές έχουν αναφερθεί
σε προσαρμογές από το σκέλος των δαπανών της τάξεως του 0,75% του ΑΕΠ,
με μειώσεις στα ειδικά μισθολόγια και σε προνοιακά επιδόματα και
περαιτέρω περικοπές στις λειτουργικές δαπάνες των νοσοκομείων.
Ωστόσο, σημειώνει ότι στόχος είναι να προσδιοριστούν μέτρα ύψους 3% του ΑΕΠ (πάνω από 7 δισ. ευρώ) για την περίοδο αυτή.
Σύμφωνα
με το ΔΝΤ τα έσοδα του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης του 2011
θα έχουν απόκλιση 3 δισ. ευρώ και θα διαμορφωθούν σε 87,9 δισ. αντί για
91,9 δισ. της αρχικής πρόβλεψης. Ταυτόχρονα τα έξοδα θα κινηθούν στα
98,8 δισ. ευρώ.
Οι
απολύσεις στο Δημόσιο και μειώσεις μισθών αναμένεται να οδηγήσουν σε
μείωση του κονδυλίου για μισθούς από τα 27,2 δισ. ευρώ το 2012 στα 19,2
δισ. ευρώ το 2014 και στα 20,6 δισ. ευρώ το 2015.
Τα
κοινωνικά επιδόματα θα υποστούν επίσης μεγάλες περικοπές. Αναμένεται να
διατίθενται για αυτά 43,4 δισ. ευρώ το 2015 αντί για 48,8 δισ. ευρώ το
2009.
Οι ιδιωτικοποιήσεις Τα
σχέδια προχωρούν αλλά οι πωλήσεις δεν προχωρούν λόγω και των δύσκολων
συνθηκών στις αγορές, με τις αποτιμήσεις πολλών εισηγμένων ΔΕΚΟ να
εμφανίζουν πτώση άνω του 50% από τις αρχές του β’ τριμήνου.
Ωστόσο,
σημειώνει το ταμείο, ο στόχος για έσοδα 35 δισ. ευρώ έως τα μέσα του
2014 έχει διατηρηθεί «προς το παρόν, λόγω της σχετικής επιθυμίας των
ελληνικών και ευρωπαϊκών αρχών». Ο στόχος των 50 δισ. έχει διατηρηθεί,
αν και πλέον προβλέπεται να επιτευχθεί δυο χρόνια αργότερα, έως το
2017.
Για να επιτευχθούν οι στόχοι, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε
επίσης να προσθέσει στοιχεία ενεργητικού εάν χρειαστεί (μεταξύ των
οποίων και επιπλέον μετοχές εισηγμένων εταιριών του δημοσίου), αναφέρεται σχετικά.
Ο
ορισμός συμβούλων για τα projects του 2011-2012 καθυστέρησε αλλά έχει
ολοκληρωθεί η λειτουργική σύσταση του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, ενώ
έχουν προχωρήσει εγκαίρως και μια σειρά από ενδιάμεσα βήματα που
απαιτούνται για το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων (νόμοι για τυχερά
παιχνίδια, τουρισμό και οι άδειες εξόρυξης για τα χρυσωρυχεία)
Μεταρρυθμίσεις Οι
διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δεν έχουν αποδώσει ακόμη τα αναμενόμενα
αποτελέσματα εν μέρει λόγω απόκλισης μεταξύ νομοθέτησης και υλοποίησης.
Δυο από τις κυριότερες μεταρρυθμίσεις, σημειώνει το ταμείο, για την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων,
δεν έχουν αποφέρει αποτελέσματα: Μόλις 10 επιχειρησιακές συμβάσεις
έχουν ολοκληρωθεί, ενώ η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων έχει
επίσης καθυστερήσει. Οι ελληνικές αρχές σημείωσαν ότι οι σχετικές
νομοθετικές ενέργειες θα έχουν ολοκληρωθεί έως τα τέλη Μαρτίου του
2012.
Μια
τρίτη μεταρρύθμιση, αυτή για τις fast track επενδύσεις, μόλις πρόσφατα
οδήγησε στην έγκριση τριών έργων, και αυτά θα πρέπει να πάρουν τις
απαιτούμενες άδειες για να ξεκινήσουν, τονίζει η έκθεση.
Ανάπτυξη Η
οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να παραμείνει χαμηλότερα από τα προ
κρίσης επίπεδα για παρατεταμένη χρονική περίοδο, αναφέρει η έκθεση,
προβλέποντας ύφεση 5,5% - 6% για το 2011 και 2,7 – 3% για το 2012.
