Τετάρτη 27 Μαΐου 2020

Μετακινώντας τον… φράχτη (και τα σύνορα)

Tο τι ακριβώς έγινε την περασμένη εβδομάδα στον Έβρο ίσως δεν θα το μάθουμε ποτέ. Δεν το έμαθαν, στην πραγματική του διάσταση, ούτε τα μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών και Άμυνας της Βουλής κατά την χθεσινή ενημέρωσή τους από τους δύο συναρμόδιους υπουργούς, παρ’ ότι ο Νίκος Δένδιας κατέφθασε στο Πεντάγωνο εξοπλισμένος με χάρτες, συντεταγμένες και λοιπό γεωγραφικό υλικό για την στάθμη και τις μετρήσεις στον ποταμό Έβρο.
Εκείνο που μαθαίνουμε όμως είναι ότι η «κινητικότητα» της τουρκικής στρατοχωροφυλακής στην μεθόριο - και όχι η είσοδός της σε ελληνικό έδαφος όπως επιμένει η ηγεσία του ΥΠΕΞ - οδηγεί ήδη σε αλλαγή των σχεδιασμών της κυβέρνησης για την κατασκευή του φράχτη στον Έβρο με οριοθέτησή του πλέον αποκλειστικά εντός επικράτειας και όχι πάνω στην μεθοριακή γραμμή όπως προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός.
Συγκεκριμένα, η απόφαση της κυβέρνησης είναι να προχωρήσει η κατασκευή του νέου τμήματος του φράχτη στην περιοχή των Φερών αλλά αυτό να γίνει πιο πίσω από την φυσική συνοριακή γραμμή που ορίζεται από το ποτάμι και εντός της ελληνικής επικράτειας. Πρόκειται για μια απόφαση που – με διπλωματική και… τεχνική γλώσσα – επιβεβαίωσε και ο ίδιο ο πρωθυπουργός στην συνέντευξή του στο Star λέγοντας: «Το κάνουμε (τον φράχτη), για να σας το εξηγήσω και τεχνικά», είπε, λίγο εντός του ελληνικού εδάφους, όπως έγινε ακριβώς και με το φράχτη στις Καστανιές, για να μην υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία για το που μπαίνει ο φράχτης, χωρίς να σημαίνει ότι απεμπολούμε, προσοχή, το έδαφος που μεσολαβεί μεταξύ του φράχτη και της συνοριακής γραμμής».




Δευτέρα 16 Μαρτίου 2020

Κοροναιός: Ο τρομοκράτης που απειλεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα


του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου

Σε επίπεδο κοινής γνώμης αλλά πολύ φοβάμαι και επιχειρησιακής ετοιμότητας από τις περισσότερες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ο κοροναιός αντιμετωπιζόταν μέχρι πρόσφατα ως μία "απειλή" μακρινή. Μακριά από την αυλή μας. Αφέλεια; Ανικανότητα; Αδυναμία; Πάντως ήταν κάτι που πολλοί πίστευαν ότι έδειχνε να αφορά... άλλους. Στην άλλη άκρη του κόσμου. Ίσως σε αυτό να συνέβαλαν και τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν στην Κίνα όπου τέθηκαν σε καραντίνα με απόλυτο τρόπο περιοχές με πληθυσμούς μεγαλύτερους από ολόκληρες ευρωπαϊκές χώρες...


Να όμως που η απειλή μας έφτασε. Ήρθε στη γειτονιά μας. Στην ευρωπαϊκή γειτονιά. Και όχι με κάποια μεμονωμένα κρούσματα αλλά με επιδημικές διαστάσεις. Και ξαφνικά, άρχισε να μεγαλώνει η ανασφάλεια και να εκδηλώνονται κάποια πρώτα δείγματα πανικού. Γιατί πώς αλλιώς να χαρακτηριστούν για παράδειγμα οι επιδρομές στα σούπερ μάρκετ στην Ιταλία; Όχι δεν τους κριτικάρω. Γνωρίζω πολύ καλά τι θα συμβεί εδώ, στην Ελλάδα αν εκδηλωθούν μερικές δεκάδες κρούσματα. Θα αδειάσουν τα ράφια...


Είναι σαφές ότι οι εξελίξεις στην Ιταλία χτύπησαν συναγερμό στις δυτικές κοινωνίες. Και όχι μόνο. Δείτε τι συμβαίνει στις αγορές. Όσο η ιός παρέμενε "κινεζικός" με σχετικά περιορισμένη διασπορά, οι αγορές διατηρούσαν την ψυχραιμία τους. Και ας ήταν εξ αρχής δεδομένα τα πλήγματα και οι συνέπειες στην παγκόσμια οικονομία από την καθίζηση της οικονομικής δραστηριότητας στην Κίνα. Τώρα η απειλή και η αβεβαιότητα αναβαθμίστηκαν.


