Ένα βήμα πιο κοντά στην ελεγχόμενη πτώχευση

Πηγή: Σοφοκλέους 10

Τα νέα από τη χθεσινή γαλλογερμανική συμφωνία φαίνονται εκ πρώτης όψεως θετικά για τους παραβάτες των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας της Ευρωζώνης, με πρώτη βέβαια την Ελλάδα, καθώς οι αυτόματες κυρώσεις αποφεύγονται. Όμως, μια βαθύτερη ανάγνωση αποκαλύπτει, ότι στην πραγματικότητα η συμφωνία φέρνει πιο κοντά την καθιέρωση ενός δρακόντειου μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας κρατών της Ευρωζώνης!

Έγκυροι παρατηρητές των ευρωπαϊκών εξελίξεων σχολίαζαν στο “S10”, ότι η γερμανική διπλωματία εξέπληξε χθες ποικιλοτρόπως τους Ευρωπαίους εταίρους, καθώς με μαεστρία αντάλλαξε ορισμένα διαπραγματευτικά χαρτιά με μικρή σημασία, για να επιτύχει ένα σημαντικότερο στόχο: να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα επιτρέψει για πρώτη φορά τη χρεοκοπία χωρών της Ευρωζώνης, με «κούρεμα» απαιτήσεων και των ιδιωτών δανειστών τους, αλλά και με πλήρη στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων:

n Η κοινή χθεσινή δήλωση Σαρκοζί-Μέρκελ εκ πρώτης όψεως μοιάζει να απαλλάσσει τους παραβάτες των κανόνων από τις αυστηρές και αυτόματες κυρώσεις, που εισηγούνταν οι Γερμανοί. Ο μηχανισμός επιβολής των κυρώσεων… νερώνεται α λα γαλλικά, καθώς για να επιβληθούν τα πρόστιμα θα απαιτείται προηγούμενη απόφαση του Eurogroup με πλειοψηφία, δηλαδή εισάγεται ένα ενδιάμεσο πολιτικό στάδιο επεξεργασίας.

n Επιπλέον, οι Γερμανοί απέσυραν ευγενώς (!) και την πρότασή τους, να καθιερωθεί αυτόματος μηχανισμός και για τη μείωση του χρέους. Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, που είχε προκαλέσει… ανατριχίλες στην Ιταλία (και όχι μόνο), όσες χώρες έχουν χρέους πάνω από 60% του ΑΕΠ θα πρέπει κάθε χρόνο να το μειώνουν τουλάχιστο κατά το 1/20 της υπέρβασης (π.χ.: στην περίπτωση της Ελλάδας, με χρέος 127% του ΑΕΠ, η ελάχιστη ετήσια μείωση θα ήταν περίπου 3% του ΑΕΠ!). Οι Γερμανοί δέχθηκαν η μείωση του χρέους να είναι απλώς «σημαντική», χωρίς αναφορές σε συγκεκριμένα ποσοστά, τα οποία ίσως να εμφανισθούν σε μελλοντικό στάδιο της διαπραγμάτευσης.

n Όμως, η Γερμανία φαίνεται ότι έκανε μια εξαιρετική διπλωματική κίνηση, καθώς με αντάλλαγμα αυτές τις δύο υποχωρήσεις έναντι των γαλλικών θέσεων (οι οποίες υποστηρίζονται και από τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου) απέσπασαν δύο κρίσιμες δεσμεύσεις από το Παρίσι: ότι θα υποστηρίξει τη γερμανική πρόταση για καθιέρωση μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας, αλλά και την πρόταση για στέρηση των δικαιωμάτων ψήφου για όλες τις χώρες που θα υπάγονται στο νέο μηχανισμό. Αυτές οι προτάσεις ήταν πολύ δύσκολο να προωθηθούν από την Γερμανία, καθώς απαιτούν αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, αλλά μετά την απόφαση της Γαλλίας να ρίξει το πολιτικό βάρος της υπέρ τους το Βερολίνο ανοίγει πλέον το δρόμο για να προωθηθούν, έστω και με μεγάλες δυσκολίες, αυτές οι προτάσεις ως το 2013, δηλαδή ως το έτος λήξης της ισχύος του σημερινού μηχανισμού στήριξης των ασθενών ευρωπαϊκών οικονομιών με 750 δις. ευρώ, από τις χώρες της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ.