Το κενό ανταγωνιστικότητας της χώρας θα χρειαστεί περισσότερο από 10 χρόνια για να καλυφθεί, τονίζει
η έκθεση. Όπως αναφέρει, η όποια βελτίωση στην ανταγωνιστικότητα της
χώρας έχει προέλθει από τη μείωση των μισθών και όχι από την απαιτούμενη
βελτίωση της αποδοτικότητας. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως το
ταμείο εκτιμά ότι η χώρα δεν θα καταφέρει να ανακτήσει τους προ κρίσης
μέσους ρυθμούς ανάπτυξης.
Το χρέος και το PSI Το
ελληνικό χρέος θα είναι βιώσιμο με βάση το νέο πακέτο βοήθειας που
περιλαμβάνει μεγαλύτερη συμμετοχή των ιδιωτών και μεγαλύτερη
χρηματοδότηση από το δημόσιο τομέα, αν και τα ρίσκα παραμένουν, αναφέρει
το ΔΝΤ.
Οπως
αναφέρεται χωρίς το PSI το χρέος δεν είναι βιώσιμο καθώς θα φτάσει το
187% του ΑΕΠ το 2013 και το 156% τη δεκαετία του 2020.
Αναφορικά με τη νέα συμφωνία για το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων, το ΔΝΤ σημειώνει ότι θα απαιτηθεί σχεδόν
καθολική συμμετοχή στο PSI, με κούρεμα στο 50% και χαμηλό κουπόνι,
καθώς και ένα επιτόκιο κοντά στο 4% για να υποχωρήσει το χρέος στο 120%
του ΑΕΠ έως το 2020.
Ωστόσο,
με μια περιορισμένη συμμετοχή στο PSI –ένα πραγματικό ρίσκο λόγω της
εθελοντικής φύσης της πρότασης- το χρέος θα μπορούσε να παραμείνει σε
επίπεδα άνω του 145% του ΑΕΠ το 2020.
Ως
εκ τούτου, ενθαρρύνει τις ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές να εξετάζουν
εργαλεία που θα εξασφαλίσουν την σχεδόν καθολική συμμετοχή των επενδυτών
στο πρόγραμμα.
Απολύσεις στο δημόσιο Το ΔΝΤ κάνει λόγο για σχεδιαζόμενη μείωση των υπαλλήλων της γενικής κυβέρνησης κατά150.000 υπαλλήλους έως το 2015 (το 22% του προσωπικού).
Για
να επιτευχθεί ο στόχος, η ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε ότι θα προωθηθεί
μέσω του πλάνου για 1 πρόσληψη για 5 απολύσεις, το πρόγραμμα της
εφεδρείας και ελέγχους στις νέες προσλήψεις.
Μισθοί Στο μέτωπο των μισθών, το ΔΝΤ σημειώνει ότι ενδέχεται να επανεξετασθεί και το επίπεδο του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, το οποίο, όπως αναφέρει, έχει αυξηθεί και είναι σχετικά υψηλό σε σχέση με άλλες χώρες.
Οι
ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν επίσης να μειώσουν τα μη μισθολογικά
εργατικά κόστη με τρόπο που δεν θα θίγει τα έσοδα του προϋπολογισμού.
Ωστόσο, η κίνηση αυτή αναμένεται να εξειδικευτεί τον Ιούνιο του 2012.
Τράπεζες
Η
αδύναμη οικονομία και το PSI θα πλήξουν τις τράπεζες, σημειώνει το ΔΝΤ.
Είναι απαραίτητο να προχωρήσει η στρατηγική ανακεφαλαιοποίησής τους,
που περιγράφεται στο πρόγραμμα, με τρόπο που θα στηρίζει την ανάκαμψη
της οικονομίας και θα αποφεύγει την υπερβολική απομόχλευση.
Δεδομένων των προβλημάτων που αντιμετώπισε στο παρελθόν η ελληνική κυβέρνηση με τη διαχείριση τραπεζών, είναι
ιδιαίτερα σημαντικό να διατηρηθεί το management και ο έλεγχος των
βιώσιμων ιδρυμάτων από ιδιώτες, στο βαθμό που αυτό είναι δυνατόν. Σε σχέση με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις, σημειώνει ότι εκτός της Proton,
υπάρχουν δυο ακόμη μικρές τράπεζες που δεν ευθυγραμμίζονται με το
πλαίσιο των απαιτήσεων. Και οι δυο επιχειρούν να αντιμετωπίσουν τα
προβλήματα αλλά μέχρι στιγμής οι στρατηγικές τους έχουν αποδειχθεί
ανεπιτυχείς και οι ελληνικές αρχές έχουν συμφωνήσει να προχωρήσουν στις
απαιτούμενες ενέργειες.
|