Ένα βήμα πιο κοντά στην ελεγχόμενη πτώχευση

Πηγή: Σοφοκλέους 10

Τα νέα από τη χθεσινή γαλλογερμανική συμφωνία φαίνονται εκ πρώτης όψεως θετικά για τους παραβάτες των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας της Ευρωζώνης, με πρώτη βέβαια την Ελλάδα, καθώς οι αυτόματες κυρώσεις αποφεύγονται. Όμως, μια βαθύτερη ανάγνωση αποκαλύπτει, ότι στην πραγματικότητα η συμφωνία φέρνει πιο κοντά την καθιέρωση ενός δρακόντειου μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας κρατών της Ευρωζώνης!

Έγκυροι παρατηρητές των ευρωπαϊκών εξελίξεων σχολίαζαν στο “S10”, ότι η γερμανική διπλωματία εξέπληξε χθες ποικιλοτρόπως τους Ευρωπαίους εταίρους, καθώς με μαεστρία αντάλλαξε ορισμένα διαπραγματευτικά χαρτιά με μικρή σημασία, για να επιτύχει ένα σημαντικότερο στόχο: να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός που θα επιτρέψει για πρώτη φορά τη χρεοκοπία χωρών της Ευρωζώνης, με «κούρεμα» απαιτήσεων και των ιδιωτών δανειστών τους, αλλά και με πλήρη στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων:

n Η κοινή χθεσινή δήλωση Σαρκοζί-Μέρκελ εκ πρώτης όψεως μοιάζει να απαλλάσσει τους παραβάτες των κανόνων από τις αυστηρές και αυτόματες κυρώσεις, που εισηγούνταν οι Γερμανοί. Ο μηχανισμός επιβολής των κυρώσεων… νερώνεται α λα γαλλικά, καθώς για να επιβληθούν τα πρόστιμα θα απαιτείται προηγούμενη απόφαση του Eurogroup με πλειοψηφία, δηλαδή εισάγεται ένα ενδιάμεσο πολιτικό στάδιο επεξεργασίας.

n Επιπλέον, οι Γερμανοί απέσυραν ευγενώς (!) και την πρότασή τους, να καθιερωθεί αυτόματος μηχανισμός και για τη μείωση του χρέους. Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, που είχε προκαλέσει… ανατριχίλες στην Ιταλία (και όχι μόνο), όσες χώρες έχουν χρέους πάνω από 60% του ΑΕΠ θα πρέπει κάθε χρόνο να το μειώνουν τουλάχιστο κατά το 1/20 της υπέρβασης (π.χ.: στην περίπτωση της Ελλάδας, με χρέος 127% του ΑΕΠ, η ελάχιστη ετήσια μείωση θα ήταν περίπου 3% του ΑΕΠ!). Οι Γερμανοί δέχθηκαν η μείωση του χρέους να είναι απλώς «σημαντική», χωρίς αναφορές σε συγκεκριμένα ποσοστά, τα οποία ίσως να εμφανισθούν σε μελλοντικό στάδιο της διαπραγμάτευσης.

n Όμως, η Γερμανία φαίνεται ότι έκανε μια εξαιρετική διπλωματική κίνηση, καθώς με αντάλλαγμα αυτές τις δύο υποχωρήσεις έναντι των γαλλικών θέσεων (οι οποίες υποστηρίζονται και από τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου) απέσπασαν δύο κρίσιμες δεσμεύσεις από το Παρίσι: ότι θα υποστηρίξει τη γερμανική πρόταση για καθιέρωση μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας, αλλά και την πρόταση για στέρηση των δικαιωμάτων ψήφου για όλες τις χώρες που θα υπάγονται στο νέο μηχανισμό. Αυτές οι προτάσεις ήταν πολύ δύσκολο να προωθηθούν από την Γερμανία, καθώς απαιτούν αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, αλλά μετά την απόφαση της Γαλλίας να ρίξει το πολιτικό βάρος της υπέρ τους το Βερολίνο ανοίγει πλέον το δρόμο για να προωθηθούν, έστω και με μεγάλες δυσκολίες, αυτές οι προτάσεις ως το 2013, δηλαδή ως το έτος λήξης της ισχύος του σημερινού μηχανισμού στήριξης των ασθενών ευρωπαϊκών οικονομιών με 750 δις. ευρώ, από τις χώρες της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ.

Τι σημαίνουν όλα αυτά στην πράξη, για χώρες όπως η Ελλάδα; Αν η γερμανική πρόταση εφαρμοζόταν στην ελληνική περίπτωση, κάτι που βέβαια καθόλου δεν αποκλείεται, οι συνέπειες θα ήταν οι ακόλουθες:

1. Η χώρα θα λάμβανε χρηματοδότηση από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης για να καλύψει τις ανάγκες της, αλλά ταυτόχρονα θα άνοιγε, υπό την «ομπρέλα» των Βρυξελλών και μια διαπραγμάτευση με τους ιδιώτες πιστωτές της χώρας για «κούρεμα» των απαιτήσεών τους. Το Βερολίνο επιμένει, ορθά ίσως, ότι ο μόνος τρόπος να αποφευχθεί μια αλόγιστη επέκταση της χρηματοδότησης των αγορών προς ασθενείς χώρες, με όλους τους κινδύνους που κρύβει, είναι να πάρουν ένα μάθημα οι τράπεζες και τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια, μέσω ενός «κουρέματος» των απαιτήσεών τους.

2. Παράλληλα με τη διαδικασία που προαναφέρθηκε, η γερμανική πρόταση για τις χρεοκοπημένες χώρες της Ευρωζώνης προβλέπει ότι θα τους αφαιρούνται τα δικαιώματα ψήφου στο Eurogroup, δηλαδή θα στερούνται όλων των πολιτικών τους δικαιωμάτων ως μέλη της νομισματικής ένωσης. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει, ότι όλες οι αποφάσεις για τα σταθεροποιητικά προγράμματα που θα κληθούν να εφαρμόσουν οι κυβερνήσεις που θα βρεθούν στο μηχανισμό ελεγχόμενης χρεοκοπίας α λα γερμανικά θα λαμβάνονται χωρίς τη συμμετοχή της ενδιαφερόμενης χώρας.

Επιπλέον, για την Ελλάδα όσο κερδίζει έδαφος η γερμανική πρόταση, τόσο δυσκολότερο θα είναι να ανακτήσει την πρόσβασή της στις αγορές (ποια τράπεζα θα δάνειζε μια χώρα, για να βρεθεί λίγο αργότερα με… κουρεμένες απαιτήσεις;). Αυτό εξηγεί, όπως τονίζουν στο “S10” αρμόδια κυβερνητικά στελέχη και τη βιασύνη της χώρας να επανέλθει στις αγορές, έχοντας εφαρμόσει όσο καλύτερα γίνεται το αρχικό μνημόνιο, ώστε να κλείσει έγκαιρα μια συμφωνία αναχρηματοδότησης από το ΔΝΤ και τα κράτη της Ευρωζώνης, πριν προελάσουν τα… γερμανικά πάντσερ της ελεγχόμενης χρεοκοπίας.