Στήνεται σκηνικό για νέο δάνειο στην Ελλάδα!

Ένα μείζον ζήτημα για την Ελλάδα, που δεν έχει τεθεί επισήμως ως τώρα στις πολιτικές συζητήσεις στην Ευρώπη, άρχισαν να θέτουν επίσημα οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης, που πυκνώνουν εσχάτως τις επιθέσεις τους στις ασθενείς περιφερειακές οικονομίες της ευρωζώνης: θα πάρει η Ελλάδα νέο δάνειο από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης και το ΔΝΤ, εάν αποδειχθεί ότι είναι αδύνατη η επιστροφή της χώρας στις αγορές το 2012;

Στην τελευταία της ανακοίνωση-προειδοποίηση για επερχόμενη πιθανή υποβάθμιση της Ελλάδας ακόμη και κατά πολλές βαθμίδες (“multi notch downgrade”), η οποία εκδόθηκε στις 16 Δεκεμβρίου, η Moody’s περιλαμβάνει μια αναφορά που δεν σχολιάσθηκε στην Ελλάδα, αλλά έχει μεγάλη αξία για την εξέλιξη του ελληνικού δράματος, όπως τονίζουν παράγοντες της τραπεζικής αγοράς στο “S10”.

Αναφέροντας συνοπτικά τους τρεις λόγους, για τους οποίους η Ελλάδα τέθηκε εκ νέου από τον οίκο σε «επιτήρηση» για πιθανή υποβάθμιση, η Moody’s απαριθμεί την αύξηση του χρέους και την υστέρηση των εσόδων, πριν φθάσει στον τρίτο και ιδιαίτερα σοβαρό λόγο, που είναι, όπως αναφέρει, «το επίπεδο και οι όροι συνέχισης της σημερινής στήριξης που θα ήταν διαθέσιμη στην Ελλάδα, σε περίπτωση που η πρόσβασή της στις αγορές παραμείνει κομμένη».

Όπως εξηγεί διεξοδικότερα στην ίδια ανακοίνωση η επικεφαλής των αναλυτών του οίκου για την Ελλάδα, Σάρα Κάρλσον, αυτή η «αβεβαιότητα για τη στήριξη της Ελλάδας» αναλύεται ως εξής:

1.      Το επίπεδο και οι όροι της στήριξης που προσφέρεται στην Ελλάδα είναι πλέον αβέβαιοι. Το ΔΝΤ και οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν εκδηλώσει πολύ ισχυρή στήριξη της Ελλάδας, όσο η χώρα ακολουθεί με συνέπεια το οικονομικό της πρόγραμμα.

2.      Όμως, η προθυμία και η δυνατότητα των αρχών (σ.σ.: ΔΝΤ και κράτη της ευρωζώνης) να προσφέρουν στην Ελλάδα πρόσθετη βοήθεια δεν είναι διασφαλισμένες και, ειδικότερα, εξαρτώνται από την εφαρμογή του προγράμματος.

3.      Επιπλέον, η ακριβής φύση και οι όροι της υποστήριξης που θα παρασχεθεί μετά το 2013, αλλά και οι συνέπειες που αυτή θα έχει στους κατόχους ομολόγων, δεν έχουν ξεκαθαριστεί.

Με άλλα λόγια, η Moody’s θεωρεί πολύ πιθανό, ότι θα διαψευσθεί η επίσημη αισιοδοξία κυβέρνησης και τρόικας για επιστροφή της χώρας στις αγορές από το 2012. Και εκτιμά, ότι η Ελλάδα θα χρειασθεί νέο δάνειο, το οποίο μετά το 2013 θα πρέπει να προσφερθεί από τον μόνιμο Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, ο οποίος έχει συνδυασθεί με το «κούρεμα» πιστωτών, σε περίπτωση που μια χώρα που θα λάβει βοήθεια κριθεί ότι δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσει με βιώσιμο τρόπο το χρέος της.

Δεν είναι, δηλαδή, σαφές ούτε αν η Ελλάδα θα συνεχίσει να υποστηρίζεται με πρόσθετα δάνεια, εφόσον παραμείνει αποκλεισμένη από τις αγορές, ούτε αν αυτό θα συνδυασθεί με κάποιο «κούρεμα» πιστωτών. Πολύ περισσότερο, δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό μπορεί να μεταφερθεί στους ιδιώτες πιστωτές ο «λογαριασμός» της ελληνικής κρίσης χρέους.

Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτό ο διεθνής οίκος απευθύνει στη γερμανική ηγεσία της ευρωζώνης μια σαφή πρόκληση: ξεκαθαρίστε το συντομότερο αν η Ελλάδα θα συνεχίσει να λαμβάνει στήριξη όσο θα χρειασθεί, εάν παραμείνει για χρόνια αποκλεισμένη από τις αγορές και ενημερώστε με σαφήνεια πόσα μπορεί να χάσουν οι ιδιώτες πιστωτές από τη διαδικασία παροχής νέας βοήθειας. Ξεκαθαρίστε, επίσης, είναι το μήνυμα της Moody’s, αν και πώς θα δώσετε νέα βοήθεια στην Ελλάδα, σε περίπτωση που αποδειχθεί αδύναμη στην εφαρμογή του τριετούς οικονομικού προγράμματος.

Επτά μήνες μετά την υπογραφή του μνημονίου για τη διάσωση της χώρας, φαίνεται λοιπόν ότι το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής που συμφωνήθηκε δεν έχει πείσει τους παράγοντες των αγορών, ότι μπορεί να εφαρμοσθεί με συνέπεια και στη λήξη του η χώρα να επανέλθει στον «παράδεισο» των αγορών και να τελειώσει αισίως αυτή η περιπέτεια. Αντίθετα, μετά το πρώτο μνημόνιο και το πρώτο δάνειο, οι παράγοντες του διεθνούς οικονομικού συστήματος προεξοφλούν ήδη, ότι θα απαιτηθεί ένα νέο δάνειο και ζητούν να πληροφορηθούν το συντομότερο αν και πώς θα παραμείνει η χώρα σε καθεστώς «μηχανικής υποστήριξης». Ανάλογα με την απάντηση που θα δώσει τελικά το Βερολίνο μέσα στο 2011 σε αυτό το ερώτημα, θα αρχίσει να εξελίσσεται η επόμενη φάση στη μακρά, όπως φαίνεται, περιπέτεια της χώρας με τους διεθνείς μηχανισμούς στήριξης και οικονομικής/πολιτικής κηδεμονίας.