Τι σημαίνουν όλα αυτά στην πράξη, για χώρες όπως η Ελλάδα; Αν η γερμανική πρόταση εφαρμοζόταν στην ελληνική περίπτωση, κάτι που βέβαια καθόλου δεν αποκλείεται, οι συνέπειες θα ήταν οι ακόλουθες:

1. Η χώρα θα λάμβανε χρηματοδότηση από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης για να καλύψει τις ανάγκες της, αλλά ταυτόχρονα θα άνοιγε, υπό την «ομπρέλα» των Βρυξελλών και μια διαπραγμάτευση με τους ιδιώτες πιστωτές της χώρας για «κούρεμα» των απαιτήσεών τους. Το Βερολίνο επιμένει, ορθά ίσως, ότι ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί μια αλόγιστη επέκταση της χρηματοδότησης των αγορών προς ασθενείς χώρες, με όλους τους κινδύνους που κρύβει, είναι να πάρουν ένα μάθημα οι τράπεζες και τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια, μέσω ενός «κουρέματος» των απαιτήσεών τους.

2. Παράλληλα με τη διαδικασία που προαναφέρθηκε, η γερμανική πρόταση για τις χρεοκοπημένες χώρες της Ευρωζώνης προβλέπει ότι θα τους αφαιρούνται τα δικαιώματα ψήφου στο Eurogroup, δηλαδή θα στερούνται όλων των πολιτικών τους δικαιωμάτων ως μέλη της νομισματικής ένωσης. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει, ότι όλες οι αποφάσεις για τα σταθεροποιητικά προγράμματα που θα κληθούν να εφαρμόσουν οι κυβερνήσεις που θα βρεθούν στο μηχανισμό ελεγχόμενης χρεοκοπίας α λα γερμανικά θα λαμβάνονται χωρίς τη συμμετοχή της ενδιαφερόμενης χώρας.

Επιπλέον, για την Ελλάδα όσο κερδίζει έδαφος η γερμανική πρόταση, τόσο δυσκολότερο θα είναι να ανακτήσει την πρόσβασή της στις αγορές (ποια τράπεζα θα δάνειζε μια χώρα, για να βρεθεί λίγο αργότερα με… κουρεμένες απαιτήσεις;). Αυτό εξηγεί, όπως τονίζουν στο “S10” αρμόδια κυβερνητικά στελέχη και τη βιασύνη της χώρας να επανέλθει στις αγορές, έχοντας εφαρμόσει όσο καλύτερα γίνεται το αρχικό μνημόνιο, ώστε να κλείσει έγκαιρα μια συμφωνία αναχρηματοδότησης από το ΔΝΤ και τα κράτη της Ευρωζώνης, πριν προελάσουν τα… γερμανικά πάντσερ της ελεγχόμενης χρεοκοπίας.

Ελλάς, Ελλήνων... αστέγων

Μια βόλτα στο κέντρο της Αθήνας θα μας πείσει. Πλατεία Κλαυθμώνος, Αιόλου, Σταθμός Λαρίσης, Ακαδημία Πλάτωνος. Σημεία της πόλης που, ενώ για τον καθένα από μας αποτελούν καθημερινό πέρασμα, την ίδια στιγμή, για περίπου 20.000 ανθρώπους, μετανάστες και Έλληνες, αποτελούν το υπαίθριο σπίτι τους, την «καβάτζα» τους, όπως το αποκαλούν οι «κλοσάρ» του κέντρου της Αθήνας.

της Ξένιας Σακελλάρη

Είναι γεγονός ότι ο αριθμός των αστέγων αυξάνεται κατακόρυφα. Η αρνητική οικονομική πορεία της χώρας δρα αλυσιδωτά με τα ήδη υπάρχοντα κοινωνικά προβλήματα και η χημική αντίδραση με τα προϊόντα της εντείνουν μεταξύ άλλων και το ακανθώδες πρόβλημα της στέγασης. Σε έρευνα που είχε πραγματοποιήσει ο Δήμος Αθηναίων στο πρόσφατο παρελθόν, εντοπίστηκαν 250 σημεία που χρησιμοποιούνται ως προσωρινά καταλύματα από τους άστεγους. Πάρκα, πλατείες, προθήκες καταστημάτων και αυτοκίνητα είναι μερικά από τα “καταφύγια” για τα οποία κάθε βράδυ στήνεται ένας μικρός πόλεμος μεταξύ των αστέγων για την κατάληψή τους.

