Το «λαθρεμπόριο» των τοξικών αποβλήτων στην Ελλάδα

Για λαθρεμπόριο τοξικών αποβλήτων, τα οποία θάβονται, κρύβονται, μετονομάζονται και καταλήγουν τελικά στη δημοτική βαρέλα με ελάχιστο κόστος για τον ρυπαντή, κάνει λόγο ο χημικός Θανάσης Παντέλογλου. Το φαινόμενο καταγράφεται ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Ελευσίνα, τα Οινόφυτα-Σχηματάρι, ο Άγιος Ιωάννης Ρέντη, το Περιστέρι, «σκοτώνοντας κόσμο με τη σφραγίδα του κράτους».

Όπως εξηγεί στο tvxs.gr ο κ. Παντέλογλου, στους αστικούς χώρους της Ελλάδας, η συλλογή των στερεών αποβλήτων είναι αυθαίρετη και δεν υπάρχει κανένας έλεγχος στην πηγή δημιουργίας τους που είναι οι παραγωγικές μονάδες και οι εισαγωγές εμπορευμάτων μονάδες. Επομένως, διασπείρεται στην κατανάλωση και στα χέρια της νοικοκυράς το οτιδήποτε παράγει -με όποιον σχεδιασμό παράγει- το οικονομικό ενδιαφέρον κάποιων ιδιωτών.

Ακόμη, από τα σημεία που εμφανίζονται, τα στερεά απόβλητα στο σύνολό τους, τα οποία προέρχονται από νοικοκυριά και κέντρα συγκεντρώσεων, όπως στρατόπεδα, αθλητικές εγκαταστάσεις, βιομηχανίες, βιοτεχνίες, μαζεύονται σε μία βαρέλα και γίνονται μικτά επιμολυσμένα. Κανένας δεν ελέγχει την τύχη των τοξικών αποβλήτων των ειδικών αποβλήτων στις περιοχές όπου παράγονται. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα της Ελευσίνας, των Οινοφύτων-Σχηματαρίου, του Αγίου Ιωάννη Ρέντη, του Περιστερίου, όπου παράγονται καθημερινά πολύ μεγάλες ποσότητες, εντός των οποίων φωλιάζουν τοξικά.

Όταν μικρή τοξική ποσότητα στερεών αποβλήτων αναμιχθεί κατά τη συλλογή με μεγάλες ποσότητες προσομοιαζόντων βιομηχανικών αποβλήτων, ακίνδυνων δηλαδή, τότε το σύνολο είναι μικτά επιμολυσμένα. Δεν υπάρχει το «ολίγον έγκυος» στα σκουπίδια, διευκρινίζει ο χημικός και βιοχημικός μηχανικός Θ. Παντέλογλου. Ο τρόπος συλλογής σε μια σειρά από δήμους που παράγονται και εμφανίζονται σε μεγάλες ποσότητες τοξικά βιομηχανικά απόβλητα είναι οι αιτία που το σύνολο των συλλεγομένων μέσα από τα κέντρα μεταφόρτωσης-συμπίεσης απορριμμάτων γίνονται μικτά επιμολυσμένα επικίνδυνα απόβλητα.

Ο κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία είναι περισσότερο από εμφανής: διοξίνες, βαριά μέταλλα, συνέπειες καρκίνου, μετάλλαξη και τερατογένεση. «Τα σκουπίδια δεν είναι αστείο πράγμα, ο κίνδυνος διάδοσης μολυσματικών ασθενειών είναι ορατός, όταν παίρνεις απόβλητα από ένα νοσοκομείο ή από ένα ιατρείο. Πρόκειται για μια μάζα ανεύθυνα συλλεγμένη, ανεξέλεγκτη».

Παρότι ο νόμος προβλέπει να γίνεται ελεγχόμενη συλλογή, βάσει της οποίας ο παραγωγός στερεών αποβλήτων είναι υποχρεωμένος να τα διαχωρίζει κατά είδος και ποιότητα και να μην αφήνει τα τοξικά επικίνδυνα να αναμειγνύονται με τα κοινά στερεά απόβλητα, τα τοξικά καταλήγουν στη δημοτική βαρέλα διότι «τα χρήματα στη συλλογή είναι πολλά». Όπως επισημαίνει ο επιστήμονας, «τα απόβλητα χρεώνονται με το τετραγωνικό μέτρο. Μέσα σε μια μικρή βιοτεχνία μπορεί να φτιαχτεί το χειρότερο απόβλητο που μπορείς να φανταστείς, να πληρώνει τέλη αποβλήτων για παράδειγμα 500 ευρώ το χρόνο και επειδή ακριβώς βγάζει ειδικά επικίνδυνα απόβλητα να γλιτώνει εκατομμύρια, διότι αυτά έπρεπε να πάνε σε ειδικά κυκλώματα διακίνησης επικίνδυνων στερεών αποβλήτων, που είναι πανάκριβα. Εφόσον λοιπόν διαλέγει να τα παράγει, τα ρίχνει ανώνυμα στη βαρέλα της δημοτικής συλλογής πληρώνοντας ένα αντίτιμο στους δήμους και ανωνυμοποιεί το επικίνδυνο απόβλητό του. Έτσι γίνεται η ζημιά στην Ελλάδα με τα απόβλητα. Πρόκειται για μια συναλλαγή μεταξύ επιχειρηματιών και αρχών, μια τοπική διαπλοκή της εξουσίας με τους ρυπαντές. Το φαινόμενο αυτό είναι εντονότατο σε περιοχές όπως οι παραπάνω. Στα Οινόφυτα, στο Σχηματάρι, στην Ελευσίνα γίνονται οι μεγάλες συναλλαγές».

«Παρότι ο νόμος δεν εφαρμόζεται, μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν ελεγκτικά όργανα που τον επιβάλλουν. Γι’ αυτό μιλάμε για λαθρεμπόριο τοξικών αποβλήτων στην Ελλάδα που σκοτώνει κόσμο, γιατί πλέον σκοτώνει κόσμο με σφραγίδα του κράτους. Αυτό είναι το φαινόμενο του εξασθενούς χρωμίου στην περιοχή του Ασωπού, από εκεί προκύπτει: από την παράνομη διακίνηση επικίνδυνων στερεών αποβλήτων. Τα θάβουν, τα κρύβουν, τα μετονομάζουν και τα πετούν στη δημοτική βαρέλα».