Η τελική λύση πλησιάζει: Συμψηφισμός χρέους με πολεμικές αποζημιώσεις;

 

Του Νίκου Σταματάκη

Καθώς οι διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους δανειστές φαίνεται να διανύουν το τελευταίο τους στάδιο μέσα σε ένα φρενήρη ρυθμό επαφών και διαβουλεύσεων, προτάσεων και δηλώσεων, πολλά δείχνουν ότι οδεύουμε πλέον σε μια οριστική λύση του ελληνικού προβλήματος με κούρεμα του χρέους ώστε αυτό να καταστεί βιώσιμο.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι τμήμα τουλάχιστον του κουρέματος πιθανόν να επέλθει με συμψηφισμό με τις γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις. Παρότι είναι ακόμη νωρίς για τελικά συμπεράσματα, με ικανοποίηση σημειώνουμε ότι σε προεκλογική ανάλυση στις 4 Ιανουαρίου (http://mignatiou.com/2015/01/diexodi-pros-ti-diefthetisi-tou-chreous/) είχαμε περιγράψει τις προϋποθέσεις για μια τέτοια πορεία. Τι μας κάνει να ευελπιστούμε τώρα ότι αυτή θα είναι πράγματι η οριστική κατάληξη;

Καταρχήν οι απανωτές δηλώσεις στο τέλος της περασμένης εβδομάδας του Γερμανού Προέδρου Γκάουκ και της Καγκελαρίου Μέρκελ που αναγνώριζαν την ευθύνη της σύγχρονης Γερμανίας έναντι της Ελλάδας για τα φριχτά εγκλήματα των Ναζί στη διάρκεια του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου, και επομένως άνοιγαν με επισημότητα το ζήτημα των αποζημιώσεων.  Βέβαια η δήλωση του κ.Γκάουκ ήταν συγκεκριμένη ενώ της κας Μέρκελ γενική και αργότερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Καγκελαρίας διευκρίνησε ότι η πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης στο θέμα αυτό δεν έχει αλλάξει.  Αλλά το γεγονός παραμένει ότι οι δηλώσεις αυτές δεν ήταν καθόλου τυχαίες, ούτε και απλά επετειακές, αλλά προϊόν σοβαρής προεργασίας. Τα πρώτα βήματα προφανώς έγιναν στην πολύωρη, πρόσωπο με πρόσωπο, συνάντηση Μέρκελ και Τσίπρα στο Βερολίνο, όπου ο Ελληνας πρωθυπουργός έθεσε επίσημα το θέμα μαζί με όλα τα υπόλοιπα ανοιχτά ζητήματα και συζητήθηκε προοπτική συνολικής λύσης. Πάνω απ’ όλα τέθηκε η βάση των επόμενων κινήσεων που δεν ήταν άλλη από την παραδοχή ότι η τελική λύση δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική: Εφόσον οι αριθμοί “δεν βγαίνουν” – και δεν πρόκειται ποτέ “να βγουν” – τότε το κούρεμα θα γίνει και την απόφαση δεν θα τη πάρει ο Σόιμπλε ούτε και ο Βαρουφάκης, αλλά οι πολιτικοί ηγέτες και οι «Θεσμοί». Οι δύο υπουργοί φιμώθηκαν πάραυτα και το νερό μπήκε στο αυλάκι… Βασικό μέλημα των δύο ηγετών ήταν το πώς θα περάσουν στην κοινή γνώμη των χωρών τους τα αντίστοιχα μεγάλα προ-απαιτούμενα για μια συνολική λύση: οι οικονομικές «θυσίες» της Γερμανίας και το «τέλος του κρατισμού» στην Ελλάδα με τις περικοπές σε προνόμια που αυτό συνεπάγεται…