Βεβαίως ειδικότερα για τις αγορές, ο κοροναιός τις βρήκε ίσως και σε φάση που η διόρθωση, με οποιαδήποτε αφορμή, να ήταν έως και... καλοδεχούμενη. Μέχρι ενός σημείου βέβαια... Όμως πέρα από τις αγορές, η πραγματική απειλή πλέον είναι για την ίδια την οικονομία. Για την πραγματική οικονομία, για την παραγωγή, για την κατανάλωση, για την οικονομική δραστηριότητα. Και πέραν αυτού, η απειλή πλέον στρέφεται και κατά του ίδιου του τρόπου ζωής.

Ο κοροναιός απειλεί να λειτουργήσει ως ένας απόλυτος τρομοκράτης, ως ένας δραματικός καταλύτης που μπορεί να πλήξει -εν προκειμένω για την Ευρώπη- το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Να πλήξει ανεπανόρθωτα μία ήδη τραυματισμένη Ευρωπαϊκή Ένωση περισσότερο από όσο την έχουν πληγώσει οι τρομοκρατικές ενέργειες ή κλονίσει το μεταναστευτικό πρόβλημα.


Μία Ευρωπαϊκή Ένωση που μόλις τώρα και κατόπιν εορτής, αρχίζει να αναζητά λύσεις για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του Brexit. Αδυνατώντας βεβαίως να καταλήξει σε αποφάσεις... Μία Ευρωπαϊκή Ένωση με σοβαρά πλέον δομικά προβλήματα, χωρίς σοβαρές ηγεσίες και προσωπικότητες, χωρίς σοβαρό σχεδιασμό, με αποκλίνοντα πλέον συμφέροντα μεταξύ των ηγετιδών δυνάμεων, χωρίς τη συναίνεση των κοινωνιών, με μία "διασωληνωμένη" οικονομία. Μπορεί να αντέξει την απειλή μίας επιδημίας; Μπορεί να αμυνθεί αποτελεσματικά;


Οι εικόνες από την Ιταλία και η αρχική επιβολή μέτρων αν δεν σοκάρουν, σαφέστατα προκαλούν τεράστια ανησυχία. Τι θα συμβεί; Αν η Κίνα "έκλεισε" ολόκληρες επαρχίες, πόσο εύκολο είναι να εφαρμοστεί αυτό στην Ευρώπη; Και Με ποιες συνέπειες της καραντίνας; Πόσο εύκολο είναι να αποκλείσεις ολόκληρες ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις αν χρειαστεί; Πώς θα επιβληθεί αυτό; Πώς θα αντιδράσουν οι κοινωνίες; Τι θα επιφέρει η ερήμωση της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας; Τι θα συμβεί αν κλείσουν σύνορα, αν απαγορευτούν μετακινήσεις και μεταφορές; Αν καταρρεύσει ο τουρισμός;


Για ποια Ευρωζώνη θα μιλάνε; Για ποια Ευρωπαϊκή Ένωση; Ποια συνθήκη Σένγκεν; Εδώ την έκανε κουρελόχαρτο το προσφυγικό, τι θα συμβεί σε μια επιδημία; Πόσο θα αντέξει η ευρωπαϊκή οικονομία; Πόσο θα αντέξει το ευρώ; Πόσο θα αντέξουν οι κυβερνήσεις; Και πόσο θα χρειαστεί για να ανακάμψουμε; Μέσα από ποιες διαδικασίες; Αυτά συνθέτουν μεταξύ άλλων την απειλή. Την απειλή όχι μόνο σε επίπεδο υγείας, αλλά κυρίως για τον ίδιο τον τρόπο ζωής μας.
Ο κοροναιός μπορεί να αποτελέσει πραγματική απειλή εκδήλωσης πανδημίας, μπορεί όχι. Ας ελπίσουμε πως όχι. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που χτυπά παγκόσμιος συναγερμός. Σίγουρα όμως ξεγυμνώνει περισσότερο από κάθε άλλη φορά αδυναμίες και τα κλονισμένα θεμέλια του συστήματος. Η Ευρώπη, μέσω του κοροναϊού μπορεί να έρθει  ευθέως αντιμέτωπη με τα προβλήματα και τις αδυναμίες της. Μπορεί αυτό να την οδηγήσει στην αναγέννηση; Μακάρι...


Όσο για τη χώρα μας, ας ελπίσουμε ότι δεν θα χρειαστεί να τεσταριστούν τα επίπεδα ψυχραιμίας μας. Και ότι ενδεχόμενη εμφάνιση κρουσμάτων θα αντιμετωπιστεί  με επιχειρησιακή σοβαρότητα και ετοιμότητα και χωρίς αφελή επικοινωνιακή διαχείριση περί "θωρακισμένης" χώρας. Την ψυχραιμία την διασφαλίζουν τα προληπτικά μέτρα και η αποτελεσματικότητα αντιμετώπισης και όχι τα λόγια. Ελπίζουμε ασφαλώς για το καλύτερο.

Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2019

Οι ιδεολογικές προϋποθέσεις της ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ


Θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια δυνητικά ριζοσπαστική στιγμή. Ο κόσμος βρίσκεται ιστορικά στην κορυφή, κυρίως τεχνολογικά, των ανθρώπινων ικανοτήτων και δυνατοτήτων. Ο πλανήτης όμως υπερθερμαίνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής, οι ανισότητες κάθε είδους διογκώνονται, οι οικονομικοί πόλεμοι ανακύπτουν εκ νέου και ο μισαλλόδοξος εθνικισμός βρίσκεται σε άνοδο. Βρισκόμαστε, λοιπόν, μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Εάν θέλουμε να εγγυηθούμε ένα βιώσιμο κόσμο για εμάς και τις μελλοντικές γενιές, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να αποδεχόμαστε τη συνθήκη της ήττας. Ούτε, όμως, μπορούμε να νικήσουμε, αν οι πολιτικές μας είναι υπερβολικά επιφυλακτικές αναφορικά με τις αιτίες των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε και τους τρόπους υπέρβασής τους. Η απάντηση στον στόχο της όποιας πολιτικής και κοινωνικής διεύρυνσης και συμπαράταξης των προοδευτικών δυνάμεων δεν μπορεί παρά να είναι ένας ριζοσπαστικός προοδευτισμός (…)
Αν όμως ο κόσμος είναι πράγματι στη μέχρι τώρα ιστορικά κορυφή των ανθρώπινων ικανοτήτων και δυνατοτήτων, γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι υποστηρίζουν μια πιο αντιδραστική άποψη; Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι. Ο πρώτος είναι ο συστημικός περιορισμός. Το υπάρχον οικονομικο-πολιτικό σύστημα συγκροτείται καταρχήν ως ένα σύστημα οιονεί κοινωνικού αποκλεισμού, που διαιρεί τους ανθρώπους βάσει ατομικού πλούτου και αποκλείει τους έχοντες περιορισμένες ή ανύπαρκτες προσόδους. Ένα τέτοιο σύστημα είναι βέβαια μη ικανό να επιτρέψει την ολιστική πραγμάτωση των δυνατοτήτων των ανθρώπινων κοινωνιών. Ο δεύτερος βασικός λόγος έγκειται στη σύνθετη σχέση μεταξύ της κοινωνικής ανάπτυξης και της ιστορίας της ιδεολογικής εκπροσώπησής της. Η ιδεολογία της σταθερής, αναπότρεπτης και απαραίτητης προόδου, είτε στη φύση είτε στην κοινωνία, κατέστη μια κοινή λογική, που δεν αντιμετώπισε την αναπόφευκτη αναζήτηση νοήματος – η οποία αναζητήθηκε π.χ. στη θρησκεία ή στις εθνικές αφηγήσεις. Είναι πρόδηλο, επομένως, ότι απαιτείται μια νέα κοινωνικά εξελικτική στροφή, ριζικά προοδευτική και δημοκρατικά ριζοσπαστική.
Ο ψευδεπίγραφος προοδευτισμός
Ο συμβατικός κοινωνικός εξελικτισμός, ο οποίος συνδέεται στενά με την πολιτική ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού, επικεντρώνεται στην ιδέα του μέσου όρου, όπως το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα, το προσδόκιμο ζωής, τα τυπικά δημοκρατικά δικαιώματα κ.α. Ό,τι έχει υπάρξει ως οικονομική ανάπτυξη για κάποιους, ήταν πάντα απώλεια και κόστος για άλλους. Για όσους ενδιαφέρονται για τους ριζικούς κοινωνικούς μετασχηματισμούς, ο συστημικός εξελικτισμός είναι ένα σημαντικό στρατηγικό και αναλυτικό εργαλείο, ώστε να μελετήσουμε και να κατανοήσουμε βαθύτερα την έννοια της προόδου και πώς μπορούμε να πραγματώσουμε τα προτάγματά της. Οι δυνατότητες κοινωνικού μετασχηματισμού δεν αποφασίζονται, ούτε αμιγώς ούτε καν πρωτίστως από συναισθήματα αγανάκτησης, αλλά από την επιτυχή αξιοποίηση των διαθέσιμων μοχλών αλλαγής και από την αποτελεσματική εξουδετέρωση των αντίστοιχων εμποδίων.

Δείτε τη συνέχεια του άρθρου

Πηγή: tvxs.gr, Η Εποχή