“Το πρόβλημα της στέγασης έχει εμφανιστεί από τη δεκαετία του '90 και έχει ενταθεί τα τα δύο τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα. Είναι ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα με επιπτώσεις σε όλους τους τομείς της χώρας και σε όλες τις κοινωνικές δομές”, τονίζει στο tvxs.gr η κ. Αλαμάνου,συντονίστρια του προγράμματος στήριξης αστέγων της μη κυβερνητικής οργάνωσης “Κλίμακα”. Τα αίτια που προκαλούν αυτό το φαινόμενο; Ανεργία, χαμηλά εισοδήματα, προβλήματα υγείας και ειδικότερα ψυχικής υγείας, χρήση ουσιών, απουσία οικογενειακού υποστηρικτικού περιβάλλοντος, μετανάστευση.

“Το πρόβλημα της στέγασης δεν έχει αναγνωριστεί από την ελληνική πολιτεία με αποτέλεσμα οι άστεγοι να μην αναγνωρίζονται ως ειδική κοινωνική ομάδα ώστε να υπάρξει και μια αντίστοιχη κοινωνική πολιτική, ένα εθνικό σχέδιο δράσης, που να περιλαμβάνει όλες τις βαθμίδες φροντίδας• από την πρόληψη μέχρι την αποκατάσταση και την επανένταξη αυτών των ανθρώπων στον κοινωνικό ιστό”. Το Σύνταγμα με το άρθρο 24 ορίζει ως υποχρέωση του κράτους να υποστηρίζει το δικαίωμα στην κατοικία “ωστόσο δεν υπάρχει καμία εφαρμογή αυτού του νόμου”, προσθέτει η κ. Αλαμάνου, ενώ σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό ορισμό ως άστεγοι αναγνωρίζονται όσοι άνθρωποι ζούνε σε αβέβαιη, προσωρινή, ανεπαρκή ή ακατάλληλη στέγαση.

Τα τελευταία τρία χρόνια στους μετανάστες άστεγους έχουν προστεθεί και πολλοί 'Ελληνες οι οποίοι μη μπορώντας να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις βρέθηκαν στο δρόμο ,εγκαινιάζοντας μια καινούργια πληθυσμιακή υποκατηγορία, αυτή των “νεο-αστέγων”. “Το 11% των αστέγων έχει πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ενώ μόλις το 9% είναι αναλφάβητοι”, δηλώνει η κ. Αλαμάνου παραθέτοντας στοιχεία που προέκυψαν από έρευνα της ΜΚΟ “Πυξίδα”. Εξετάζοντας τις δυσχέρειες και τα αίτια που οδηγούν τους μετανάστες στα παγκάκια του κέντρου της Αθήνας η κ.Αλαμάνου υπογραμμίζει πως “οι μετανάστες και οι πρόσφυγες, που στερούνται στέγασης, είναι μια πληθυσμιακή ομάδα που αντιμετωπίζει άλλα προβλήματα από αυτά των Ελλήνων αστέγων”. “Οι μετανάστες βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση λόγω της μεταναστευτικής πολιτικής που ακολουθεί η Ελλάδα και των παρούσων συνθηκών”.

Έτσι,οι άστεγοι αναζητούν καταφύγιο σε περιοχές στο λεκανοπέδιο Αττικής και στην περιφέρεια, σε μέρη που μπορούν να αισθανθούν ασφάλεια. Η ύπαρξη κάποιων ξενώνων που προσφέρουν στέγη, λίγα ρούχα και τροφή δίνει προσωρινή απόχρωση στην ανακούφιση των αστέγων. Όπως μας πληροφορεί και η κ.Αλαμάνου “το ότι μπορεί κάποιος άστεγος να βρει καταφύγιο σε αυτές τις φιλανθρωπικές εγκαταστάσεις για έξι μήνες ή για ένα χρόνο, δε σημαίνει ότι έχουν αντιμετωπιστεί ριζικά τα προβλήματα που τον έφεραν σε αυτή τη θέση”. Οι φιλανθρωπικές αυτές παροχές έχουν ως αποτέλεσμα την επιστροφή των κοινωνικά ευπαθή ατόμων στο δρόμο, σε μια νέα αναζήτηση της “καβάτζας” τους.

“Δεν είναι ζήτημα λύπης ή φιλανθρωπίας ,είναι ζήτημα ενός μεθοδευμένου σχεδίου που θα κάνει τους άστεγους ξανά ενεργά μέλη της κοινωνίας. Το μοντέλο της ολοκληρωμένης παρέμβασης που θα πρέπει να υιοθετηθεί από την ίδια την πολιτεία περιλαμβάνει την πλήρη υποστήριξη των αδύναμων κοινωνικών ομάδων μέσα από την πρόληψη, την οικονομική στήριξη και στη συνέχεια την επανένταξη και την εργασιακή αποκατάσταση”.