Ακολούθησαν οι περίφημες εκπομπές κωμωδίας της κρατικής γερμανικής τηλεόρασης που με πολύ γλαφυρό τρόπο πέρασαν στο γερμανόφωνο κοινό – αλλά και ευρύτερα – το μήνυμα ότι: α) η Γερμανία δεν έσωσε την Ελλάδα με δανεικά αλλά την μεγαλύτερη τράπεζά της που απειλούνταν με χρεοκοπία, β) ότι η Γερμανία κέρδισε πολλαπλά από την κρίση και μάλιστα τεράστια ποσά, πρώτα με τους τόκους που της επέστρεψε η Ελλάδα, έπειτα με τα μηδενικά επιτόκια με τα οποία τώρα τοκίζει το τεράστιο κρατικό της χρέος (πάνω από 2 τρις ευρώ)  και τέλος με την κατακόρυφη αύξηση των εξαγωγών της γ) ότι οι Ελληνες είναι σε βαθύ αδιέξοδο λόγω του αποτυχημένου προγράμματος δήθεν “σωτηρίας” τους και σε αξεπέραστη ανθρωπιστική κρίση και δ) ότι οι Ναζί διέπραξαν ανείπωτες θηριωδίες στην Ελλάδα του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου που χρήζουν αποζημίωσης…

Δείτε τη συνέχεια

Βρυξέλλες, του Θάνου Αθανασίου

Το εναρκτήριο λάκτισμα για την έναρξη της ουσιαστικής διαπραγμάτευσης για το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής, με ορίζοντα διετίας και νέο δάνειο 46 ως 50 δισ. ευρώ, έδωσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με τη διαρροή προς τους FT σε σχέση με το δημόσιο χρέος και το πρωτογενές έλλειμμα.

Το ΔΝΤ ζητάει μέτρα για τη βιωσιμότητα του χρέους, καθώς η κυβέρνηση έχει εγκαταλείψει το στόχο για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (μάλιστα φέτος τρέχει ήδη έλλειμμα) και οι εταίροι δεν σκοπεύουν να κουρέψουν την ονομαστική αξία των διμερών δανείων, ή των χρημάτων του EFSF.

H λύση για τους εταίρους και αυτό θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ της ηγεσίας του οικονομικού επιτελείου, της ΕΚΤ και της Κομισιόν, είναι ένα νέο δάνειο για την πρόωρη εξόφληση των υψηλότοκων και βραχυπρόθεσμων δανείων του ΔΝΤ ύψους 19 δισ. και η αποχώρηση του ταμείου από το χρηματοδοτικό σκέλος του προγράμματος.

Το ΔΝΤ δεν θα εκταμιεύσει κανένα από τα υπόλοιπα 15,4 δισ. που έχει επιμερίσει στην Ελλάδα ως τον Μάρτιο του 2016 και θα παραμείνει στις αποστολές ελέγχου μόνο ως τεχνικός σύμβουλος. 

Δείτε τη συνέχεια του άρθρου

«Yes, Germany Should Consider War Debt Gesture To Greece And Save The Euro Too»

Η ελληνική οικονομία βρίσκεται στα πρόθυρα της αβύσσου και θα μπορούσε να παρασύρει ολόκληρη την Ευρωζώνη στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, θέτοντας τέλος στο καταπληκτικό σχέδιο οικονομικής συνεργασίας, ευμάρειας και ειρήνης σε μια ήπειρο που πλήττονταν για αιώνες από πολέμους και άλλες μάστιγες, καταλήγοντας στις φρικαλεότητες του Β΄ παγκοσμίου πολέμου.
Αυτό αναφέρει ο Marcel Michelson σε άρθρο του στο FORBES με τίτλο «Yes, Germany Should Consider War Debt Gesture To Greece And Save The Euro Too».

Η Γερμανία ξεκίνησε και έχασε αυτόν τον πόλεμο πριν από 70 χρόνια, ενώ σήμερα ασκεί πιέσεις για την συνέχιση της λιτότητας σε μια ανεμική ευρωπαϊκή οικονομία. Οι επαναλαμβανόμενες εκκλήσεις για μέτρα στήριξης της ανάπτυξης από χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα προσκρούουν σε μια ευρεία συντηρητική συναίνεση, ενώ μόνο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατόρθωσε να υπερνικήσει τη γερμανική αντίσταση με την επεκτατική νομισματική της πολιτική παρέχοντας ανάσα στην οικονομία, παρά τα άδεια κρατικά ταμεία.

Όπως επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, άρχισε από τον Φεβρουάριο να ζητάει από τη Γερμανία τις πολεμικές επανορθώσεις, ενώ τον Απρίλιο η ελληνική κυβέρνηση όρισε το χρέος στα 280 δις ευρώ. Ο υπουργός οικονομίας της Γερμανίας, Sigmar Gabriel, χαρακτήρισε «ανοησίες» τη διασύνδεση των πολεμικών χρεών με τις τρέχουσες συνομιλίες για το ελληνικό χρέος, ενώ άλλοι δήλωσαν ότι το θέμα των πολεμικών χρεών διευθετήθηκε με τη συμφωνία της Μόσχας το 1990, όπου η Δυτ. και Ανατ. Γερμανία διαπραγματεύθηκαν την επανένωσή τους με τις τέσσερις νικήτριες δυνάμεις, τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Ρωσία.
Το θέμα ωστόσο είναι πολύ σοβαρό και δεν επιδέχεται χλευασμού, ούτε μπορεί να παρακαμφθεί εύκολα νομικά. Ο Γερμανός Πρόεδρος, Joachim Gauck, δήλωσε το Σάββατο ότι η Γερμανία οφείλει να εξετάσει τις ιστορικές της ευθύνες έναντι της Ελλάδας. Σε συνέντευξή του στην Sueddeutsche Zeitung αναφέρθηκε επίσης στην τύχη των Ρώσων αιχμαλώτων πολέμου που βρίσκονταν στα χέρια των Ναζί.
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής λεηλατήθηκε η ελληνική οικονομία, καθώς αγαθά και πρώτες ύλες απομακρύνθηκαν από τη χώρα χωρίς να καταβληθεί η όποια πληρωμή. Η Ελλάδα ανέλαβε το κόστος της κατοχής, ενώ η κεντρική τράπεζα παραχώρησε άτοκο δάνειο στη ναζιστική Γερμανία για να μπορέσει να καλύψει το κόστος των κλαπέντων αγαθών στα εθνικά στατιστικά στοιχεία.

Το δάνειο που παραχωρήθηκε ανέρχονταν στα 500 εκ. μάρκα, στα τέλη του πολέμου. Η Γερμανία κατέβαλε το 1960 115 εκ. τα οποία κάποιοι θεωρούν ότι πρόκειται για προκαταβολή, ενώ άλλοι για διευθέτηση του ζητήματος.
Χιλιάδες Έλληνες είχαν εκτελεσθεί ή σφαγιασθεί, ενώ χιλιάδες επίσης πέθαναν από την πείνα. Εξοντώθηκαν επίσης χιλιάδες Έλληνες Εβραίοι. Ένα εκατομμύριο Έλληνες βρέθηκαν άστεγοι στο τέλος του πολέμου, ενώ ο συνολικός αριθμός των νεκρών υπολογίζεται μεταξύ των 320.000 έως 800.000.

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Ελλάδα βυθίστηκε στον εμφύλιο πόλεμο. Ο πόλεμος διήρκησε έως το 1949 καταστρέφοντας περαιτέρω την ελληνική οικονομία.
Η ελληνική οικονομία και ο ελληνικός λαός έχουν υποφέρει από τον πόλεμο κατά του φασισμού, από τον εμφύλιο, από τον ψυχρό πόλεμο και από τη δικτατορία. Η Ελλάδα είναι μία από τις νεώτερες δημοκρατίες της Δυτ. Ευρώπης, μολονότι η λέξη δημοκρατία είναι ελληνική, ενώ κυβερνήθηκε για χρόνια από πολιτικές δυναστείες και από μια επιχειρηματική ελίτ.
Τέλος, όπως επισημαίνεται, η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη προβεί σε υποχωρήσεις και συνέταξε μεταρρυθμίσεις για να διασφαλίσει τη ρευστότητα από την ΕΕ, ενώ θα πρέπει τώρα να τις εφαρμόσει.
Τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη ωστόσο δεν μπορούν να αγνοούν το παρελθόν. Η Γερμανία και η Ιταλία έχουν ένα ηθικό χρέος έναντι της Ελλάδας και ήρθε ο καιρός να λύσουν αυτά τα ιστορικά ζητήματα πριν διαπραχθούν νέα ιστορικά λάθη.
Εάν καταρρεύσει η Ελλάδα τότε θα πληγεί και το ευρώ, ενώ και η Γερμανία θα αισθανθεί τις συνέπειες και το κόστος.