Προσπαθώντας να εξασφαλίσουν τροφή και στέγη σε καθημερινή βάση, παλεύοντας μόνο για το σήμερα κάτω από αντίξοες συνθήκες και αγωνιώντας για την ίδια τους τη ζωή, οι άστεγοι βιώνουν καθημερινά τον κοινωνικό αποκλεισμό, πέφτουν θύματα ρατσισμού και απειλούνται από μη αναστρέψιμη περιθωριοποίηση, στο πλαίσιο μιας κοινωνίας που φαίνεται να μην τους έχει συμπεριλάβει στη λίστα της.

.Στα σκαριά το «Μνημόνιο Νο2»

Τους μισθούς του Δημοσίου φαίνεται να βάζει και πάλι στο στόχαστρο η τρόικα, καθώς στη συνάντηση με την ελληνική κυβέρνηση στις 15 Νοεμβρίου για τον προϋπολογισμό θα θέσει θέμα νέων περικοπών λόγω της αναθεώρησης του ελλείμματος από τη Eurostat. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση επιδιώκει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων από την τρόικα που θα οδηγήσει ουσιαστικά σε ένα δεύτερο Μνημόνιο...

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Έθνος της Κυριακής» η κυβέρνηση επεξεργάζεται σενάρια για τη μείωση αποδοχών είτε μέσω του ενιαίου μισθολογίου, είτε μέσω τις κατάργησης των γενικών κανονισμών προσωπικού στις ΔΕΚΟ.

Παράγοντες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους τους οποίους επικαλείται η εφημερίδα δηλώνουν ότι οι βασικοί μισθοί δεν πρόκειται να πειραχτούν, ωστόσο η μείωση θα επιτευχθεί μεσώ τις περικοπής των ειδικών και κλαδικών επιδομάτων. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζεται η περικοπή 10% στα επιδόματα και στις έκτακτες αμοιβές στο στενό Δημόσιο τομέα και 30% στις ΔΕΚΟ. Μάλιστα στις ΔΕΚΟ αναμένεται να ακολουθηθεί ο δρόμος του ΟΣΕ με κατάργηση των γενικών κανονισμών εργασίας και των Συμβάσεων Εργασίας.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» η κυβέρνηση πέρα από τις περικοπές επιδομάτων θα επιβληθούν και νέοι φόροι. Σύμφωνα με το «Μνημόνιο 2», το οποίο ήδη συζητείται, σύμφωνα με την εφημερίδα, στα ανώτατα κλιμάκια του ΔΝΤ, το έλλειμμα θα πρέπει να μηδενιστεί μέσα σε 6 χρόνια.

Εν τω μεταξύ, η εφημερίδα «Καθημερινή της Κυριακής» αναφέρει ότι το θέμα παράτασης της περιόδου αποπληρωμής του δανείου των 110 δις ευρώ συζητείται εδώ και πολύ καιρό και η κυβέρνηση ευελπιστεί σε μία παρέμβαση των ΗΠΑ, ώστε να πειστεί η Γερμανία και να συναινέσει όσο το δυνατόν ταχύτερα στην επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου.

Ωστόσο οι κανόνες αποπληρωμής δεν μπορούν αλλάξουν για τα χρήματα που ήδη έχουν εκταμιευθεί. Άρα τα 29 δις που έχει ήδη εκταμιεύσει η Ελλάδα θα αποπληρωθούν με τον κανόνα «3+2», δηλαδή τρία χρόνια περίοδο χάριτος και 2 χρόνια περίοδο αποπληρωμής. Από τις αρχές του επόμενου έτους και μέχρι το 2013 η Ελλάδα θα εκταμιεύσει και το υπόλοιπο ποσό, δηλαδή 72 δις. Σε αυτό το ποσό ευελπιστεί και στοχεύει να υπάρξει νέα δανειακή σύμβαση που θα προβλέπει μεγαλύτερη περίοδο αποπληρωμής.

Αυτή η νέα δανειακή σύμβαση θα αποτελεί ουσιαστικά ένα δεύτερο Μνημόνιο μέσω του οποίου θα παραταθεί και ο έλεγχος της τρόικας στην ελληνική οικονομία.